Bôi thuốc gì khi "dính" kiến ba khoang độc tính gấp 15 lần rắn hổ mang?

Anh N.M.H. (Hà Nội) đi khám tại Bệnh viện Da liễu trung ương cho biết, sau khi ngủ dậy anh thấy những nốt chấm đỏ ngứa ngáy, bỏng rát nên ra nhà thuốc mua thuốc mỡ về bôi. Tuy nhiên, bôi thuốc 4 ngày rồi mà vùng da tổn thương ngày càng phồng rộp, đau rát. Qua thăm khám, bác sĩ chẩn đoán anh H. bị viêm da do tiếp xúc độc tố của kiến ba khoang.

Bác sĩ Quách Thị Hà Giang – Phó trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Da liễu trung ương cho biết, ca bệnh viêm da do kiến ba khoang có thể mắc rải rác trong năm nhưng khoảng 1 tuần trở lại đây thì số ca bệnh tăng lên. Có những gia đình cả nhà đều bị nên phải đến bệnh viện để khám.

Bệnh nhân đến bệnh viện có rất nhiều người đã từng sử dụng các thuốc khác nhau để trị vết thương do kiến ba khoang, thậm chí có bệnh nhân nhầm tình trạng viêm da này với bệnh zona thần kinh. Một số bệnh nhân nhai gạo ra đắp vào vết thương, hoặc đắp lá làm cho tổn thương da nặng hơn. 

Gia tăng đột biến viêm da do kiến ba khoang.

Thực chất, người bệnh không phải bị kiến ba khoang "đốt" mà viêm da do tiếp xúc dịch tiết có độc tố pederin của kiến. Chất độc này được ví độc gấp nọc độc của rắn hổ mang chúa từ 10 – 15 lần.

Pederin tạo nên phản ứng ở da trong vòng 24 giờ sau tiếp xúc. Đáp ứng ở da thấy được khác nhau phụ thuộc vào nồng độ của paderin, thời gian tiếp xúc và từng cá thể bệnh nhân bị tiếp xúc. Trường hợp nhẹ có thể thấy ban đỏ nhẹ trong khoảng 2 ngày sau đó tự hết.

Trường hợp nặng hơn, các ban đỏ này sẽ hình thành bọng nước trong vài ngày tiếp theo, tổn thương có vùng hơi lõm gợi hình một vật gì hình tròn hoặc bầu dục áp vào, sau đó là giai đoạn bong vảy da. Thời gian toàn bộ đợt tiến triển có thể kéo dài 5-20 ngày. Đôi khi tổn thương cũng để lại sẹo.

Bôi thuốc gì khi "dính" chất độc kiến ba khoang?

Theo bác sĩ Giang, dấu hiệu phổ biến nhất của bệnh là khi thức dậy sau một đêm hoặc tự nhiên có cảm giác rát bỏng, trên vùng da hở như mặt, cổ, vai gáy, cánh tay xuất hiện tổn thương dạng dát đỏ thành vệt, thành đám theo chiều tay quệt, hơi nề, trên có xuất hiện mụn nước, mụn mủ li ti. Bạn cảm thấy ngứa và cào gãi khiến tổn thương càng lan rộng. Một số trường hợp nặng, nhất là trẻ em có thể sốt nhẹ, nổi hạch lân cận tổn thương.

Nếu vô tình dính phải dịch tiết từ kiến ba khoang, sơ cứu đúng cách giúp những tổn thương trên da dịu đi rất nhiều. Cụ thể:

Dùng nước sạch rửa vùng da bị thương tổn sẽ giảm đáng kể tình trạng nổi bọng nước do chất độc của kiến ba khoang.

Vị trí tổn thương được điều trị bằng các dung dịch nước hoặc hồ làm dịu da, sát khuẩn như dung dịch Jarish, hồ nước, hồ neo pred.

Bôi thuốc mỡ corticoid 1-2 lần/ ngày trong vòng 5-7 ngày.

Nếu nhìn thấy kiến ba khoang bám trên người hay quần áo, đồ đạc trong nhà, không nên dùng tay giết chết, chà xát chúng mà nên thổi chúng ra xa, hoặc để một tờ giấy vào cho kiến bò lên và lấy nó ra khỏi người.

Loài kiến này bị thu hút bởi ánh sáng đèn nên cần đóng các cửa sổ, cửa ra vào các phòng làm việc và phòng ngủ vào ban đêm. Khi ngủ nên tắt điện để tránh thu hút kiến. Khi có cảm giác rát bỏng, nổi ban đỏ cần phải đến cơ sở da liễu khám để được chẩn đoán và điều trị đúng, kịp thời.

Hình ảnh kiến ba khoang

Cách diệt kiến ba khoang độc tính mạnh gấp 15 lần nọc rắn hổ

Kiến ba khoang có chứa độc tố Pederin, độc tính mạnh gấp 12 - 15 lần nọc của rắn hổ nhưng do lượng tiếp xúc nhỏ và chỉ ở ngoài da nên không đủ gây chết người như nọc rắn.

Khánh Chi