Ca sĩ MiA suy gan do lạm dụng Paracetamol: 3 nguyên tắc sử dụng thuốc

Mới đây, ca sĩ trẻ MiA chia sẻ trên trang cá nhân của mình với nội dung "Từ nay xin chừa. Bình thường bé hay bị nhức đầu nên mua Panadol về để sẵn, có khi uống mỗi ngày vì thường xuyên bị nhức đầu. Uống thấy hiệu quả ngay nên khoái lắm, hay lạm dụng. Thế là hôm qua nhức đầu muốn khùng nên uống hai viên. Mãi sau vẫn thấy nhức uống thêm 3 viên. Thế là cấp cứu luôn. Xét nghiệm bác sĩ bảo là mình bị suy gan do lạm dụng quá nhiều thuốc Panadol. Từ nay không bao giờ dám đụng tới nữa”, Chia sẻ của ca sĩ MiA nhanh chóng được các fan của cô vào bình luận cùng những lời cảnh báo về viên thuốc được xem là có ở các tủ thuốc gia đình này.

Với trường hợp này, PGS Trịnh Thị Ngọc – Phó Chủ tịch Hội gan mật Hà Nội cho biết Panadol chứa hàm lượng paracetamol 500 mg, qua chia sẻ thì liều lượng ca sĩ MiA sử dụng chưa đủ gây suy gan, ngộ độc gan. Tuy nhiên, với hàm lượng cao như thế này nếu bệnh nhân sẵn có bệnh lý về gan thì có thể gây ngộ độc paracetamol cấp với các triệu chứng mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn thậm chí bác sĩ Ngọc đã gặp cả trường hợp tử vong vì ngộ độc paracetamol gây suy gan cấp.

Hai chống chỉ định chính của paracetamol là quá mẫn với thuốc và suy giảm chức năng tế bào gan. Không được dùng paracetamol quá 10 ngày ở người lớn và quá 5 ngày ở trẻ em, trừ khi được bác sĩ hướng dẫn. Trong các trường hợp đau đầu, đau răng, đau do ngã, chấn thương... bắt buộc phải uống paracetamol thì phải dùng thuốc cách nhau tối thiểu 4 giờ.

Theo dược sĩ Nguyễn Hữu Đức – Nguyên giảng viên trường Đại học Y dược TP.HCM paracetamol được xem là thuốc không thể thiếu trong tủ thuốc gia đình và đây là thuốc tương đối an toàn và dễ dùng, có thể tự dùng tại nhà mà ít khi gây ra những phản ứng đặc biệt nghiêm trọng.

Khi vào cơ thể, paracetamol sẽ được hấp thu vào máu và chuyển hóa qua gan thành nhiều chất, trong đó có một chất rất độc cho gan, đó là chất N-acetylbenzoquinonimin. Khi lượng paracetamol vượt ngưỡng chịu đựng của gan, chất độc hại cho gan tăng lên làm nguy hiểm cho gan.

Bình thường gan chuyển hóa paracetamol thành nhiều chất khác nhau không còn hoạt tính, sau cùng thành chất dễ tan trong nước tiểu để được thải ra.

Tuy nhiên, khi chuyển hóa, paracetamol có chuyển thành chất rất độc có tên N-acetyl benzoquinonimin, gan phải dùng chất sinh học do nó tạo ra có tên glutathion để chuyển hóa tiếp chất rất độc thành chất cuối cùng không độc và đào thải nó theo nước tiểu.

Tuy nhiên, ở những người suy gan, nghiện rượu mạn tính có thể gây ra viêm gan, người cao tuổi, người suy dinh dưỡng, phụ nữ mang thai, tăng men gan chức năng gan suy giảm thì có nguy cơ độc tính cao.

Chính vì thế, PGS Đức cho biết khi sử dụng quá liều, gan không đủ glutathion để chuyển hóa thuốc, trong đó N-acetyl benzoquinonimin là chất độc tồn đọng sẽ gây hoại tử tế bào gan, hôn mê gan.

Triệu chứng thường gặp là chán ăn, buồn nôn, vã mồ hôi, khó chịu, có thể đau hạ sườn phải. Sau 1 - 2 ngày, có dấu hiệu vàng da, vàng mắt, tiểu sậm màu ở trẻ em cũng tương tự.

PGS Nguyễn Hữu Đức chỉ 3 nguyên tắc dùng paracetamol an toàn:

Thứ nhất: Không dùng paracetamol tự điều trị cảm sốt, giảm đau quá 10 ngày ở người lớn và quá 5 ngày ở trẻ con, trừ khi được bác sĩ hướng dẫn.

Thứ hai: Liều thông thường hạ sốt cho trẻ là 10-15 mg/kg cân nặng, ngày uống 3-4 lần, và liều tối đa cho trẻ là không quá 60 mg/kg/ngày. Còn đối với người lớn, mỗi lần uống 500 mg - 600 mg, ngày uống 3 lần, không nên quá 3 gram trong ngày. Riêng đối với người cao tuổi nên dùng liều thấp hơn do chức năng gan đã kém.

Thứ 3: Người uống rượu nhiều không nên dùng bừa bãi Paracetamol vì Paracetamol và rượu đều có hại cho gan, do đó nếu kết hợp sẽ làm tăng độ nguy hại lên nhiều lần.