An toàn vệ sinh lao động trong nông nghiệp chưa được quan tâm đúng mức

Ảnh minh họa

Dân số Ninh Thuận trong độ tuổi lao động có 365.700 người, chiếm khoảng 64%; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt khoảng 40%. Cơ cấu lao động hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, thuỷ sản chiếm 51,99%, công nghiệp xây dựng chiếm 15%, khu vực dịch vụ chiếm 33,01%.

Những năm qua, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật trong nông nghiệp đã góp phần đem lại năng suất cao, tăng thu nhập cho nông dân. Tuy nhiên, vấn đề an toàn vệ sinh lao động trong sản xuất chưa được coi trọng, gây ra nhiều hiểm họa khó lường.

Theo đánh giá của các ngành chức năng thì nguy cơ mất an toàn vệ sinh lao động trong ngành nông nghiệp chiếm tỷ lệ rất cao, chỉ đứng sau các ngành như: Xây dựng, hóa chất và khai thác mỏ.

Đặc biệt, tai nạn lao động trong ngành nông nghiệp luôn tiềm ẩn nguy hiểm ở mọi nơi, mọi lúc, để lại những hậu quả nặng nề cho gia đình và xã hội. Người bị tai nạn nhẹ sẽ ảnh hưởng đến kinh tế gia đình, nặng sẽ mất đi khả năng lao động. Vì vậy, việc đảm bảo an toàn vệ sinh lao động trong sản xuất nông nghiệp cần phải được chú trọng nhiều hơn nữa. Chỉ đơn giản như việc phun thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật mà người nông dân không sử dụng bảo hộ lao động sẽ có nguy cơ ngộ độc, mắc các bệnh ngoài da, ung thư, thậm chí là tử vong.

Qua thực tế trên cho thấy, hiện nay phần lớn người lao động nông nghiệp thường làm việc theo những kinh nghiệm hết sức đơn giản, nên nguy cơ tai nạn lao động trong quá trình sản xuất luôn tiềm ẩn, khó lường.

Tai nạn lao động trong sản xuất nông nghiệp mà bà con nông dân gặp phải thường bắt nguồn từ việc sử dụng các loại vật tư nông nghiệp như hóa chất, phân bón, thuốc trừ sâu... một cách thiếu khoa học, gây tổn hại đến sức khỏe hoặc những tổn thương do sử dụng điện và máy móc chưa đúng cách.

Trong khi đó, phần lớn lao động nông nghiệp lại chưa qua đào tạo nghề, chủ yếu làm việc theo kinh nghiệm. Nhiều người thiếu kiến thức và kỹ năng sử dụng máy nông nghiệp, mua máy về tự học, tự làm mà không có người giảng dạy, hướng dẫn bài bản, do vậy dễ dẫn đến những tai nạn đáng tiếc. 

Bên cạnh đó, do nhận thức yếu kém và để chạy theo lợi nhuận kinh tế, một số hộ nông dân sẵn sàng lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, không theo hướng dẫn, không tuân thủ thời gian cách ly… để tăng năng suất cây trồng, vô hình chung đã làm cho tình trạng mất an toàn vệ sinh lao động ngày càng tăng mạnh.

Về lâu dài, chính người nông dân sẽ phải đối mặt với những ảnh hưởng đến sức khỏe do sử dụng các loại hóa chất, phân bón, thuốc trừ sâu, sử dụng điện và máy móc thiếu an toàn này. 

Mặc dù chưa có một con số thống kê chính thức nào về tình trạng tai nạn lao động trong sản xuất nông nghiệp, nhưng chắc chắn không phải là ít. Nguyên nhân một phần là do phần lớn lao động trong lĩnh vực nông nghiệp chưa tham gia các lớp đào tạo nghề, chưa nắm bắt được các kiến thức, kỹ năng sử dụng máy móc nông nghiệp.

Rất nhiều nông dân sau khi mua máy móc về rồi mới tự mày mò, tự làm mà không được học tập một cách bài bản. 

Bên cạnh đó, vấn đề an toàn lao động trong sản xuất nông nghiệp chưa được chính quyền địa phương và ngành chức năng quan tâm đúng mức. Trong khi công tác quản lý nhà nước, việc thanh tra, kiểm tra về an toàn vệ sinh lao động trong nông nghiệp còn buông lỏng, bỏ ngỏ.

Mặt khác, công tác thông tin, tuyên truyền, huấn luyện về vệ sinh an toàn vệ sinh lao động trong ngành nông nghiệp chưa được thực hiện thường xuyên, dẫn đến việc hình thành những cách hiểu chủ quan, mơ hồ trong nông dân.

Có thể nói, khi người lao động không may bị tai nạn sẽ mất đi khả năng lao động, mất thu nhập, gia đình sẽ gặp không ít khó khăn về mặt kinh tế. Vì vậy, vấn đề an toàn vệ sinh lao động trong sản xuất nông nghiệp cũng cần được quan tâm đúng mức.

Để nông dân tránh được những rủi ro khi tham gia sản xuất nông nghiệp, các ngành chức năng trong đó có Hội Nông dân các cấp cần tăng cường công tác tập huấn, nâng cao kỹ thuật, tay nghề trong vận hành máy móc cho người nông dân.

Trong nhiều năm qua công tác đảm bảo an toàn vệ sinh lao động trong sản xuất nông nghiệp vẫn còn bỏ ngỏ. Gần đây nhận thức của người dân đã dần thay đổi. Sở Lao động, Thương binh & Xã hội Ninh Thuận đã phối hợp với các Hội, Liên minh Hợp Tác xã tuyên truyền, mở các lớp tập huấn kiến thức về đảm bảo an toàn vệ sinh lao động trong sản xuất nông nghiệp, nhưng kinh phí hoạt động ít nên hiệu quả chưa cao. Về lâu dài cần phải có cách nhìn nhận đúng, đảm bảo môi trường làm việc thuận lợi, tránh được những rủi ro cho người lao động.

Những năm qua, Hội Nông dân các cấp được đánh giá là đơn vị tích cực trong việc hưởng ứng các chương trình quốc gia về an toàn vệ sinh lao động. Tuy nhiên, nhận thức về công tác an toàn vệ sinh lao động trong sản xuất nông nghiệp của bà con, đại diện Hội nông dân nhận thấy người dân vẫn còn hạn chế, chưa thấy hết tác hại, sự nguy hiểm của việc không đảm bảo an toàn vệ sinh lao động đến sức khỏe, tính mạng của bản thân, gia đình và cộng đồng.

Để nâng cao nhận thức cho bà con, trong những năm qua Hội Nông dân đã đẩy mạnh tổ chức các lớp tập huấn cho nông dân theo phương pháp giáo dục hành động (WIND). Hội Nông dân tỉnh còn phối hợp với Trung ương Hội Nông dân Việt Nam và ngành Lao động tỉnh đã tổ chức được 01 lớp TOT cho 15 cán bộ Hội Nông dân tỉnh, huyện trong thời gian 03 ngày và 02 lớp cho 140 tình nguyện viên nông dân.

Các đối tượng được tập huấn theo phương pháp này là những cán bộ chi hội, các hộ sản xuất kinh doanh giỏi, người lao động trực tiếp làm việc có sử dụng nhiều máy móc thiết bị trong quá trình lao động sản xuất, thường xuyên tiếp xúc với các loại thuốc bảo vệ thực vật và hóa chất có nguy cơ tai nạn lao động và mắc bệnh nghề nghiệp cao.

Để người nông dân tránh được những rủi ro khi tham gia sản xuất nông nghiệp, các ban, ngành, địa phương, cần tăng cường công tác tập huấn, nâng cao kỹ thuật, tay nghề trong việc vận hành máy móc cho người nông dân; tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn cho nông dân sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng cách, đúng liều lượng và thời gian quy định...