Chuyên gia ngoại “hiến kế” giúp Hà Nội hết ngập

Đây là “hiến kế” chống ngập của các chuyên gia đến từ tập đoàn JAKS (Malaysia) cho Hà Nội tại hội thảo “Giải pháp phòng chống ngập” vào chiều 7/8 do UBND TP Hà Nội tổ chức. Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung chủ trì hội thảo.

Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung chủ trì hội thảo

Hạ tầng thoát nước không bắt kịp tốc độ phát triển nhà ở

Tại hội thảo, các chuyên gia quốc tế đánh giá, Việt Nam và TP Hà Nội phải chịu tác động lớn của biến đổi khí hậu. Nhận định về nguyên nhân dẫn đến tình trạng chống ngập lụt của Hà Nội các chuyên gia cho rằng, do địa hình của khu vực nội thành cao hơn từ 6-6.5m so với mực nước biển, độ dốc dưới 10% chiếm gần 55% diện tích toàn thành phố, do vậy Hà Nội không thể thoát tự chảy nên phải sử dụng bơm cưỡng bức ra sông và có nhiều nguy cơ ngập. 

Xu hướng bê tông hóa bề mặt và lượng nước thải ngày càng tăng trên 3,5 lần so với những năm 1980 nên hệ thống cống dù đã được đầu tư nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu.

Chung quan điểm này, Kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Hà Nội cũng đã từng lên tiếng nguyên nhân của tình trạng ứng ngập ở Hà Nội là do đô thị hóa quá nhanh đã làm giảm lợi thế thoát nước tự nhiên của Hà Nội.

Theo thống kê, thời điểm năm 1995, trong nội thành Hà Nội có tới 2.100 ha mặt nước. Nhưng đến thời điểm này, diện tích mặt nước hồ chỉ còn 1.165 ha. Mặt khác, đặc thù ở những khu vực mới phát triển như Hà Đông, Cầu Giấy, Nam Từ Liêm là xây dựng các khu đô thị mới ngay bên cạnh các làng xóm, khu dân cư cũ. 

Để tránh úng ngập cho các làng xóm cũ, cần phải tận dụng các ao, hồ để điều hòa nước mưa khu vực. Nhưng lâu nay, việc này chưa được thực hiện tốt, nhiều ao hồ bị lấp đi, trong khi không đào hồ để trữ nước.

Kiến trúc sư Nguyễn Thanh Tùng (Hội Kiến trúc sư Việt Nam) góp ý, chúng ta duyệt quy hoạch thì chặt chẽ, nhưng quản lý còn dễ dãi, nhất là việc điều chỉnh quy hoạch còn tùy tiện. 

Theo quy định, các khu đô thị mới chỉ được xây dựng 45% diện tích, còn lại phải dành cho cây xanh, hồ nước, đường giao thông... Vài ba khu đô thị liền nhau phải có một hồ điều hòa để tránh ngập úng cục bộ, nhưng thực tế công tác giám sát bị buông lỏng, chính điều này khiến cho những công trình lớn, hiện đại như chung cư Keangnam chẳng khác gì “ốc đảo” giữa biển nước trên đường Phạm Hùng.

Ngoài ra, các chuyên gia Quốc tế cũng chỉ ra  những vấn đề còn bất cập trong quy hoạch hệ thống trạm bơm tiêu thoát trên địa bàn Hà Nội. Có nhiều lý do dẫn đến tình trạng này, trong đó các chuyên gia cho rằng, Hà Nội chưa có hệ thống giám sát, cảnh báo và điều hành đồng bộ chống ngập… 

Để giải quyết được 26 điểm ngập của Thành phố, Hà Nội cần một giải pháp tổng thể như hoàn thiện và cải tạo đối với hệ thống đối với sông, kênh và hồ điều hòa; nâng cấp và mở rộng nâng cấp hệ thống thoát nước; đồng thời phải xây dựng hệ thống quan trắc, cảnh báo, điều hành và đào tạo nhân lực…

Các chuyên gia ngoại hiến kế?

Giáo sư Hong – Yuan Lee (Khoa Công trình thủy lợi dân dụng, Đại học Đài Loan, người thiết kế hệ thống phòng chống lụt của Đài Bắc) giới thiệu khái niệm mới về phòng chống ngập lụt: “Giữ nước thượng lưu, giảm ngập trung lưu, phòng chống ngập lụt hạ lưu” kết hợp các lực lượng tổ chức nhân dân và chính phủ, đưa Hà Nội trở thành đô thị sinh thái, phòng ngập lụt hiệu quả, bảo vệ vòng tuần hoàn nguồn nước bền vững, an toàn và ít thiên tai.

Trong khi đó, các chuyên gia đến từ tập đoàn JAKS (Malaysia) giới thiệu với TP Hà Nội mô hình đường hầm thông minh giao thông - chống ngập cho khu vực phía Tây Thủ đô (nơi tập trung nhiều khu đô thị mới, nhà cao tầng). 

Đường hầm thông minh có 3 tầng, nằm dưới mặt đất 20m; có cửa thoát lũ và thông khí. Ở điều kiện bình thường, khi ít mưa hoặc không mưa, đường hầm mở cửa cho các phương tiện qua lại. Khi mưa ở mức độ trung bình, chế độ SMART được kích hoạt, nước mưa được dẫn vào đường hầm phụ nằm phía dưới đường hầm chính; các phương tiện vẫn qua lại được. 

Khi có bão lũ, các trạm quan sát sẽ theo dõi nhu cầu đóng cửa đường hầm, các cổng hầm tự động mở để nước mưa tràn vào và thoát lũ ra hồ chứa; sau bão lũ hệ thống đường hầm này sẽ mở cửa lại trong vòng 48 tiếng....

Các giáo sư đến từ Nhật Bản (thiết kế hệ thống chống ngập của TP Tokyo) cho rằng giải pháp chống ngập của Hà Nội phải là giải pháp tổng thể và cần phải triển khai ngay các giải pháp khẩn cấp, giải pháp ngắn – trung và dài hạn. 

Giáo sư đề xuất giải pháp chống ngập khẩn cấp với các hầm trữ nước; xe bơm di động; hệ thống quan trắc và hệ thống cảnh báo ngập toàn diện, tổng thể; thành lập trung tâm Điều hành khẩn cấp (EOC) và kế hoạch điều hành công tác chống ngập. 

Đặc biệt, hệ thống cảnh báo sử dụng radar băng tần X hiện đại hàng đầu thế giới chuyên để quan trắc mưa và có thể xây dựng các hình ảnh 3D giúp đo đạc chính xác các dữ liệu phục vụ công tác dự báo, lên kế hoạch...

Sau khi lắng nghe, Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã gửi lời cám ơn các giáo sư, chuyên gia đã trình bày các ý tưởng, mô hình chống ngập công phu, khoa học, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung cho biết, thành phố Hà Nội sẽ tiếp thu và giao các sở ngành nghiên cứu trong thời gian tới.