Chim thông minh biết dùng lửa săn mồi, gây đại họa khủng khiếp

Tờ Daily Mail hôm 2/1 đưa tin, chim ưng nâu và diều hâu đen là các loài bản địa ở Úc được biết đến với các biệt danh như "những kẻ săn lùng tàn ác" hay "những con chim lửa". Sở dĩ chúng có biệt danh này là do cách thức đi săn bằng việc lợi dụng lửa từ các đám cháy rừng để xua đuổi con mồi khỏi nơi trú ẩn.

Theo National Geographic, ban đầu, nhiều người vẫn nghĩ, cách thức săn mồi này của lũ chim thông minh bản địa là ngẫu nhiên. Nhưng khi nghiên cứu sâu hơn, các nhà khoa học phát hiện một số loài chim bản địa Úc thực hiện hành động này "có chủ đích".

Bob Gosford, một chuyên gia về chim tại vùng Lãnh thổ Bắc Úc (NT), bắt đầu thực hiện dự án nghiên cứu năm 2012 dựa trên hồ sơ ghi chép của người bản địa Úc về hiện tượng này.

Một số loài chim bản địa lợi dụng cháy rừng ở Úc để săn mồi

"Tôi đã thấy một con diều hâu dùng chân nhặt một cành khô đang cháy âm ỉ và thả nó vào một đám cỏ khô cách đó gần 1 km. Sau đó, nó cùng với những con khác chờ đợi những con chuột, rắn tháo chạy khỏi đám cỏ cháy. Tình trạng tương tự lặp lại ở nhiều khu vực khác. Chúng tôi gọi những đám cháy kiểu này là Jarulan", Phillip Waipuldanya Roberts, một nhà hoạt động là người bản địa Úc, chia sẻ.

Cuối năm 2017, tạp chí Intentional Fire-Spreading by 'Firehawk' Raptors in Northern Australia (tạm dịch: "Những con chim lửa" chủ đích làm cháy lây lan ở vùng Bắc Úc) được xuất bản và đồng tác giả của nó là tiến sĩ Mark Bonta, giáo sư khoa học Trái đất tại đại học Penn State Altoona, Mỹ.

Tạp chí này là một sự tổng hợp 7 năm nghiên cứu về hành vi của "những con chim lửa" ở vùng lãnh thổ Bắc Úc khi nhóm nghiên cứu làm việc với người bản địa Úc để tạo ra đám cháy có kiểm soát ở đồng cỏ và quan sát.

Kết quả cho thấy một số loài chim trên thực tế đã lan truyền lửa có chủ đích, giống với điều mà chuyên gia Gosford xác nhận trên ABC News năm 2016.

Cách thức dùng lửa săn mồi của một số loài chim bản địa khiến công tác dập lửa cháy rừng ở Úc gặp nhiều khó khăn

"Diều hâu đen và chim ưng nâu khá thích những địa điểm có cháy kiểu này vì với chúng đó là một nơi săn mồi lý tưởng. Những loài gặm nhấm, bò sát, côn trùng, chim nhỏ... tất cả đều phải bỏ chạy trước "hỏa thần". Và đó là lúc chúng trở thành mồi ngon cho diều hâu đen và chim ưng nâu", ABC News dẫn chia sẻ của Gosford năm 2016.

Tháng 5/2018, một nghiên cứu khác về hiện tượng được thực hiện. Nghiên cứu lần này tập trung vào vùng nhiệt đới ở NT và cũng cho kết quả tương tự. Một số báo cáo còn cho thấy các khu vực ở bang Queensland hay Tây Úc cũng có nghiên cứu tương tự.

Theo Daily Mail, tầm hoạt động của "những con chim lửa" được cho là trong khu vực có diện tích khá rộng và điều này càng khiến công tác dập lửa càng gặp khó khăn.

Úc đang bị tàn phá bởi các đám cháy rừng tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ. Các đám cháy bắt đầu từ tháng 9/2019. Theo thống kê mới nhất từ CNN hôm 2/1, ít nhất 17 người đã thiệt mạng và chỉ tính riêng tại New South Wales, bang đông dân nhất nước Úc, đã có hơn 900 ngôi nhà bị phá hủy. Giới chức Úc đang chật vật để kiểm soát ngọn lửa dù có nhận được sự hỗ trợ từ một số quốc gia, gồm cả Mỹ.