Trẻ em kiếm tiền ở xóm đan rổ hấp cá mùa Tết

Năm nào cũng vậy, vào khoảng thời gian trước Tết vài tháng, các xưởng đan rổ hấp cá ở Tam Quang (huyện Núi Thành, Quảng Nam) trở nên nhộn nhịp hơn vì nhận được nhiều đơn đặt hàng.

Đây cũng chính là “địa chỉ” quen thuộc mà nhiều trẻ em đến xin làm để kiếm tiền phụ giúp đỡ cha mẹ.

Trẻ em kiếm tiền ở xóm đan rổ hấp cá mùa Tết - ảnh 1

Công đoạn uốn vành khiến em Hạnh bị đau và chai đầu gối: - Ảnh: Văn Luận

Chúng tôi gặp em Trần Văn Hạnh (15 tuổi) đang chăm chú vót tre cho công đoạn tra vành. Hạnh nói: “Em làm ở đây từ năm 10 tuổi. Công đoạn nào em cũng biết nhưng thường chọn vót tre tra vành, mỗi chiếc vót xong hoàn chỉnh được 500 đồng. Mỗi ngày vót được hơn 100 chiếc, được khoảng 50 ngàn đồng. Đây là một số tiền lớn giúp cha mẹ.”

Ngồi bên em Hạnh không xa là em Trương Tấn Tới (14 tuổi) tâm sự: “Hè và thời gian gần tết rảnh rỗi nên em làm thường xuyên. Trung bình mỗi ngày em đan được khoảng 50 ngàn, ít thì được 40 ngàn đồng.”

Ông Lương Công Cừu (54 tuổi) – một chủ xưởng đan rổ hấp cá cho biết: Thường ngày vẫn có nhiều cháu xin làm rổ để kiếm tiền, đặc biệt mỗi dịp hè về và trước tết vài tháng có nhiều đơn đặt hàng là làm đông nhất. Các cháu có thể đem về nhà làm lúc rảnh rỗi hoặc đến xưởng để làm. Tùy theo công đoạn làm rổ mà được trả tiền theo “mức khoán” như: Vót vành được 500 đồng/cái, đóng đinh nẹp rổ được 200 đồng/cái, đặc biệt đan lát xong đế rổ được 700 đồng/cái.

Trẻ em kiếm tiền ở xóm đan rổ hấp cá mùa Tết - ảnh 2

Vót một chiếc vành hoàn chỉnh được trả 500 đồng/chiếc: - Ảnh: Văn Luận

Theo ông Cừu thì trẻ em nhỏ tay, nhanh nhạy nên các cháu có thể đóng đinh nhanh hơn người lớn, lại đan lát đẹp. “Không chỉ có các cháu học sinh mà nhiều cháu đi học xa nhà về cũng tranh thủ thời gian rảnh rỗi đến xưởng lấy rổ về nhà làm. Công trả mỗi ngày cũng được gần 50 ngàn đồng/cháu.” – Ông Cừu nói.

Sát vách nhà ông Cừu là xưởng đan rổ của anh Lương Quốc Bảo (37 tuổi). Anh Bảo cho biết, xưởng sản xuất mỗi ngày dao động khoảng 150 cái. Ngoài thuê 30 lao động là người lớn thì cũng có khoảng 4-5 em thường đến xin làm thêm kiếm tiền. “Các em tới đây làm đều có khi vì gia đình gặp nhiều khó khăn muốn kiếm tiền đỡ đần gia đình, nhưng cũng có một số em muốn học nghề.” – Anh Bảo nói.

Em Phan Thị Nhài mới 15 tuổi nhưng đã có 6 năm làm thêm ở xưởng đan rổ hấp cá. Đôi tay nhanh nhẹn đan lát những vành tre cuối cùng, Nhài nói: “Em có thể vót nan, đan lát, đóng đinh thành thạo nhưng chọn đan lát vì trả tiền cao hơn. Vào thời gian nghỉ hè hay trước tết em cũng làm thêm ở đây để phụ giúp cha mẹ. Mỗi ngày em đan cũng được 50 cái, được trả khoảng 35 ngàn đồng.”

Trẻ em kiếm tiền ở xóm đan rổ hấp cá mùa Tết - ảnh 3

Đa số các em tiếp xúc với chúng tôi đều tâm sự, nghề đan rổ hấp cá lúc đầu nếu làm chưa quen có thể đau đớn như đóng đinh, đan lót trúng tay bị thương. Như công đoạn vót tre tra vành có thể bị gai tre thọc tay chảy máu, uốn vành làm đầu gối sưng vù vì cần chỗ tựa để nắn mạnh.

Em Hạnh kể, khó nhất vẫn là công đoạn uốn vành, do chân còn nhỏ nên ngày đầu làm thường để lại vết bầm khiến nhiều ngày liền đi lại không được, xoa bóp dầu thường xuyên. Đến nay đã hơn 5 năm làm thêm ở xưởng, đầu gối em chai không còn cảm giác đau. Vừa kể, Hạnh vừa lấy một thanh tre chèn trước đầu gối dùng tay rì chặt bẻ cong chuyển từ đầu này sang đầu kia. Hằn lên đầu gối em là một lớp da đen dày sù sì.

Còn với em Nhài, do đan lát thường xuyên nên đôi tay bé nhỏ của em bị sướt và chai sần ở các đốt ngón tay. “Công việc đan lát cần sự tỉ mẩn nên ngồi một chỗ cũng thường hay đau lưng.” – Hạnh nói.

Anh Bảo cho biết: “Nhiều em làm thêm cũng là cơ hội học được nghề đan rổ truyền thống. Giờ đa số đều hiểu biết các công đoạn và có thể tự làm được một chiếc rổ như một thợ lành nghề.”

Văn Luận