Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: “Sẽ còn ưu đãi rất dài”

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Bùi Quang Vinh khẳng định trong chương trình Dân hỏi Bộ trưởng trả lời tối 7/7.

Nhật Bản dù vẫn là nhà đầu tư số một tại Việt Nam nhưng hiện nay lại đang đổ hàng tỷ USD vào Myanmar. Toyota, Mitsubishi và nhiều tập đoàn lớn khác của Nhật Bản đã tuyên bố mở rộng cơ sở sản xuất tại Thái Lan, Malaysia… Nhưng các cơ sở của họ tại Việt Nam thì vẫn án binh bất động.

Nhật Bản có hơn 7000 doanh nghiệp ở Thái Lan nhưng mới chỉ có 1500 doanh nghiệp ở Việt Nam. Thưa Bộ trưởng, những vị dụ này liệu có phải là bằng chứng cho thấy sức cạnh tranh trong thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của ta đang suy giảm?

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: chúng ta đang thua kém về tốc độ

Thông tin Nhật Bản đổ hàng tỷ đô la Mỹ vào Myanmar không chính xác. Vì Quốc gia này vừa mới bắt đầu tuyên bố mở cửa cách đây chưa được một năm. Hiện các nước đều đang rất quan tâm đến thị trường Myanmar, trong đó có Nhật Bản nhưng họ cũng chưa đổ hàng tỷ đô la Mỹ vào đây, mà chỉ đang trong giai đoạn nghiên cứu, thăm dò để có thể có những dự án lớn.

Nhưng đối với thị trường Thái Lan và Indonesia là đúng, bởi hai quốc gia này là những thị trường rất hấp dẫn trong khu vực Châu Á. Họ đã mở cửa thu hút đầu tư nước ngoài trước Việt Nam rất nhiều. Họ lại có một môi trường thu hút đầu tư nước ngoài rất cạnh tranh. Nên việc Nhật Bản có tới 7000 doanh nghiệp đang đầu tư ở Thái Lan so với ở Việt Nam chỉ có 1.500 doanh nghiệp thì chuyện đó cũng là bình thường thôi.

Năm 2011, 2012, 2013 vốn đăng ký chúng ta không giảm nhiều lắm tuy có giảm so với một số năm đỉnh cao như 2009. Nhưng vốn thực hiện thì không suy giảm nhiều.

Từ 2005 đến 2013 vốn thực hiện bình quân chung ở mức 11 tỷ đô la Mỹ mỗi năm. 6 tháng đầu năm 2013 chúng ta đã giải ngân được 5,7 tỷ đô, cao hơn nhiều so với cùng kỳ năm trước.

Bây giờ chính sách của chúng ta chặt chẽ hơn nên chênh lệch vốn đăng ký với vốn thực hiện của chúng ta ngày càng thu hẹp khoảng cách lại. Điều này là rất tốt.

Thứ hai so với các nước, chẳng ai đứng lại hay tụt xuống, mà tất cả đều đi lên nhưng họ đi lên nhanh hơn.

Cách đây 20 năm chúng ta là một mảnh đất màu mỡ cho nhà đầu tư nước ngoài vì khi đó lao động giá rất rẻ, đông, tài nguyên môi trường rất nhiều, lại mới mở cửa nên ưu đãi rất lớn… Nhưng bây giờ những lợi thế đó dần mất đi rồi.

Bây giờ chúng ta thắt chặt lại và chọn lọc những dự án công nghệ cao, giá trị gia tăng cao, ít ô nhiễm môi trường hơn…vậy nên khó khăn hơn. Trong khi hạ tầng cải thiện không tốt, thủ tục hành chính chưa được cải thiện nhiều thì môi trường của chúng ta giảm xuống. Nhân công giá rẻ cũng không còn là lợi thế. Thu nhập bình quân đầu người tăng lên, mức lương tối thiểu cho người lao động cũng phải tăng lên. Đây là cái rất sợ của DN đầu tư nước ngoài. So với Thái Lan và Indonesia, có thể nói chúng ta có nhiều mặt hơn nhưng về cơ bản chúng ta đang thua kém về tốc độ.

Việt Nam đã ưu đãi nhà đầu tư nước ngoài hơn 20 năm qua và sẽ còn phát huy chính sách ưu đãi đến khi nào, thưa Bộ trưởng?

Sẽ còn ưu đãi rất dài. Không ưu đãi họ sẽ không vào, vì họ tìm kiếm lợi nhuận. Nước nào cũng làm như vậy, không nước nào không ưu đãi. Không phải 20 năm trước ta ưu đãi còn 20 sau không ưu đãi nữa.

Chỉ có điều là ưu đãi như thế nào. Nói cách khác cũng ta ưu đãi sao cho hợp lý. Đem lại lợi ích cho đất nước đồng thời cũng tạo ra lợi ích cho doanh nghiệp khi đầu tư vào Việt Nam. 

Thời gian qua báo chí phản ánh nhiều về thực trạng thu hồi dự án để hoang hóa, đảm bảo không đúng cam kết nhưng không có một chủ đầu tư nào phải bồi thường. Vì sao lại như vậy, thưa Bộ trưởng?

Chế tài để phạt doanh nghiệp này đúng là khó. Trên thế giới không một nước nào có một quy định nào để phạt. Còn nếu triển khai dự án chậm tiến độ thì ta có thể thu hồi.

Chúng tôi đang học tập thế giới để có một cách khác đi. Về chủ trương chúng tôi đồng ý cho anh rất nhanh chóng mà không thẩm định quá lâu. Hai năm sau anh đã hoàn thành cơ bản, tôi sẽ kiểm tra lại việc này rồi sẽ tiến hành cấp phép, xem xét mức ưu đãi cụ thể.  

Xin cảm ơn Bộ trưởng!