Xuất khẩu gạo 2013 sụt giảm

Ngày 7/1, ông Trương Thanh Phong, Chủ tịch VFA cho biết, tính đến hết năm 2012, xuất khẩu gạo Việt Nam đạt 3,450 tỷ USD với 7,7 triệu tấn, tăng 8,3% về lượng. Đây là con số cao nhất từ trước đến nay và vẫn giữ vị trí xuất khẩu gạo thứ 2 trên thế giới, sau Ấn Độ (10 triệu tấn) và trên Thái Lan (6,9 triệu tấn). Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu gạo lại giảm gần 2% so với năm 2011 do giá gạo giảm mạnh. Cụ thể, giá xuất khẩu bình quân đạt 446 USD/tấn, giảm 46 USD/tấn so với cùng kỳ.

Trong đó, các nước nhập khẩu gạo truyền thống như Indonesia, Malaysia đã tự cung cấp lương thực nên giảm nhập khẩu. Các thị trường mới nhập khẩu tăng mạnh là Trung Quốc, Tây Phi. Riêng Trung Quốc, năm 2012 đã nhập của Việt Nam 2,2 triệu tấn gạo.

Lý giải về việc giá gạo thấp, ông Phong cho rằng: “Thực ra đây là mặt bằng giá chung của thế giới chứ mình không quyết định được toàn bộ. Thời điểm tháng 12/2011, chúng ta bán gạo 15% tấm mà có giá tới 590 USD/tấn nhưng cùng thời điểm này năm 2012, gạo 15% tấm bán cho Indonesia chỉ được 450 USD/tấn”.

“Các nhà nhập khẩu gạo chỉ đợi khi nào giá cực thấp thì họ mới tham gia mua, còn giá cao thì họ không mua. Hiện nay, tất cả các doanh nghiệp bán gạo và giao hàng vào đầu tháng giêng này hoặc bước qua các tháng 2 của năm 2013 hầu như đều bán với giá 420 USD/tấn”, ông Lâm Anh Tuấn, Giám đốc Công ty lương thực Thịnh Phát (Bến Tre) cho biết.

Nhận định về tình hình xuất khẩu gạo năm 2013, VFA cho hay lượng gạo hàng hóa phục vụ xuất khẩu năm 2013 là 7,6 triệu tấn, chưa tính lượng tồn kho năm 2012. Dự kiến số lượng xuất khẩu của năm 2013 sẽ dao động từ 7,5 – 7,6 triệu tấn, thấp hơn mức xuất khẩu của năm 2012, nhưng đây chỉ là mục tiêu tạm thời.

Trong đó, quý I/2013 sẽ lặp lại tình hình như quý I/2012, thậm chí có thể khó khăn hơn nhiều vì hiện nay chúng ta còn khoảng 700.000 tấn đã ký hợp đồng nhưng không biết có thể giao được khoảng 50 – 60% hay không vì chủ yếu đây là hợp đồng của Trung Quốc nên ẩn chứa rất nhiều rủi ro. Vì vậy, các doanh nghiệp phải hết sức cẩn thận khi giao nhận hàng.

Ngoài Trung Quốc, Myanma sẽ là đối thủ của Việt Nam trong thời gian tới trong cơ cấu gạo chất lượng thấp. Việt Nam cần tập trung tìm kiếm thị trường mới, đẩy mạnh xuất khẩu gạo chất lượng cao vào các nước Tây Phi. Ngoài ra, không có lượng gạo gối đầu như các năm trước cũng ảnh hưởng không nhỏ tới giá xuất khẩu gạo trong quý I/2013…

“Riêng về vụ đông xuân sắp tới, VFA cho rằng Chính phủ cần phải thực hiện mua tạm trữ ngay trong tháng 1 này thì mới kịp. Hiệp hội cũng kiến nghị Chính phủ mua tạm trữ khoảng 1,5 triệu tấn thay vì 1 triệu tấn như dự tính. Về giá, VFA cũng đã bàn bạc với các doanh nghiệp thành viên là tối thiểu không để giá lúa rớt xuống dưới 5.000 đồng/kg, đảm bảo nông dân có lãi”, ông Phong nhấn mạnh.