Đề án “vàng” trong việc đào tạo nghề cho người nông thôn còn nhiều hạn chế

Nghề đan áo tơi tại Hà Tĩnh (ảnh: zing.vn)

UBND tỉnh ban hành quyết định “Quy định về việc quản lý và tổ chức thực hiện đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh”. Các ngành, địa phương đã xây dựng kế hoạch đào tạo nghề cho lao động nông thôn một cách cụ thể; rà soát nhu cầu, xác định chỉ tiêu, ngành nghề gắn với đề án tái cấu trúc nông nghiệp, phát triển sản xuất, tình hình phát triển KT-XH, xây dựng NTM của từng địa phương, đơn vị.

Ngành cũng đã công khai danh sách số lao động nông thôn đã được hỗ trợ học nghề theo chính sách của đề án, các cơ sở có đủ năng lực dạy nghề để địa phương chủ động lựa chọn, phối hợp tổ chức các lớp đào tạo; tiếp tục đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, tập huấn, bồi dưỡng nâng cao nhận thức; tổ chức ngày hội tư vấn học nghề và việc làm.

Bên cạnh đó, hệ thống cơ sở đào tạo nghề tiếp tục được củng cố và hoàn thành việc kiện toàn trung tâm dạy nghề - hướng nghiệp - giáo dục thường xuyên cấp huyện; xây dựng chương trình, giáo trình đào tạo, nâng cao chất lượng hoạt động. Các cấp từ tỉnh đến cơ sở đã duy trì thường xuyên công tác kiểm tra, giám sát; phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể trong việc tuyên truyền và tổ chức các lớp đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn…

Từ đó, các lớp đào tạo nghề cho lao động cho người nông thôn đã giúp người dân nắm được những kiến thức cơ bản về kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất để tăng năng suất lao động, tăng giá trị hàng hóa trên một đơn vị diện tích. Nhiều học viên đã tìm được việc làm hoặc tự tổ chức sản xuất, kinh doanh...

Đặc biệt là nghiên cứu xây dựng mô hình dạy nghề theo đơn đặt hàng, đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm… Đây là mục tiêu, nhiệm vụ trong chuyển dịch cơ cấu lao động, tái cơ cấu kinh tế, phục vụ sự nghiệp CNH - HĐH nông nghiệp, nông thôn và xây dựng nông thôn mới của tỉnh.

Đề án đã có những bước thành công lớn, nhưng sự chuyển biến về nhận thức và hành động của cán bộ và nhân dân trên địa bàn huyện, thị còn chậm. Nhiều nơi, thực hiện công tác đào tạo nghề đang nhằm mục tiêu hướng tới tỷ lệ lao động đã qua đào tạo theo tiêu chí xây dựng NTM; chưa chú trọng đến chất lượng và hiệu quả sau đào tạo đối với thu nhập của người dân và sự phát triển kinh tế của địa phương.

Một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của Đề án 1956 trên địa bàn Hà Tĩnh là việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị của các cơ sở dạy nghề công lập chưa phát huy đúng tác dụng, hiệu quả và có biểu hiện lãng phí.

Qua kiểm tra tại các cơ sở đào tạo nghề công lập cho thấy, thời gian qua, các đơn vị đang tập trung đầu tư trang thiết bị phục vụ dạy các nghề phi nông nghiệp, chưa chú trọng đầu tư, mua sắm trang thiết bị dạy các nghề nông nghiệp.

Đặc biệt, tránh tình trạng đào tạo theo hình thức, lý thuyết “đắp chiếu”, để người dân sau khi học nghề trở thành lực lượng lao động có tay nghề, chất lượng, đầu tư sản xuất, kinh doanh hiệu quả, cần sự tiếp sức dài hơi. Muốn làm tốt, cần đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cấp ủy đảng, chính quyền và người dân về vai trò của đào tạo nghề, làm tốt công tác phân luồng sau trung học cơ sở, gắn dạy nghề với các chương trình hỗ trợ khác như vay vốn phát triển sản xuất sau khi có chứng chỉ học nghề...

Thực tế cho thấy, sau đào tạo, sản phẩm của người dân sản xuất chưa kết nối được đầu ra. Do đó, đào tạo phải gắn với doanh nghiệp để giải quyết việc làm và tiêu thụ sản phẩm sau đào tạo. Chỉ đào tạo nghề chưa đủ, mà phải có doanh nghiệp làm “đầu kéo” để giúp nông dân cung ứng đầu vào, đầu ra cho sản phẩm, tạo quy trình sản xuất bền vững, phát huy được ngành nghề đào tạo.

Ngoài ra, đội ngũ giáo viên tại các cơ sở dạy nghề được tăng cường khá đông nhưng trên thực tế, việc dạy nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn phần lớn đội ngũ giáo viên thính giảng công tác tại các đơn vị chuyên môn đảm nhiệm.

Việc khắc phục những tồn tại, bất cập để công tác dạy nghề cho lao động nông thôn đạt hiệu quả thực chất rất cần được các cấp, ngành và địa phương nhìn nhận một cách nghiêm túc, thấu đáo. Song trước mắt, vấn đề cần nhất lúc này để tránh lãng phí ngân sách của Nhà nước, công sức của nhân dân là khẩn trương rà soát và chấn chỉnh việc tổ chức thực hiện Đề án 1956 theo hướng quản lý chặt chẽ, đưa hiệu quả đào tạo đi vào thực chất, tránh tình trạng “phấn đấu thi đua hoàn thành kế hoạch cấp trên giao”. Có như vậy, Đề án 1956 mới thực sự mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân Hà Tĩnh.