Bệnh tâm thần và thói quen hút thuốc lá

Điều quan trọng mà các nhà khoa học hàng đầu thế giới nhắm tới chính là tác hại của việc hút thuốc lá trên hệ thần kinh. Và kết quả họ thu được là hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ rối loạn tâm thần nghiêm trọng. Nói cách khác, các nhà khoa học tìm thấy mối liên hệ giữa việc hút thuốc lá và bệnh tâm thần mà cụ thể là tâm thần phân liệt.

Tuy nhiên, chưa có cơ sở chính xác nào để khẳng định lý do khiến người mắc chứng tâm thần là do hút thuốc lá. Một số nhà khoa học cho rằng hút thuốc có thể hoạt động như một loại “thuốc an thần"- nghĩa là những người bị chứng tâm thần có thể thấy rằng hút thuốc làm giảm triệu chứng của họ, có lẽ do một số cơ chế thần kinh không xác định. Cũng có những ý kiến cho rằng hút thuốc có thể giúp làm cho những người bị tâm thần ít bị chán hoặc căng thẳng hơn, hoặc cũng có thể làm giảm các triệu chứng căng thẳng.

Gần đây, các nghiên cứu đã bắt đầu điều tra xem liệu hút thuốc lá, tự nó có thể làm tăng nguy cơ bệnh tâm thần của một người hay không. Một cuộc tổng kết hệ thống năm 2015 và phân tích meta được xuất bản trong tờ The Lancet đã kiểm tra vấn đề này. Các báo cáo cho rằng hút thuốc lá mỗi ngày có liên quan đến cả gia tăng nguy cơ bệnh tâm thần và tuổi dậy thì đến sớm hơn do rối loạn tâm thần.

Theo đó, cứ 3 người bị bệnh về tâm thần thì có 1 người hút thuốc; trong khi đó, 5 người không bị thì có 1 người hút thuốc. Khi so sánh tỷ lệ 1/3 và 1/5, nhóm nghiên cứu ước tính được nguy cơ hút thuốc của người bệnh cao hơn 70% so với người không bị.

Các tác giả đã đặt câu hỏi về lý thuyết “thuốc an thần” và đưa ra đề xuất rằng nicotine có thể có tác dụng tạo ra các nguy cơ cho bệnh tâm thần, có thể là trên hệ thống dopamine.

Dopamine là chất dẫn truyền thần kinh giúp kiểm soát các “khoái cảm và các trung tâm phấn khích” của não. Các nhà khoa học cho biết rằng việc tiếp xúc với nicotine đã làm tăng sự giải phóng dopamine, dẫn đến sự phát triển của rối loạn tâm thần và sự dư thừa dopamine trong não. Đây cũng là một giả thuyết để giải thích cho sự xuất hiện bệnh tâm thần phân liệt.

Một phần lý do tại sao các tác giả của nghiên cứu The Lancet tin rằng hệ thống dopamine có thể đóng một vai trò trong việc thúc đẩy mối liên hệ giữa việc hút thuốc hàng ngày và bệnh tâm thần là vì các nghiên cứu cho thấy rằng người hút thuốc ít bị bệnh Parkinson hơn.

Trong khi bệnh Parkinson bị gây ra bởi thiếu dopamine, bệnh tâm thần phân liệt được cho là “ngược lại với bệnh Parkinson”, trong đó một số nhà khoa học tin rằng các triệu chứng của nó là do sự thừa dopamine.

Trong nghiên cứu về thuốc lá, các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu hơn 6000 cá nhân là thành viên của nhóm nghiên cứu năm 1986 ở miền Bắc Phần Lan. Những người tham gia có độ tuổi 15-16 vào năm 1986 đã trả lời các câu hỏi về kinh nghiệm về bệnh tâm thần và liệu họ có sử dụng ma túy hoặc rượu hay không. Sau đó họ được theo dõi cho đến khi 30 tuổi.

Nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng hút thuốc lá quá nhiều hoặc hút hàng ngày có liên quan đến nguy cơ rối loạn tâm thần gia tăng.

Những người hút thuốc lá từ 10 điếu trở lên mỗi ngày có nhiều khả năng mắc bệnh tâm thần hơn những người không hút thuốc. Hơn nữa, những người bắt đầu hút thuốc trước tuổi 13 cũng được phát hiện rằng có nguy cơ mắc chứng tâm thần cao hơn.

Ngay cả khi các nhà nghiên cứu đã tính đến việc liệu những người trong nghiên cứu có sử dụng rượu hoặc ma túy hay có tiền sử rối loạn tâm thần trong gia đình hay không thì mối liên hệ giữa hút thuốc và rối loạn tâm thần vẫn còn rất đáng quan ngại.