6 câu hỏi về tương lai của Nord Stream 2 sau khi bị Đức đình chỉ phê duyệt

Một trong những dự án nổi tiếng nhất của tập đoàn năng lượng Gazprom của Nga là Nord Stream 2 (Dòng chảy phương Bắc 2) mới đây đã gặp phải “chướng ngại vật” ở Đức.

Theo đó, hôm 16/11, Cơ quan mạng lưới điện liên bang Đức (BNA) đã đình chỉ quá trình cấp giấy chứng nhận của nhà điều hành dự án khí đốt giữa Nga với Đức vì công ty vận hành dự án này chưa tuân thủ luật pháp nước sở tại. Điều này có thể làm trì hoãn giải pháp cho cuộc khủng hoảng khí đốt ở châu Âu.

Quyết định trên của BNA đã khiến giá trị chứng khoán của công ty độc quyền khí đốt Nga trên Sở giao dịch Moscow giảm hơn 2,5%, cũng như giá khí đốt ở châu Âu tăng mạnh.

Tại sao chứng nhận lại quan trọng?

Nord Stream 2 AG là công ty được thành lập để lên kế hoạch, xây dựng và vận hành tiếp theo của đường ống dẫn khí Nord Stream 2. Người sáng lập là một công ty con của tập đoàn năng lượng Gazprom. Nếu không có sự cho phép của Cơ quan mạng lưới điện liên bang Đức, Nord Stream 2 sẽ không thể hoạt động.

Nord Stream 2 vẫn đang chờ Cơ quan mạng lưới điện liên bang Đức phê duyệt để vận chuyển khí đốt đến châu Âu. (Ảnh: TASS)

BNA thông báo rằng, họ sẽ có thể chứng nhận Nord Stream 2 AG chỉ khi công ty được đăng ký là một pháp nhân theo quy định của pháp luật Đức. Nord Stream 2 AG hiện có trụ sở chính tại Zug, Thụy Sĩ. Cơ quan mạng lưới điện liên bang Đức đang chờ đợi công ty Thụy Sĩ thành lập một công ty con ở Đức để vận hành đường ống và chuyển giao tài sản cũng như nguồn nhân lực chính của dự án cho nước này.

Vấn đề hoãn phê duyệt có ảnh hưởng đến kế hoạch ra mắt Nord Stream 2 không?

Việc đặt chuỗi đường ống đầu tiên của Nord Stream 2 được hoàn thành vào đầu tháng Sáu và chuỗi đường ống thứ hai vào tháng Chín. Chuỗi đường ống đầu tiên được Gazprom nạp đầy khí vào tháng 10, vài ngày sau, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói rằng chuỗi đường ống thứ hai sẽ được lấp đầy vào giữa tháng 12 và việc cung cấp nhiên liệu cho châu Âu sẽ bắt đầu một ngày sau khi chính quyền Đức cấp phép vận hành dự án.

Luật đưa ra 4 tháng để chứng nhận và Cơ quan mạng lưới điện liên bang Đức phải hoàn thành trước ngày 8/1/2022.

Theo một nguồn tin ngoại giao Đức nói với Interfax, việc tạm dừng quá trình cấp giấy chứng nhận cho Nord Stream 2 sẽ không dẫn đến việc gia tăng ngày hoàn thành của dự án. Bản thân Nord Stream 2 AG đã nói với Interfax rằng, công ty đang thực hiện tất cả các biện pháp cần thiết để phù hợp với các yêu cầu của Đức.

Nord Stream 2 có ý nghĩa gì đối với Châu Âu?

Theo dự báo của Nord Stream 2 AG, đến năm 2035, sự thiếu hụt nhiên liệu ở châu Âu sẽ lên tới 120 tỷ mét khối, bao gồm do giảm sản lượng khí đốt ở Hà Lan, Anh và Na Uy.

Đồng thời, nhu cầu khí đốt sẽ vẫn ở mức cũ nhờ hàm lượng carbon thấp, phù hợp với chính sách xanh của Liên minh châu Âu (EU) và mục tiêu giảm lượng khí thải carbon. Do đó, nhu cầu khí đốt của EU chỉ có thể được đáp ứng nếu khối lượng nhập khẩu tăng lên.

Theo Gazprom, Nord Stream 2 sẽ có thể cung cấp khoảng một phần ba lượng nhiên liệu nhập khẩu bổ sung cho EU.

Cuộc khủng hoảng khí đốt ở châu Âu có thể leo thang?

Sau tin tức về việc đình chỉ phê duyệt Nord Stream 2 của Đức, giá khí đốt tại trung tâm TTF ở Hà Lan bắt đầu tăng và vượt mốc 1.000 USD/nghìn mét khối.

Sau khi giá khí đốt tăng cao nhất vào ngày 5/10/2021 trên 1.900 USD/nghìn mét khối, giá khí đốt đang dần được điều chỉnh, bao gồm cả kết quả trong chỉ thị công khai đối với Gazprom của Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố vào cuối tháng 10 về việc bổ sung khí đốt trong các cơ sở lưu trữ châu Âu.

Nord Stream 2 liên quan đến việc xây dựng 2 đường ống với tổng công suất 55 tỷ mét khối mỗi năm từ bờ biển của Nga qua Biển Baltic đến Đức. (Ảnh: RIA)

Ngoài các vấn đề với Nord Stream 2, Gazprom từ chối đăng ký công suất thông qua đường ống dẫn khí Yamal-Europe cho tháng 12. Trước đó, “gã khổng lồ” khí đốt Nga cũng không đăng ký thêm công suất trong tháng 11, 10 và 8.

Bên cạnh đó, nguồn cung cấp khí đốt từ mỏ Troll của Na Uy đã giảm hơn một phần tư do hư hỏng máy nén. Do đó, việc vượt qua cuộc khủng hoảng khí đốt một lần nữa bị đặt nghi vấn.

Ai được hưởng lợi từ việc tạm ngừng Nord Stream 2?

Việc dừng khai thác Nord Stream 2 chủ yếu gây bất lợi cho người tiêu dùng cuối cùng của khí đốt ở châu Âu trong bối cảnh cuộc khủng hoảng nhiên liệu đang diễn ra và giá khí đốt cao “ngất trời”.

Nord Stream 2 bị phản đối bởi các quốc gia quan tâm trực tiếp đến việc tiếp tục vận chuyển khí đốt của Nga qua lãnh thổ của họ. Trước hết, đó là Ukraine và Ba Lan. Bởi vì nếu vận hành Nord Stream 2, Ukraine có thể mất đi một khoản doanh thu khoảng 2 tỉ USD mỗi năm. Đồng thời, Ba Lan đang xây dựng đường ống dẫn khí đốt từ Na Uy qua Đan Mạch - Baltic Pipe, dự kiến hoàn thành vào năm 2022.

Trong khi đó, Ủy ban châu Âu cho rằng, việc xây dựng Nord Stream 2 mâu thuẫn với mục tiêu của Liên minh châu Âu và các quy định của “Gói năng lượng thứ ba” của EU, liên quan đến việc hạn chế sự độc quyền của các nhà cung cấp trên thị trường năng lượng châu Âu, nhưng về mặt pháp lý không thể chặn hoạt động của dự án.

Vào tháng 12/2019, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký thông qua Đạo luật ủy quyền Quốc phòng cho năm 2020, trong đó quy định các biện pháp trừng phạt chống Nga nói chung và các biện pháp chống lại đường ống dẫn khí Nord Stream 2 và Turkish Stream (Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ).

Vào tháng 1/2021, Bộ Ngoại giao Mỹ đã cảnh báo một số công ty châu Âu hỗ trợ xây dựng Nord Stream 2 về nguy cơ có thể bị chính quyền Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt.

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo và có ý nghĩa gì đối với Gazprom?

Sau khi Cơ quan mạng lưới điện liên bang Đức hoàn thành chứng nhận nhà điều hành Nord Stream 2, ý kiến của họ sẽ được gửi đến Ủy ban châu Âu. Cho đến nay, vẫn còn những rủi ro pháp lý cho dự án như thực trạng đã cho thấy.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, 2 tháng có thể đủ để giải quyết tất cả các vấn đề pháp lý. Mặt khác, đối với Gazprom, điều này có nghĩa là giá khí đốt sẽ vẫn ở mức cao. Đây là một điểm cộng cho tập đoàn này, tính đến cuối tháng 10, Gazprom đã cung cấp thêm 11 tỷ mét khối khí đốt cho châu Âu vào năm 2021.