Đi tìm nguồn gốc gà tre Tân Châu

Đã có hơn 4 năm kinh nghiệm chơi gà tre Tân Châu, anh Lê Thiện Long (xã Châu Phong, TX. Tân Châu) tỏ ra khá hào hứng khi chia sẻ quá trình đến với thú vui tao nhã này.

“Trước kia, tôi chỉ nuôi các loài chim kiểng, chứ chưa thật sự đam mê gà tre. Trong một lần tham dự buổi offline (điểm tập hợp, trình diễn, bình luận thường kỳ của người chơi gà) của Câu lạc bộ gà tre Tân Châu tại TP. Châu Đốc, tôi thực sự bị chinh phục bởi vẻ đẹp của những chú gà tre. Từ đó, tôi bắt đầu “tầm sư học đạo” để gia nhập vào giới chơi gà kiểng” - anh Long nhớ lại.

Theo anh Long, chơi gà kiểng là một thú vui đòi hỏi tính kiên nhẫn, tỉ mỉ của người chơi. Mỗi chú gà tre Tân Châu có được bộ mã đẹp là thành quả của một quá trình lai tạo khá vất vả.

“Thế hệ gà đầu tiên phải là một đôi trống - mái có hình thể đẹp. Sau quá trình lai tạo nhiều thế hệ, nếu may mắn, người chơi sẽ có một chú gà trống có đặc điểm hình dáng lý tưởng. Chú gà đó được nuôi lớn và lai tạo với con mái khác để tận dụng nguồn gen quý. Phải thực hiện việc “đổ gà” nhiều đời như thế mới có được những con ưng ý nhất” - anh Long cho biết.

 Dù là người đam mê gà tre Tân Châu nhưng khi nói đến nguồn gốc của giống gà này, anh Long tỏ ra mập mờ. Theo sự hướng dẫn của anh, chúng tôi tìm đến ông Lâm Đức- người chơi gà tre Tân Châu nhiều năm tại TP. Châu Đốc.

Ông Đức nhận định: “Theo tôi được biết, gà tre Tân Châu là kết quả của quá trình lai tạo giữa giống gà tre kiểng du nhập từ nước ngoài với loại gà rừng bản địa. Thuở Nam Bộ là vùng đất hoang sơ, gà rừng sinh sống rất nhiều. Những nghệ nhân tại vùng đất Tân Châu xưa có thể là những người đầu tiên cho lai tạo ra giống gà tre như hiện nay. Vì thế, giống gà này mang tên của vùng đất sản sinh ra chúng”.

Theo giới chơi gà kiểng, giống gà du nhập vào vùng đất Nam Bộ có nguồn gốc từ Nhật Bản (giống gà Japaness Bantam). Đây là giống gà kiểng xưa, được vua chúa, quý tộc của xứ phù tang ưa thích. Chúng đã theo chân các thương nhân đến nước ta, rồi được các nghệ nhân đất Tân Châu lai tạo trở thành giống gà kiểng nổi tiếng.

Một giả thuyết khác cho rằng, Tân Châu vốn là vùng đất phát triển hưng thịnh vào loại sớm nhất của Nam Bộ. Sự xuất hiện của những thương nhân người Hoa đã góp phần đưa Tân Châu thành một thương cảng sầm uất thời đó. Người Hoa ưa thích việc chơi chim, hoa kiểng. Có thể họ đã thuần dưỡng, lai tạo giống gà rừng vùng Thất Sơn trở thành gà tre Tân Châu ngày nay.

Ngoài hai giả thuyết trên, nguồn gốc giống gà tre Tân Châu còn tồn tại trong dân gian với câu chuyện liên quan đến ngọn núi Nổi tại xã Tân Thạnh (TX. Tân Châu).

Ông hai Nhứt, người dân cố cựu sống gần núi Nổi, cho biết: “Theo lời của các bậc cha chú đi trước, núi Nổi ngày trước còn hoang vu với rừng tre dày đặc bao quanh. Rừng tre phân bố xung quanh núi đến khoảng 6 - 7 công đất và kéo dài xuống tận giồng Trà Dên. Đó là môi trường thuận lợi để các loại thú hoang sinh sống, nhất là gà rừng. Các cụ ngày xưa đã thuần hóa giống gà rừng từ rừng tre này thành gà tre Tân Châu”.

Dù đây chỉ là câu chuyện truyền miệng dân gian nhưng cũng tạo nên sự thú vị vào việc lý giải nguồn gốc giống gà kiểng tuyệt đẹp này.

Với sự nỗ lực của những người đam mê, gà tre Tân Châu đã được phục hồi và phát triển trở lại trong những năm gần đây. Chính nguồn gốc đầy thú vị của mình, gà tre Tân Châu đã thu hút được sự quan tâm đặc biệt của giới chơi gà kiểng.

Với ngọn lửa đam mê, những người chơi gà sẽ luôn nỗ lực bảo tồn, phát triển giống gà kiểng bản địa của vùng đất An Giang.

Bài, ảnh: THANH TIẾN/Báo An Giang