Cúng giỗ online: Đạo hiếu có bị mai một?

Con cái ở xa không có điều kiện về thắp hương cho cha mẹ, người thân đã khuất, họ chỉ cần lên mạng mua đồ và thanh toán vào tài khoản. Người nhà của họ sẽ được người khác cúng hộ.

Những đồ cúng giỗ được công khai trên mạng để khách hàng có thể lựa chọn.
Cúng giỗ qua mạng nhộn nhịp ngày Tết

Con cái ở xa không có điều kiện về thắp hương cho cha mẹ, người thân đã khuất họ chỉ cần lên mạng mua đồ và thanh toán vào tài khoản người nhà của họ sẽ được người khác cũng hộ.

Nhiều năm nay dịch vụ cúng giỗ online của Công ty Cổ phần xây dựng và Thương mại Toàn Cầu được khá nhiều người ủng hộ, lựa chọn dịch vụ. Mức giá trọn gói của dịch vụ cúng giỗ online mùa Tết tại khu nghĩa trang khá "mềm", dao động từ vài chục nghìn tới khoảng một triệu đồng mỗi mâm cúng.

Bảng giá: cơm cúng 5.000 đồng/bát, bộ táo quân 50.000, cau trầu 5.000 đồng, bánh trôi 15.000 đồng/đĩa, tiền vàng 20.000 đồng, bánh chưng 40.000… Các gói cúng đắt hơn gồm có mâm ngũ quả, giá niêm yết là 75.000 đồng/mâm cho 5 loại quả cúng, gà luộc 180.000 đồng/con…

Chị Trương Thúy Hà trú tại Hai Bà Trưng, Hà Nội từ Hà Nội lên tận Hòa Bình thăm em trai và ba chị yên nghỉ tại nghĩa trang Lạc Hồng Viên – Kim Sơn- Hòa Bình.

Người thân về yên nghỉ tại đây mấy năm nay nhưng đến giờ chị mới lên đây tảo mộ được. Chị Hà không khỏi bùi ngùi khi tận mắt chứng kiến những người “cúng thuê” cho chị đã chuẩn bị mâm cỗ nhập mộ cho người thân của chị.

Chị Hà kể từ 3 năm nay, chị bận bịu công việc ở TP.HCM nên ngày rằm, mồng một và ngày lễ tết Đoan Ngọ, Thanh Minh, lễ Vu Lan chị đều sử dụng dịch vụ cúng giỗ qua mạng. Chị vào trang web và đặt mua đồ cúng từ xôi cho đến tiền vàng, trầu cau không thiếu thứ gì.

Ban đầu, nhờ người cúng gia đình chị không yên tâm vì họ sợ dịch vụ làm không tốt. Nhưng về mặt tâm linh, chị Hà suy nghĩ: “Người ta làm việc vào tâm linh, họ làm không tốt thì họ không thể phát triển được nên mình phải tin họ”. Chính vì thế, sau khi xem qua ảnh mâm cỗ được bày ra sắp cúng cho ngôi mộ của em trai và ba mình, chị Hà rất hài lòng và từ đó đến nay chị vẫn thuê người cúng qua mạng, thanh toán tiên cũng qua hệ thống chuyển khoản online.

Đạo hiếu có mai một?

Chị Trần Thị Hường trú tại Đầm Bông, Hà Nội chia sẻ ba chị mới mất yên nghỉ tại nghĩa trang, theo phong tục cổ truyền thì 49 ngày đầu lúc nào cũng phải thắp hương và cúng cơm cho ông cụ. Nhưng do điều kiện xa xôi, đi lại không tiện nên chị đã nhờ dịch vụ cũng giỗ qua mạng. Ban đầu mẹ chị phản đối nhưng khi lên thăm mộ thấy ngôi mộ đầy chân hương và hoa tươi nên bà cũng thấy ấm lòng.

Chị Hồng – một người “cúng thuê” cho khách hàng kể ngày đầu khi thắp hương, kêu tên con của gia chủ chị cũng thấy ngượng ngùng và cảm giác giả giả, nhưng sau này làm quen, chị thấy rất thích. Khi chuẩn bị lễ khách đặt xong, chị sẽ thay mặt con cháu của gia chủ kêu gọi người đã khuất hưởng lễ.

Hiên nay, nhiều ý kiến trái chiều trong việc thuê người cúng trên mạng, người ta lo ngại rằng việc cúng giỗ không tự tay mình sẽ mai một giá trị đạo hiếu của người Việt từ xa xưa.

Trao đổi với chúng tôi, Tiến sĩ Xã hội học Trịnh Hòa Bình đánh giá dịch vụ này cũng không đến mức điện tử hóa nhiều quá. Ông Bình cho rằng nhìn nhận dịch vụ này từ một hiện thực tất yếu của xã hội, khi con người được phục vụ đến tận chân răng. Chúng ta đang dịch vụ hóa tuyệt đối hầu hết mọi việc trong xã hội.

Dịch vụ cúng giỗ online cũng giống như dịch vụ điện hoa mà người sống đang làm. Nó phần nào thể hiện mong muốn của con người là được chia sẻ, được quan tâm với người đã mất. Cũng giỗ qua mạng hay trực tiếp cúng giỗ đều thể hiện lòng thành kính của mình với người đã khuất. Bởi họ đang cố gắng làm những điều để an ủi tinh thần cho chính họ chứ không phải vì người khác.

Ông Trần Tuấn Anh – Phó Giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư và Thương Mại Toàn cầu, đơn vị đầu tiên đưa ra dịch vụ này cho biết dịch vụ đã hoạt động được và nhiều năm và chưa có ý kiến nào của khách hàng phản ánh lại về hạn chế của dịch vụ.

Dịch vụ cỗ cúng qua mạng chủ yếu là những người ở xa, không có điều kiện đến tận nơi để cúng lễ. Theo ông Tuấn Anh người thân của các phần mộ sẽ được nhìn thấy việc cúng lễ qua hình ảnh, video do chính đơn vị này cung cấp, để đảm bảo thực hiện như yêu cầu của khách hàng.

Khánh Ngọc