Đà Nẵng: Công nghệ "điện rác" tại bãi rác Khánh Sơn phải xuất xứ châu Âu

Quan ngại về công nghệ điện – rác tại nhà máy xử lý rác Khánh Sơn

Chiều 23/7, tại cuộc họp báo thường kỳ quý 2/2019 của UBND TP Đà Nẵng do Phó Chủ tịch UBND TP Lê Trung Chinh chủ trì, nhiều phóng viên tập trung vào việc TP Đà Nẵng cho phép Công ty CP Môi trường Việt Nam (MTVN) liên doanh với Công ty EverBright International (Trung Quốc) xây dựng nhà máy đốt rác phát điện (gọi tắt là điện - rác) tại bãi rác Khánh Sơn với vốn đầu tư khoảng 80 triệu USD, công suất xử lý rác 650 tấn/ngày.

Họp báo thường kỳ quý 2/2019 do UBND TP Đà Nẵng tổ chức chiều 23/7 (Ảnh: HC).

Giám đốc Sở TN-MT Đà Nẵng Tô Văn Hùng cho hay, năm 2009, TP Đà Nẵng cấp chủ trương đầu tư cho Công ty MTVN xây dựng nhà máy xử lý rác công suất 650 tấn/ngày tại bãi rác Khánh Sơn. Năm 2015, nhà máy đưa vào khai thác giai đoạn 1 nhưng chỉ sau 6 tháng hoạt động thì phải dừng từ đó đến nay vì công nghệ quá kém, hiệu quả không như mong muốn.

Hiện nay, theo đề xuất của nhà đầu tư, lãnh đạo TP Đà Nẵng thống nhất chủ trương cho Công ty MTVN nâng cấp công nghệ và tiếp tục triển khai dự án với quy mô 650 tấn/ngày. Nhà đầu tư đề xuất triển khai công nghệ điện – rác, quá trình triển khai phải đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật. Như về công nghệ phải được Bộ TN-MT thẩm định; phải được Bộ Công thương cho phép bổ sung vào quy hoạch đấu nối điện; và đảm bảo các thủ tục về cấp phép xây dựng…

Như Infonet đã đưa tin trước đó, Công ty EverBright International (Trung Quốc) mà Đà Nẵng cho phép Công ty MTVN tiến hành liên doanh để thực hiện nhà máy điện rác tại bãi rác Khánh Sơn cũng chính là đơn vị đã thực hiện dự án nhà máy xử lý rác phát điện Cần Thơ có tổng diện tích 5,3ha, tổng vốn đầu tư khoảng 1.050 tỷ đồng, công suất xử lý 400 tấn rác thải sinh hoạt/ngày và phát 150.000 kwh điện, các thông số khí thải và khói thải đạt tiêu chuẩn châu Âu. 

Thế nhưng, theo báo cáo thẩm định của Sở KH-CN Cần Thơ về thiết bị sử dụng tại nhà máy điện – rác Cần Thơ (báo Tiền phong đưa tin ngày 28/1/2019) thì về nhãn hiệu, 64% thiết bị có nhãn hiệu phù hợp với công bố, còn 36% thiết bị có nhãn hiệu nhưng không phù hợp với công bố. Một số thiết bị nhập từ các nước G7, còn lại hầu hết có xuất xứ từ Trung Quốc.

Đặc biệt, sau khi đốt rác phát điện theo công nghệ của Công ty EverBright International (Trung Quốc), lượng tro xỉ còn lại theo lý thuyết chiếm khoảng 18-20% nhưng trên thực tế lên tới 25,5% khối lượng rác đưa vào lò đốt. Riêng tro bay chiếm hơn 4% (15-18 tấn/ngày) chưa có phương án xử lý, đang chứa trong kho của nhà máy tại Cần Thơ, nguy cơ không còn chỗ chứa…

“Tuy nhiên, lãnh đạo Công ty MTVN cho chúng tôi biết kho của nhà máy chỉ cho chứa tạm, còn theo hợp đồng đã ký với Cần Thơ thì tro bay thu hồi sau khi đốt rác phát điện phải do TP này xử lý chôn lấp chứ không thuộc trách nhiệm của nhà đầu tư. Nếu điều này cũng sẽ áp dụng với nhà máy điện – rác Khánh Sơn thì ngoài 10ha đã cho nhà đầu tư thuê ưu đãi, Đà Nẵng còn phải dành bao nhiêu ha đất để chôn lấp tro bay, và sẽ chôn lấp tới bao giờ, ảnh hưởng của việc chôn lấp đó ra sao?” – PV Infonet đặt câu hỏi tại cuộc họp báo chiều 23/7.

Và cũng cần nói thêm, ngày 27/6, Công ty MTĐT Việt Nam đưa một số người dân xung quanh bãi rác Khánh Sơn vào tham quan nhà máy điện – rác Cần Thơ. Tuy nhiên, đến cuộc đối thoại với lãnh đạo TP và Sở TN-MT Đà Nẵng ngày 6/7 liên quan đến dự án điện – rác ở Khánh Sơn mà liên doanh Công ty MTVN và Công ty EverBright International (Trung Quốc), cũng chính những người dân xung quanh bãi rác này quyết liệt phản đối, thậm chí chặn xe chở rác vào bãi, gây nên “khủng hoảng an ninh rác” cho cả TP từ chiều 6/7 đến trưa 8/7!

Giám đốc Sở TN-MT Đà Nẵng, ông Tô Văn Hùng, trả lời các câu hỏi của báo chí tại cuộc họp báo chiều 23/7 về công nghệ áp dụng ở nhà máy điện - rác Khánh Sơn (Ảnh: HC)

Xử lý tro xỉ, tro bay là chuyện của nhà đầu tư, không phải của TP!

Trước những lo ngại về công nghệ sẽ áp dụng tại nhà máy điện – rác Khánh Sơn, ông Tô Văn Hùng khẳng định, đến thời điểm này TP Đà Nẵng chỉ mới dừng ở chỗ thống nhất về chủ trương cho phép Công ty MTVN nâng cấp công nghệ và được phép liên doanh để triển khai một nhà máy đã có chủ trương đầu tư từ năm 2009. Còn các bước tiếp theo phải tuân thủ đầy đủ các quy định và được tất cả các Bộ, ngành liên quan thẩm định theo đúng quy định thì TP mới cho phép triển khai đầu tư nâng cấp dự án.

“Theo công nghệ đốt hiện nay, công nghệ điện – rác áp dụng tại nhà máy này phải có xuất xứ công nghệ từ châu Âu. Thiết bị có thể sản xuất từ nước này, nước khác là chuyện của nhà đầu tư. Nhưng xuất xứ công nghệ phải từ các nước châu Âu và phải có giấy chứng nhận đảm bảo xuất xứ công nghệ từ châu Âu. Và không chỉ với nhà máy điện - rác mà tất cả các nhà máy khác ở Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Khánh Sơn cũng đều phải đáp ứng yêu cầu này.

Đối với tỉ lệ tro xỉ đáy còn lại sau đốt rác phát điện phải dưới 20% lượng rác đưa vào lò đốt. Trách nhiệm của nhà đầu tư là phải xử lý, sử dụng lượng tro xỉ đáy này để làm vật liệu xây dựng, san lấp nền hay các việc khác đảm bảo quy định về môi trường, còn hoàn toàn không có trách nhiệm của TP phải đi xử lý lượng tro xỉ đáy này.

Tỉ lệ tro bay còn lại sau xử lý cũng phải dưới 5%. Tôi không rõ hợp đồng của TP Cần Thơ ký với các công ty này thế nào, nhưng với TP Đà Nẵng, nếu cho phép đầu tư nhà máy điện – rác Khánh Sơn, nhà đầu tư phải chịu trách nhiệm xử lý luôn số tro bay này chứ không có chuyện TP phải tốn thêm đất để chôn lấp. Chúng tôi khẳng định như vậy!” – Ông Tô Văn Hùng trả lời các câu hỏi của phóng viên nói chung và của PV Infonet.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Lê Trung Chinh, quan điểm của lãnh đạo TP là rất quan tâm thúc đẩy dự án Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Khánh Sơn.

“Vừa rồi có mời một số người dân Khánh Sơn vào tham quan nhà máy điện – rác Cần Thơ thì chỉ là tham khảo chứ không phải Đà Nẵng bê nguyên xi nhà máy đó về áp dụng. Chỉ xem để biết mô hình, còn các cơ quan chuyên môn sẽ áp dụng các tiêu chuẩn tiên tiến để chọn lựa công nghệ. Thời gian đến TP sẽ tập trung để khắc phục cơ bản tình hình bãi rác Khánh Sơn, không để lặp lại tình trạng khủng hoảng như vừa rồi!” – Ông Lê Trung Chinh nói.

Trước đó, tại kỳ họp thứ 9 HĐND TP Đà Nẵng, ông Nguyễn Nho Trung, Chủ tịch HĐND TP cũng đã nhấn mạnh: “Tôi kêu gọi nhân dân khu vực Khánh Sơn yên tâm tin tưởng vào việc HĐND TP quyết định hôm nay. Ai làm không đúng sẽ phải chịu trách nhiệm. Chúng ta cam kết vì mình đưa ra đúng rồi mà mình làm không đúng nữa, làm không được nữa thì phải chịu trách nhiệm. Và ở đây chắn chắn là cơ quan chủ quan, là Giám đốc Sở TN-MT phải chịu trách nhiệm đối với những vấn đề về bãi rác Khánh Sơn!”.