‘Tuyên chiến’ với thuốc lá, Thượng Hải gặt hái thành công nhờ đâu?

Trong một thông báo chính thức mới đây, chính quyền Thượng Hải của Trung Quốc cho biết chỉ có 19,4% người trưởng thành trong thành phố còn hút thuốc lá. Tỷ lệ hút thuốc ở các khu vực cấm thuốc lá trong toàn thành phố cũng đã giảm xuống mức thấp kỷ lục là 12,3%.

Theo thông tin đăng trên tài khoản WeChat của chính quyền Thượng Hải, tỷ lệ người trưởng thành hút thuốc đã thấp hơn so với mục tiêu đặt ra cho năm 2030. Trước đó, vào năm 2016, chiến dịch “Health China 2030” đã đặt ra mục tiêu kêu gọi giảm hút thuốc ngoài trời ở những người trên 15 tuổi xuống còn 20% vào năm 2030.

“Xu hướng mới ở thành phố là không hút thuốc lá dù ở trong nhà hay ngoài trời. Ý tưởng cùng nhau xây dựng một môi trường không thuốc lá giờ đã ăn sâu vào tâm trí người dân”, Sixth Tone dẫn thông báo của chính quyền Thượng Hải. 

Để giúp quá trình thi hành chiến dịch diễn ra nghiêm túc, Thượng Hải đặt ra mức phạt 200 Nhân dân tệ (29 USD) đối với công dân bị phát hiện hút thuốc ở nơi công cộng. Ngoài ra, các cơ sở cho phép hút thuốc trong nhà bị phạt tới 20.000 Nhân dân tệ.

Vào năm 2022, cơ quan kiểm soát thi hành chiến dịch chống thuốc lá ở Thượng Hải đã phạt 340 công dân và 469 cơ sở, đồng thời thu về tổng số tiền phạt là 1,6 triệu Nhân dân tệ.

Trung Quốc hiện là quốc gia tiêu thụ thuốc lá nhiều nhất thế giới với khoảng 287 triệu người trưởng thành hút thuốc lá vào năm 2019. Con số này cao gấp 4 lần so với Indonesia, quốc gia tiêu thụ thuốc lá lớn thứ hai thế giới.

Theo một cuộc khảo sát chung được Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố, hút thuốc lá gây ra hơn 1 triệu ca tử vong hàng năm ở đất nước tỷ dân.

Tuy nhiên, chuyện bỏ hút thuốc ở một quốc gia mà từ lâu thuốc lá đã đóng vai trò quan trọng trong doanh thu không hề dễ dàng. Vào năm 2021, doanh thu từ thuốc lá tại Trung Quốc lên tới hơn 1 nghìn tỷ Nhân dân tệ tiền thuế, chiếm khoảng 9% tổng doanh thu từ thuế của nước này.

Chiến dịch chống thuốc lá của Trung Quốc được bắt đầu vào năm 2005, thời điểm nước này tham gia Công ước Khung về Kiểm soát Thuốc lá, đồng thời cam kết loại bỏ quảng cáo thuốc lá khỏi các loại màn hình và chương trình phát sóng trong vòng 5 năm.

Để khởi động chiến dịch, Thượng Hải đã cấm hút thuốc lá tại các cơ sở chăm sóc sức khỏe vào năm 2009. Vào thời điểm đó, hơn 60% nam bác sĩ tại Thượng Hải có hút thuốc.

Ngoài ra, để tăng cường thêm hiệu quả cho chiến dịch, vào năm 2010, Thượng Hải trở thành nơi tiên phong ở Trung Quốc đưa ra chính sách kiểm soát thuốc lá cấp tỉnh đầu tiên, và cấm người dân hút thuốc trong nhà, cũng như trên các phương tiện giao thông công cộng.

Quy định trên đã được chính quyền Thượng Hải sửa đổi hai lần trong những năm tiếp theo để mở rộng phạm vi cấm với cả thuốc lá điện tử vào năm 2022. 

Minh Thu