Tuần lễ Kết nối công nghệ và ĐMST năm 2020: Bước tiến mới về phát triển thị trường KH&CN

Sự kiện do Bộ KH&CN và Bội NN&PTNT chỉ đạo, các đơn vị phối hợp thực hiện gồm: Cục Ứng dụng và Phát triển công nghệ, Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ, Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia, Học viện Nông nghiệp Việt Nam.

Đây là sự kiện lớn và có thể coi là “lễ hội” trong lĩnh vực kết nối cung – cầu KH&CN với hàng loạt các hoạt động dày đặc như: Hội thảo “Ứng dụng công nghệ thông tin và tự động hóa cho nông nghiệp công nghệ cao”; Hội thảo "Kết nối chuyển giao Công nghệ cho ngành sản xuất Hoa của Việt Nam”; Hội thảo “Kết nối cung cầu công nghệ trong nông nghiệp”; Diễn đàn “Xúc tiến đầu tư và kết nối thị trường quốc tế”; : Trình diễn, kết nối cung - cầu công nghệ; Triển lãm chuyên ngành thiết bị và công nghệ nông - lâm - ngư nghiệp; Trưng bày, giao dịch, ký kết hợp đồng và bản ghi nhớ; Ngày hội việc làm; Hoạt động tư vấn công nghệ, cải tiến quy trình kỹ thuật, tư vấn kết nối tài chính - công nghệ, sở hữu trí tuệ; Hội thảo “Tổng kết Chương trình phát triển thị trường KH&CN giai đoạn 2015 - 2020”; Chung kết “Cuộc thi Khởi nghiệp Nông nghiệp Đổi mới sáng tạo 2020”;…

Ngày càng có nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực KH&CN, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Hoạt động thường niên này cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ trong việc phát triển thị trường KH&CN hiện nay. Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan thuộc Chính phủ thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về phát triển thị trường KH&CN như: xây dựng cơ chế chính sách về phát triển thị trường KH&CN, phát triển tổ chức trung gian thị trường KH&CN, phát triển doanh nghiệp KH&CN, đổi mới sáng tạo,...

Trong giai đoạn 2000-2010, Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách liên quan đến phát triển thị trường KH&CN. Có thể nhận thấy rõ những cơ chế, chính sách liên quan thúc đẩy cung - cầu, song cơ chế, chính sách liên quan đến thúc đẩy dịch vụ trung gian phát triển thị trường KH&CN còn chưa rõ ràng.

Sang giai đoạn 2011-2020, hệ thống cơ chế chính sách về thị trường KH&CN được hoàn thiện một bước với các quy định về đánh giá, thẩm định kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ không sử dụng ngân sách nhà nước; phân chia lợi ích sau thương mại hóa, cơ chễ hỗ trợ phát triển nguồn cung, nguồn cầu công nghệ và tổ chức trung gian.

Những quy định về hỗ trợ đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp KH&CN cũng được ban hành như cho phép sử dụng quỹ phát KH&CN tại doanh nghiệp để đầu tư, đối ứng vốn, nhận vốn đối ứng đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo; Ưu đãi về thuế cho các tổ chức, cá nhân đầu tư và hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo; xây dựng hạ tầng kỹ thuật và hỗ trợ hoạt động của trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp công nghệ quốc gia,…

Những chính sách của Đảng và Chính phủ về KHCN đã thúc đẩy sự phát triển của thị trường.

Cùng với Luật Khoa học và Công nghệ (sửa đổi) năm 2013 quy định chủ trương, chính sách của nhà nước trong việc phát triển thị trường KH&CN, trong đó đặc biệt khuyến khích các thành phần kinh tế, xã hội cùng tham gia phát triển thị trường, Nghị định số 08/2014/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật khoa học và công nghệ cụ thể hóa các quy định liên quan đến phát triển thị trường KH&CN, Luật Chuyển giao công nghệ 2017 được Quốc hội thông qua đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện thể chế về phát triển thị trường KH&CN, đặc biệt các cơ chế, biện pháp về ứng dụng, đổi mới công nghệ, phát triển nguồn cung - nguồn cầu công nghệ, giao quyền sở hữu kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, hỗ trợ và phát triển tổ chức trung gian.

Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến phát triển thị trường KH&CN gồm: Luật Khoa học và Công nghệ năm 2013; Luật Chuyển giao công nghệ năm 2017; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017; cùng một loạt các Nghị định, Thông tư liên quan.

Đặc biệt, năm 2013 Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình Phát triển thị trường KH&CN đến năm 2020 tại Quyết định số 2075/QĐ-TTg ngày 08/01/2013 (Chương trình 2075).

Trong 05 năm thực hiện Chương trình 2075, nhiều nội dung đã được triển khai thực hiện phục vụ phát triển thị trường công nghệ thông qua việc tổ chức các sự kiện lớn hàng năm mang quy mô vùng, quôc gia và quốc tế gồm: Techmart, Techdemo, Techfestl ICT COMM, Growtech,…

Nếu như trước đây, việc kết nối cung – cầu công nghệ do nhà nước hỗ trợ 100% kinh phí thì đến nay công tác xã hội hóa đã đảm nhiệm tới 50% kinh phí tổ chức. Có được điều này là bởi sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp sau khi nhận thấy những lợi ích từ việc tham gia các sự kiện nói trên.

Nhìn chung về mặt thể chế, thị trường KH&CN đang hoạt động trong môi trường tương đối thuận lợi với nhu cầu trao đổi, mua bán công nghệ trong xã hội và doanh nghiệp có xu hướng gia tăng; các hình thức trung gian môi giới công nghệ được mở rộng, hành lang pháp lý vận hành thị trường được bổ sung, hoàn thiện với các quy định mới về hoạt động của các tổ chức trung gian; giao quyền sở hữu kết quả nghiên cứu KH&CN sử dụng ngân sách nhà nước cho cơ quan chủ trì; đánh giá, thẩm định kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ không sử dụng ngân sách nhà nước, phân chia lợi ích sau thương mại hóa.

Có thể nói trong giai đoạn hiện nay, Việt Nam đang trong quá trình tạo dựng môi trường hình thành thị trường KH&CN, trong đó Nhà nước có vai trò quan trọng trong xây dựng chính sách, khởi động, hướng dẫn, hỗ trợ và kiểm tra giám sát các hoạt động phát triển thị trường KH&CN.

Dựa trên nhu cầu và cơ sở thực tiễn như vậy, ngày 08/6/2011, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 890/QĐ-TTg thành lập Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp KH&CN trực thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ để thực hiện chức năng quản lý nhà nước về phát triển thị trường KH&CN vàdoanh nghiệp KH&CN. Đây là bước ngoặt đối với việc phát triển thị trường KH&CN tại Việt Nam khi đã có một cơ quan quản lý nhà nước thực hiện đầy đủ các nội dung quản lý nhà nước về phát triển thị trường KH&CN.

Nguyễn Tuân