Ai là người đặt tên cho bão nhiệt đới?

Theo The Conversation, các cơn bão nhiệt đới cần được đặt tên để dễ dàng nhận diện nếu tại cùng thời điểm có nhiều hơn một cơn bão. Việc đặt tên cho những cơn bão nhiệt đới, lốc xoáy đã bắt đầu từ nhiều năm trước để xác định nhanh các cơn bão cho thông điệp cảnh báo. Con người sẽ tạo ra những cái tên dễ nhớ hơn so với số hóa và thuật ngữ chuyên ngành.

Hậu quả của cơn bão Idai hồi tháng 3 năm 2019.

Vậy ai là người đầu tiên đặt tên cho những cơn bão?

Mọi chuyện bắt đầu từ năm 1887 khi trưởng ban thời tiết của Queensland, ông Clement Wragge bắt đầu đặt tên cho những cơn bão nhiệt đới theo bảng chữ cái Hy Lạp, những ác thú trong thần thoại và tên những chính trị gia mà ông ghét.

Hình ảnh của bão Oma hình thành ở Fiji được chụp từ Trạm không gian quốc tế NASA.

Sau khi Wragge nghỉ hưu vào năm 1908, việc đặt tên cho những cơn bão diễn ra ít thường xuyên hơn, chỉ có ở một số ít quốc gia. Gần 60 năm sau, Cục khí tượng Úcchính thức đảm nhận việc này, và Bão nhiệt đới Tây Úc Bessie là cơn bão đầu tiên của Úc được đặt tên chính thức vào ngày 6 tháng 1 năm 1964.

Phái nữ và những cơn bão đều có những điểm chung, phải không? Và đó cũng chính là lí do mà sau Úc, các quốc gia khác nhanh chóng bắt tay vào việc sử dụng tên nữ giới để định danh các cơn bão và lốc xoáy.

Việc đặt tên sẽ giúp mọi người nhận dạng chúng trong các thông điệp cảnh báo. Hình ảnh chụp từ vệ tinh của bão Florence năm 2018.

Cách chọn tên cho bão 

Trong khi thế giới đang có xu hướng dùng tên nữ giới để đặt cho lốc xoáy và bão thì vào năm Quốc tế phụ nữ hồi 1975, Bộ trưởng khoa học Úc, ông Bill Morrison cho rằng cả hai giới đều bình đẳng. Và lần đầu tiên, việc đặt tên được dùng cả tên nam và nữ.

Ngày nay, Cục khí tượng Úc chịu trách nhiệm đặt tên cho các cơn bão nhiệt đới ở khu vực quốc gia này với việc sử dụng một danh sách tên theo thứ tự bảng chữ cái được đề xuất bởi người dân Úc. Những cái tên này, có cả tên nam và nữ. Cục cho biết, họ nhận được rất nhiều yêu cầu từ người dân rằng hãy đặt tên các cơn bão nhiệt đới theo tên của họ, bạn bè họ và thậm chí là vật nuôi của họ.

Tuy nhiên, vì số lượng đề xuất vượt xa số lượng cơn bão xảy đến nên Cục không thể nhận hết tất cả các đề xuất này.

Cây đổ bên đường ven biển Mission, phía bắc Queensland sau cơn bão Yasi. Yasi được đặt tên bởi cục khí tượng Fiji, sau đó được giữ tên khi ập vào Úc.

Thông thường, tên cho những cơn bão và lốc xoáy có thể được sử dụng lại, nhưng với những cơn bão gây ảnh hưởng quá nghiêm trọng, gây nhiều thương vong, như Debbie năm 2017 hoặc Tracy năm 1974, tên của chúng đã bị loại bỏ vĩnh viễn vì nhiều lí do nhạy cảm.

Ngoài ra, nếu một cái tên trong danh sách đề xuất trùng với tên của một nhân vật nổi tiếng, hoặc một nhân vật đang giữa bão dư luận thì cái tên đó sẽ bị bỏ qua để tránh nhầm lẫn.

Còn nếu có một cơn bão được hình thành từ khu vực khác sau đó tiến vào Úc thì sao? Nó sẽ được đặt tên bởi cơ quan khí tượng ở nơi xuất phát, sau đó được giữ nguyên tên khi vào Úc, chẳng hạn như cơn bão Oma trong năm nay, xuất phát từ Fiji.