Hà Tĩnh: Hàng trăm hecta rừng phòng hộ bị chủ rừng ẩn danh 'cạo trắng'

“Cạo trắng” rừng phòng hộ đầu nguồn

Theo nguồn tin từ người dân địa phương, nhóm PV thuê người dẫn vào mục sở thị khu vực rừng bị chặt phá rộng lớn ở vùng Khe Cồn, Khe Nái thuộc xã Lộc Yên.

Từ UBND xã Lộc Yên, chúng tôi đi theo con đường lớn vào đến đập Khe Táy. Đến đây phải để xe máy lại và thuê thuyền chạy theo con sông Khe Táy lên vùng thượng nguồn.

Từ đập Khe Táy đi thuyền chừng 4km rồi rẽ vào nhánh Khe Cồn, đi bộ luồn rừng tiếp 1km nữa là đến vùng rừng sắp bị phát trắng.

Những cánh rừng ở Khe Cồn sau nhiều đợt tỉa thưa.

Hàng trăm hecta rừng phòng hộ đầu nguồn ở xã Lộc Yên bị chặt tỉa như phá rừng.

Người dẫn đường cho biết, phía ngoài vùng Khe Cồn thì rừng vẫn xanh nhưng vào sâu phía trong thì bị phá tan hoang từ nhiều tháng nay.

“Vì đây là rừng đầu nguồn nên họ trừ rừng phía ngoài chừng 500m đến 1km lại để làm "bình phong", che chắn cơ quan chức năng đi kiểm tra. Họ phá rừng phía trong lõi thì nhìn bên ngoài khó phát hiện được”, người dẫn đường trò chuyện.

Khi vào sâu phía trong vùng Khe Cồn, trước mắt chúng tôi xuất hiện một lán tạm khá lớn bên bờ suối. Lán được căng che bằng bạt nilon; phía trong trại có rất nhiều đồ dùng như quần áo, võng dù, nồi niêu…

Lán trại - nơi những người phá rừng ở nhiều ngày.

Đối diện lán là một ngọn đồi cao đã bị “cốt” hạ (chặt, xẻ), chỉ còn lơ thơ vài cây. Trên nền đất, những cây gỗ chừng 20-30 cm và rất nhiều cây rừng đường kính nhỏ hơn 10cm đã bị đốt từng vùng.

Ngọn đồi bên cạnh cũng bị chặt hạ, chỉ còn rìa thấp ven suối thì tre nứa và dây leo bụi còn xanh.

Người dân đường chỉ tay sang ngọn đồi bên cạnh: “Đây là khu vực Khe Cồn, đi xa sang bên kia là Khe Nái, có rất nhiều ngọn đồi bị chặt hết cây như thế này. Họ mới chặt trước Tết Nguyên đán, và mấy ngày nay họ làm mạnh hơn. Đồi này họ chặt trước nên có đốt rồi nên đi lại được. Còn mấy ngọn núi bên kia thì họ “cốt” hạ hết, chưa đốt dọn nên không thể leo lên đỉnh mà xem được. Nếu đo đếm hết thì diện tích chặt phá cả vùng rộng lớn này phải hơn 300 ha”.

Những cánh rừng phòng hộ chỉ còn lác đác vài cây lớn.

Cây rừng bị chặt phá, đốt thành từng vùng nham nhở.

Được biết, đây là rừng đầu nguồn được chính quyền giao cho các hộ dân thôn 3 xã Lộc Yên chăm sóc, bảo vệ từ năm 2014 với thời hạn 50 năm. Những người chặt phá rừng là có người ngoài địa phương thuê khoán cho một người nhận sẻ phát (chặt phá rừng). Sau đó, người nhận sẻ phát đi gọi nhân công từ trong tỉnh Quảng Bình ra làm. Giá một lao động sẻ phát là 200 ngàn đồng mỗi ngày, được người nhận thầu sẻ phát nuôi cơm nước. Ngày cao điểm, có tới gần 30 người làm công việc chặt phá rừng.

Phá rừng theo “chiến thuật” tỉa dần

Rừng tự nhiên phòng hộ được giao cho người dân khu vực Khe Cồn, Khe Nái thuộc xã Lộc Y theo Quyết định 3952 của UBND tỉnh Hà Tĩnh ngày 6/12/2013.

Tuy nhiên, do diện tích mỗi hộ được nhận lên tới 2-3 ha nên nhiều người dân đã bán trao tay cho các cá nhân ở ngoài xã, người mua chủ yếu ở thị trấn Gia Phố (huyện Hương Khê).

Khi các cá nhân thu mua rừng của dân thành từng khu vực xong  (gọi là người khoanh rừng) thì thuê người chặt hạ những cây to rồi tấp gốc đốt cháy, sau đó chặt đến những cây nhỏ hơn và cũng tấp gốc đốt cháy. Đến lượt sẻ thưa thứ 3, thứ 4 thì rừng chỉ còn lại tre, nứa và những dây leo bụi rậm nên họ sẽ phá trắng.

Rừng phòng hộ bị sẻ phát, chờ đốt dọn để lấy đất trồng keo.

Rất nhiều mảng rừng bị chặt phá tàn bạo, cây cối chưa kịp đốt.

“Chiến thuật “phát tỉa” từ cây to xuống cây nhỏ đã làm giảm mật độ rừng. Đến lúc họ phá trắng thì dù diện tích lớn, cơ quan chức năng có bắt cũng khó xử lý vì mật độ cây không đủ trữ lượng gọi là rừng. Họ làm đồng loạt, trên diện rộng; các chủ rừng thật sự ở nơi khác giấu mặt chỉ thuê qua người thầu khoán thôi. Còn dân chỉ là chủ rừng trên giấy tờ, danh nghĩa. Mà rừng bán rồi nên lâm bạ dân cũng không được giữ nữa”, anh D phân tích.

Trao đổi với phóng viên về tình trạng này, ông Nguyễn Văn Hưng, Chủ tịch UBND xã Lộc Yên thừa nhận việc phá rừng diễn ra thường xuyên, công tác bảo vệ rừng của địa phương còn chạy theo các sự việc khi xảy ra rồi.

Những cây rừng to bị chặt tỉa và đốt gốc từ trước đó, chỉ bị phát hiện khi rừng bị phá trắng.

Ông Hưng cho hay: “Rừng khu vực Khe Cồn, Khe Nái… nằm trong tiểu khu 227 và 216; ở đây có khoảng gần 1.500 ha rừng phòng hộ của Ban quản lý rừng phòng hộ Hương Khê (trong tổng số hơn 3.000 ha) trả địa phương để cắt giao cho dân, chủ yếu là rừng tự nhiên không được phép sẻ phát trắng”.

“Chúng tôi cũng phối hợp với Kiểm lâm huyện đi kiểm tra thường xuyên, nhưng khi vào đến đập Khe Táy là họ đã phát hiện và gọi điện thoại báo nên khi vào đến nơi không bắt quả tang được", Chủ tịch xã Lộc Yên thông tin.

"Việc người dân bán rừng cho người ngoài xã, chính quyền cũng có nghe thông tin từ bên ngoài thôi. Vì họ không sang tên ở cơ quan hành chính nên chúng tôi cũng không dám khẳng định”, ông Hưng nói thêm.

Trong khi đó, ông Nguyễn Quang Hào, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Hương Khê cho rằng, nguyên nhân rừng bị phá là do chính sách giao rừng phòng hộ cho người dân chăm sóc.

“Chỉ có mỗi tỉnh Hà Tĩnh ra Quyết định 3952 để giao rừng phòng hộ cho các hộ dân chăm sóc, chẳng khác nào “trao mỡ cho mèo”. Chúng tôi vừa đi kiểm tra rừng Lộc Yên về, diện tích rừng bị phá khoảng 6ha, nhưng không phải chỗ có lán trại nơi các anh thâm nhập như thế này”, ông Hào nói.

Khi phóng viên phản ánh vấn đề này, ông Phan Kỳ, Phó chủ tịch UBND huyện Hương Khê cho rằng: “Rừng đã giao cho dân thì họ được phép chuyển nhượng nhưng phải đúng quy định của pháp luật và rừng phải được sử dụng đúng mục đích".

UBND huyện sẽ chỉ đạo Công an huyện, Hạt Kiểm lâm kiểm tra, làm rõ và quy trách nhiệm rõ chứ không thể để tình trạng như thế này được”, ông Kỳ khẳng định.

Thanh Hà