Ăn Tết hay chơi Tết: Ăn hay chơi không cần quá rạch ròi!

Làm sao để hài hòa được nét truyền thống và hiện đại trong việc ăn Tết cổ truyền dân tộc? PV Infonet có cuộc trao đổi với ông Trần Xuân Linh, Phó bí thư Đảng ủy khối doanh nghiệp tỉnh Đắk Lắk, một người rất tâm huyết với quan niệm ăn Tết cổ truyền.

Ông Trần Xuân Linh (Phó bí thư Đảng ủy khối doanh nghiệp tỉnh Đắk Lắk)

* PV: Thưa ông, ý nghĩa của Tết cổ truyền dân tộc đối với người Việt Nam như thế nào?

Ông Trần Xuân Linh: Chữ Tết là do biến âm của chữ Tiết mà ra. Tết nằm ở trục thời gian (ứng với lịch âm dương, tính theo hệ can chi, được phân bố theo chu kì sản xuất nông nghiệp khép kín, và thường "rơi" vào thời điểm nông nhàn trong năm, nhất là vào mùa Xuân).

Theo các nhà nghiên cứu văn hóa Việt, Tết Việt là một nghi lễ cổ truyền, thường bao gồm 2 phần: Lễ cúng tổ tiên và Ăn (những đồ đã cúng và những món ăn cổ truyền như thịt gà, lợn, dưa hành, bánh chưng…). Và có lẽ trong tâm thế người nông dân Việt như muốn bù lại, muốn thưởng cho mình một năm làm ruộng vất vả, nên phải được sung sướng bằng "ăn Tết".

Thường thường, ăn Tết cũng là dịp sum họp gia đình, ai ai dù đi khắp bốn phương trời, đến ngày Tết Nguyên đán vẫn thích về nhà, về quê, quây quần ăn Tết với người ruột thịt. Cho nên, ăn Tết là quan trọng và thiêng liêng đối với người Việt, mong cầu cho một năm mới khởi đầu đầy may mắn và hạnh phúc. Từ một đất nước trên 90% là nông dân, chủ yếu sản xuất nông nghiệp mà sản phẩm hàng đầu là lúa nước. Ngày nay, đất nước đã đổi mới, đời sống người dân đa số đã thay đổi, chất lượng cuộc sống ngày càng cao hơn.

Khái niệm “ngày ba, tháng tám” năm xưa đã qua, cảnh thiếu ăn đã cơ bản được đẩy lùi... Ngày nay, chuyện ăn uống đã bắt đầu được chú ý khoa học hơn. Ăn ngon, ăn sạch, ăn đẹp... đã thành yêu cầu của cuộc sống. Đây cũng chính là những yếu tố có tác động trở lại với mọi sinh hoạt của chúng ta hôm nay.

* Vậy quan điểm của cá nhân ông về vấn đề “Ăn Tết” như thế nào?

Ông Trần Xuân Linh: Có lẽ “Ăn Tết” là khái niệm đã có lâu đời nhất. Tết Nguyên Đán cũng đánh dấu là ngày khởi đầu cho một mùa Xuân mới, một năm mới, đây là nét văn hóa truyền thống của người Việt Nam. Tết đến gia đình nào cũng vậy, dù sang hay khó cũng chuẩn bị mâm cơm ngày Tết thịnh soạn mà ngày thường không có. Và trên bàn thờ tổ tiên của mỗi gia đình không thể thiếu cặp bánh chưng xanh.

Tùy từng vùng miền, mỗi nơi có  những sản phẩm đặc trưng khác nhau, như ở một số tỉnh miền Trung còn có bánh tét, ngoài Bắc thì có thêm bánh dày.... Do đó, Tết không chỉ là dịp để gia đình sum họp mà còn là dịp thể hiện nét văn hóa ẩm thực độc đáo của từng vùng miền.

Ngày nay, cùng với sự hội nhập quốc tế, Tết cổ truyền Việt Nam cũng đã có một số thay đổi, nhất là ở các đô thị. Không khí Tết dường như trầm lắng hơn, phần “ăn” đã giảm nhẹ rất nhiều so với trước đây, nhưng không có nghĩa là không còn.

* Thế còn "chơi Tết” như thế nào, thưa ông?

Ông Trần Xuân Linh: Cũng có nhiều quan điểm cho rằng, ngày nay vật chất khá no đủ, hàng ngày đã ăn nhiều lắm rồi, cho nên Tết đến nên dành cho nghỉ ngơi, sinh hoạt văn hoá tinh thần nhiều hơn. Nhưng “chơi Tết” là chơi như thế nào? Ngày nay, đa số chúng ta vì mưu sinh nên phải xa quê, ít khi về thăm bố mẹ, anh em, họ hàng.

Do vậy Tết là dịp để chúng ta có thể về với tổ tiên, quê hương, nguồn cội. Có thể ôn lại tuổi thơ như làm bánh mứt, gói bánh chưng,... tuy có chút vất vả nhưng mà vui vì chúng ta được gần gũi bố mẹ, cháu được gần gũi ông bà, được quây quần bên nhau, để tình cảm gia đình thêm khăng khít đậm đà. Rồi cả nhà cùng nhau đi chợ Tết, đi chúc tết ông bà và họ hàng... Nhờ đó thế hệ trẻ sau này sẽ hiểu thêm về quê hương, đất nước, về truyền thống gia đình, dòng họ....

Thế nhưng, cũng có người cho rằng nên đưa gia đình đi đâu đó chơi Tết như đi du lịch, nghỉ dưỡng... Tôi nghĩ là một năm 360 ngày, chúng ta bận bịu với công việc, Tết là lúc đầm ấm, sum vầy, vậy nếu mọi người chỉ nghĩ là cứ đi đâu đó thì có lẽ chẳng còn gì là Tết nữa, mà như vậy các thế hệ nối tiếp chúng ta sẽ ứng xử như thế nào với Tết cổ truyền của dân tộc ta.

Theo tôi nghĩ, “ăn Tết” và “chơi Tết” cũng đâu phải quá rạch ròi, cần phải được đổi mới, vừa truyền thống, vừa hiện đại, phù hợp với điều kiện lịch sử, cụ thể mà không thiên lệch. Cần có “ăn Tết” nhưng không quá nặng về vật chất, mà cần chú ý chất lượng, cần sự sáng tạo cho kho tàng ẩm thực của dân tộc ta thêm phong phú, phát triển.

Còn “chơi Tết” thực chất là giao lưu văn hoá, để làm giàu thêm văn hoá truyền thống, bản sắc của dân tộc, vun đắp, nuôi dưỡng cho các thế hệ mai sau hiểu và thêm yêu quê hương đất nước, yêu con người Việt Nam cũng như lòng biết ơn tiên tổ đã dựng xây, bảo vệ, vun đắp Tổ quốc này cho mỗi chúng ta.

Xin cảm ơn ông!

Hải Dương (thực hiện)

Điểm hẹn du lịch miền Bắc Việt Nam những ngày đẹp nhất năm

Miền Bắc đang bước vào mùa đẹp nhất năm với những trải nghiệm du lịch lôi cuốn. Nếu bạn đang tìm một kỳ nghỉ thu đông thú vị, hãy cân nhắc Hạ Long và Sa Pa, 2 điểm đến lọt top thịnh hành nhất thế giới năm 2024 do TripAdvisor bình chọn.

Thức uống từ mãng cầu được giới trẻ yêu thích

Quả mãng cầu, hay còn gọi là quả na hoặc mãng cầu xiêm, vốn là loại quả nổi tiếng với giới trẻ bởi những món uống cực hot như trà mãng cầu, sinh tố mãng cầu... Đây còn là loại quả chứa nhiều lợi ích cho sức khỏe nhờ hàm lượng dinh dưỡng phong phú.

Diễn viên Thanh Hương sau đổ vỡ: Tôi không thiếu những người đàn ông theo đuổi

Diễn viên Thanh Hương cho biết muốn kín tiếng trong chuyện riêng tư và hiện chưa nghĩ tới việc kết hôn dù không thiếu người theo đuổi.

Cảnh lạ ở hẻm ‘nhà thùng’ TPHCM: Trăm năm ngăn đôi 2 cảnh đời trái ngược

Hẻm "nhà thùng", có từ thời Pháp thuộc như ngăn đôi 2 cảnh đời trái ngược với một bên là dãy nhà cao cửa rộng trong khi phía đối diện là những căn nhà bé tí, lụp xụp rộng chưa đầy 10m2.

Chuyện cảm động phía sau tấm ảnh phục dựng gia đình đủ 4 người ở Làng Nủ

Sau trận lũ quét kinh hoàng xảy ra tại thôn Làng Nủ, em Hoàng Xuân Phúc (14 tuổi) đã mất đi cả bố và mẹ. Mong muốn của Phúc là có một bức ảnh đầy đủ 4 thành viên trong gia đình.

BAT Việt Nam hoàn thành mục tiêu khoanh nuôi 120ha rừng ngập mặn Cà Mau

Công ty British American Tobacco (BAT) Việt Nam và Trung tâm bảo tồn Thiên nhiên Gaia đã hoàn thành dự án hợp tác trồng rừng giai đoạn 2022 - 2024. Một trong các mục tiêu là chuyển hóa 120ha bãi bồi thành rừng tại Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau.

Du khách hào hứng với loạt trải nghiệm tại Sun KraftBeer Festival 2024

Dù đã qua mùa hè cao điểm, nhưng mỗi ngày Sun World Ba Na Hills vẫn thu hút hàng nghìn du khách đến với Lễ hội bia tươi và ẩm thực Sun KraftBeer 2024.

Chị dâu tặng vòng vàng dịp kỷ niệm ngày cưới, tôi đi bán mới phát hiện sự thật

Không tin vào những gì mình nghe được, tôi đã mang chiếc vòng vàng được chị dâu tặng đến 3 cửa hàng khác nhau để kiểm tra.

Cô gái Bình Phước ngồi xe lăn vào lễ đường, nhiều người rơi nước mắt

Đám cưới của Nhung có nhiều điều đặc biệt. Cô được bố đẻ bế ra trao cho chú rể. Khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn, đưa cô dâu tiến vào lễ đường nhiều người cảm động rơi nước mắt.

Nước ngập trắng đồng ở Chương Mỹ, 100 cảnh sát gặt lúa giúp dân

Dù cơn bão số 3 đã đi qua, nhưng những cánh đồng của xã Mỹ Lương (Chương Mỹ, Hà Nội) vẫn chìm trong biển nước. Để giảm thiểu thiệt hại, hơn 100 chiến sĩ cảnh sát đã xuống đồng gặt lúa giúp người dân.

Đang cập nhật dữ liệu !