Trả lại một phần căn cứ quân sự ở Okinawa, liên minh Mỹ - Nhật thoái trào?

Người đứng đầu Lầu Năm Góc ông Ashton Carter cho biết, quân đội Mỹ và các nhà chức trách Nhật Bản đã đạt được thỏa thuận về chức năng của căn cứ quân sự Mỹ tại Okinawa.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Carter.

Trả lời phỏng vấn, ông Carter bày tỏ: "Tôi rất hài lòng vì các nhà đàm phán Mỹ và Nhật đã thỏa thuận thành công trong việc thống nhất về số lượng nhân viên dân sự của quân đội Mỹ tại Nhật Bản, đúng như những gì chúng tôi và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Genom Nakatani đã cam kết trong tháng Sáu vừa rổi".

Bộ trưởng quốc phòng Mỹ cũng nhấn mạnh rằng ông mong đợi kết quả thực thi thỏa thuận trong tương lai gần.

Người đứng đầu Lầu Năm Góc kết luận: "Các biện pháp mới cùng với việc trao trả một phần căn cứ ở khu vực phía Bắc và ngay lập tức nối lại việc xây dựng các cơ sở quân sự tại Futenma trên đảo Okinawa đã cho thấy sự hợp tác chặt chẽ với Chính phủ Nhật Bản, qua đó liên minh Mỹ-Nhật Bản được củng cố".

Tình trạng của quân đội Mỹ

Tuy nhiên, trong tuyên bố ông Carter đã không đề cập đến các vấn đề liên quan đến tình trạng quân đội Mỹ đóng tại Nhật Bản. Đây mới là chủ đề của những thảo luận gần đây giữa đại diện hai nước.

Hiệp định về sự hiện diện của quân đội Mỹ được ký kết vào năm 1960. Nội dung của thỏa thuận nhằm mục đích duy nhất là đảm bảo sự hiện diện của người Mỹ tại Nhật Bản. Các công tố viên Nhật bản không thể cáo buộc đối với những vi phạm trong quá trình phục vụ.

Ngày 4/6 trong một cuộc gặp tại Singapore với ông Ashton Carter, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật lúc đó là ông Gen Nakatani đã đạt được thỏa thuận về nguyên tắc điều chỉnh số lượng nhân viên quân đội Mỹ hiện diện tại Nhật, bằng cách sử dụng đặc quyền pháp lý trong nước.

Lính Mỹ tại căn cứ quân sự ở Nhật Bản

Trao trả lại phần lãnh thổ

Trước đó, các nhà chức trách Nhật Bản đã thống nhất được quá trình trao trả lại các phần đất ở Okinawa, bắt đầu từ phần diện tích do người Mỹ sử dụng để diễn tập quân sự. Đây sẽ là phần diện tích đất lớn nhất mà Hoa Kỳ trả lại cho Nhật từ khi trả lại đảo Okinawa sau 20 năm chiếm giữ bởi Hiệp định được ký kết năm 1996.

Chính quyền Kyodo có kế hoạch xây sáu sân đỗ trực thăng trên phần đất được trả lại nhằm phục vụ cho các trực thăng Osprey Mỹ. Mới đây, một trong những máy bay loại này đã rơi ngoài khơi biển Okinawa, gây ra nhiều lo ngại cho người dân địa phương.

Về phần mình, Mỹ cũng đảm bảo rằng việc giảm diện tích tập luyện quân sự ở Okinawa sẽ không ảnh hưởng tới các cam kết của Washington trong các hoạt động tương tác với Tokyo và Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản.

Tuần trước Trung tướng Lawrence Nicholson, chỉ huy lực lượng Mỹ tại Okinawa, cho biết rằng trong tương lai Hoa Kỳ sẽ trả lại cho Nhật Bản nhiều diện tích đất hơn nữa, và giảm sự hiện diện quân sự Mỹ theo như mong muốn của người dân trên đảo.

Song song với đó, quá trình di rời cơ sở chính của Mỹ tại Okinawa khỏi khu vực đông dân cư ra phía bờ biển sẽ được hai bên thảo luận.