AMSC và quả đắng từ gián điệp công nghệ Trung Quốc

Cháy nhà ra mặt chuột

Tháng 6/2011, dưới cái nóng như đổ lửa, 3 kỹ sư của tập đoàn American Superconductor (AMSC), hãng chuyên cung cấp hệ thống điều khiển cho các tua-bin gió – vẫn đang miệt mài làm việc bên trong một tua bin gió ở sa mạc Gobi của Trung Quốc.

Họ đang điều tra một sự cố xảy ra với các tua-bin gió trong dự án thử nghiệm với Tập đoàn phong năng Sinovel - Trung Quốc, khách hàng lớn nhất của AMSC. Một phiên bản phần mềm hệ thống điều khiển tuabin gió mới nhất đã được chạy nhằm vô hiệu hóa các tuabin vào cuối của giai đoạn thử nghiệm nhưng không rõ vì lý do gì phần mềm này đã không hoạt động, các tuabin cùng các cánh vẫn quay bất chấp lệnh tắt từ phần mềm hệ thống.

Không thể tìm ra nguyên nhân của sự cố, các kỹ thuật viên đã sao một bản sao phần mềm hệ thống và gửi nó đến trụ sở công ty tại Klagenfurt, Áo để làm rõ. Từ đây, AMSC ngỡ ngàng phát hiện Sinovel đã đánh cắp một phiên bản phần mềm của AMSC để dùng cho các tuabin này, tệ hơn, Sinovel hoàn toàn có thể truy cập vào nguồn mã nguồn độc quyền của AMSC. Với phát hiện này, AMSC hiểu rằng chỉ một thời gian ngắn nữa, Sinovel sẽ “đá đít” họ.

3 ngày sau, Diniel McGahn, Tổng giám đốc AMSC nhận được hung tin khi đang đi nghỉ ở Nga. Daniel McGahn chính là tác giả của những cách tân và phát triển công ty bằng cách tập trung vào hai nội dung: Trung Quốc và năng lượng gió.

Sau những hợp đồng chắc tay, Sinovel không ngừng mua thêm máy móc từ AMSC cho đến tháng 3-2011, Sinovel không giải thích và bất ngờ trả lại các đơn hàng khổng lồ đã được đặt cho nhà máy ở tỉnh Liêu Ninh.

Ngày 5-4, AMSC bắt buộc phải công bố tin Sinovel – khách hàng lớn nhất chiếm tới 2/3 doanh thu năm 2010 của công ty (315 triệu USD) đã dừng việc mua hàng từ AMSC. Các nhà đầu tư rút vốn, chỉ trong một ngày cổ phiếu của AMSC mất giá hơn 40% và đến tháng 9 đã mất đến hơn 80%. Biểu đồ giá cổ phiếu của AMSC giống như bảng điện tâm đồ bị đổ xô về miền trắng xóa.

Suốt nhiều tháng ròng, McGahn đã cố gắng cứu vớt mối quan hệ làm ăn với Sinovel nhưng hoàn toàn thất bại. McGahn chua chát nói: “Những gì xảy ra với AMSC là cực kỳ trắng trợn và phi lý nhưng nó hoàn toàn không phải là ngoại lệ. Những phi vụ gián điệp công nghệ và thương mại đã trở thành điều không hiếm gặp ở các khách hàng Trung Quốc”.

Có một chiến dịch gián điệp công nghệ “Made in China”?

Tổng thống Mỹ Obama cùng với Nhật Bản và EU đã chính thức đệ đơn lên WTO để khiếu kiện về những vi phạm và hành động bất công của Trung Quốc trong thương mại.

Tháng 11/2011, 14 cơ quan tình báo Mỹ đã công bố một bản báo cáo mô tả một chiến dịch gián điệp công nghiệp sâu rộng của các gián điệp kinh tế Trung Quốc.

Chiến dịch này đã được thực hiện trong nhiều năm, nhắm vào một số lượng lớn các mục tiêu thuộc lĩnh vực công nghệ sinh học, viễn thông, công nghệ Nano và công nghệ năng luợng. Một công ty luyện kim Mỹ đã bị mất công nghệ trị giá 1 tỷ USD cùng 20 năm phát triển, một kỹ sư hãng Ford Motor bị kết án 6 năm tù vì tội làm gián điệp. Thậm chí ngay cả cơ quan Hàng không và Vũ trụ quốc gia (NASA) cũng bị các tin tặc Trung Quốc tấn công và truy nhập vào các tệp tin nhạy cảm được lưu trữ trên các máy tính tại phòng thí nghiệm Jet Propulsion.

Nhưng không trơn tru như các vụ gián điệp xảy ra với Google, Lockheed Martin hay DuPont… Sinovel đã bị “bắt tận tay”.

AMSC đưa ra những bằng chứng về việc Sinovel gạ gẫm và trả tiền cho cựu một nhân viên của AMSC để anh ta hỗ trợ Sinovel đánh cắp mã nguồn của AMSC. Sau đó, AMSC đã nộp 4 đơn khiếu kiện dân sự lên tòa án Trung Quốc – nơi mà Sinovel có lợi thế “sân nhà” rõ ràng – đòi bồi thường 1,2 tỷ USD cho những tổn thất của mình.

Sinovel kháng kiện và tuyên bố AMSC nợ 207 triệu USD, trong đó bao gồm việc đền bù cho các thiết bị bị lỗi của AMSC. Chủ tịch của Sinovel từ chối trả lời tất cả các cuộc phỏng vấn và tòa án Trung Quốc không cho công bố những tài liệu hợp pháp liên quan tới vụ kiện nên không ai biết chính xác nội dung khiếu kiện của Sinovel là gì. Điều đó khiến đại diện AMSC bức xúc: “ Làm sao Trung Quốc có thể đảm bảo cho chúng tôi thấy rằng họ sẽ công tâm khi xét xử những vấn đề khiếu kiện giữa AMSC và Sinovel?” – McGahn nói.

Nguyễn Hoàng

Theo CNN