Tình hình Syria: Điều thêm quân lẫn vũ khí, Mỹ muốn hù dọa Nga – Thổ

Cuộc chiến giữa quân đội Syria và phe nổi dậy đã kết thúc

Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Lavrov cho hay, cuộc chiến giữa quân đội của chính phủ Syria và phe đối lập đã chấm dứt. Hiện Syria chỉ còn 2 điểm nóng là Idlib và khu phía đông sông Euphrates.

Trong cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Al-Arabiya hôm 21/9, ông Lavrov chia sẻ, “Tôi mới trở về từ Damascus trong chuyến đi cùng Thứ trưởng Ngoại giao Yuri Borisov. Trong khi ông Borisov bàn thảo với giới chức Syria về triển vọng hợp tác kinh tế, còn tôi bàn về tình hình chính trị”.

Các tay súng thuộc phe phiến quân Syria FSA được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuận. (Ảnh minh họa)

Ngoại trưởng Nga nói thêm, “Tôi cho rằng những người từng nói chuyện với Tổng thống Bashar al-Assad và các quan chức khác của Syria sẽ không nói rằng chính quyền Damascus chỉ tập trung vào giải pháp quân sự để chấm dứt nội chiến. Bởi đây không phải là sự thật. Thực tế, cuộc chiến quân sự giữa chính phủ Syria và phiến quân đã chấm dứt”.

Cũng theo ông Lavrov, vùng đất Idlib hiện nằm dưới sự kiểm soát của nhóm phiến quân Hay’at Tahrir Al-Sham (HTS), nhưng khu vực này đang dần bị thu hẹp. Theo thỏa thuận giữa Nga – Thổ, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ vẫn tiếp tục chiến đấu chống khủng bố và phân loại các nhóm phiến quân trung hòa ở khu vực.

Quan chức ngoại giao Nga cho biết thêm, điểm nóng thứ hai là phía đông sông Euphrates, nơi quân đội Mỹ đang đồn trú phi pháp và bắt tay với các nhóm phiến quân do người Kurd đứng đầu.

Ông Lavrov nhấn mạnh, quân đội Mỹ “đã đưa các công ty dầu mỏ tới khu vưc và tiến hành bơm dầu để phục vụ mục đích riêng mà không tôn trọng chủ quyền và sự hợp nhất lãnh thổ của Syria”.

Khi được hỏi về khả năng quân đội Nga – Syria cùng hợp sức tấn công vào Idlib, ông Lavrov cho biết, “bản ghi nhớ giữa Nga – Thổ vẫn có hiệu lực, nhưng hoạt động tuần tra chung trên tuyến đường cao tốc M-4 bị gián đoạn vì mất an ninh, do HTS thường xuyên có hành động khiêu khích hoặc tấn công vào vị trí hoạt động của quân đội Syria, cũng như tấn công cả căn cứ không quân Hmeymim của Nga.

Ông Lavrov khẳng định, do Thổ Nhĩ Kỳ vẫn cam kết chiến đấu chống khủng bố và tiến hành phân loại các nhóm phiến quân trung hòa, nên quân đội Syria và đồng minh không cần tấn công vào Idlib. Nói cách khác, quân đội Syria chỉ cần tấn công các vị trí khủng bố và loại bỏ căn cứ của khủng bố trên lãnh thổ Syria.  

Mỹ đánh cắp dầu mỏ Syria

Theo hãng thông tấn nhà nước Syria (SANA), Mỹ tiếp tục đánh cắp dầu mỏ của Syria ở khu vực Al-Jazeera sau đó vận chuyển sang Iraq.

“Một phái đoàn Mỹ gồm 30 xe tải chở dầu đã đánh cắp dầu mỏ của Syria, sau đó đưa sang Iraq thông qua đường biên giới Al-Walid ở vùng Al-Yaroubia”, SANA đưa tin.

Cũng theo SANA, quân đội Mỹ đã liên kết với phe phiến quân Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd đứng đầu, để nắm quyền kiểm soát phần lớn mỏ dầu ở phía bắc và đông Syria.

Vào cuối tháng Bảy, trong phiên điều tra tại Thượng viện Mỹ, Ngoại trưởng Mike Pompeo cũng đã lần đầu tiên xác nhận về việc công ty Mỹ tham gia hoạt động khai thác dầu mỏ ở Syria.

Gần đây, đại sứ Syria ở Liên Hợp Quốc Bashar Al-Jaafari cho biết công ty Delta Crescent Energy của Mỹ đã “ký kết hợp đồng với SDF nhằm đánh cắp dầu mỏ ở Syria". Hành động này đã cướp đi nguồn thu cơ bản của chính phủ và người dân Syria để phục vụ chương trình cứu trợ nhân đạo và cung cấp nhu cầu thiết yếu cho người dân cùng quá trình tái thiết đất nước.

Trước khi SANA đưa tin Mỹ đánh cắp dầu mỏ của Syria và vận chuyển sang Iraq, quân đội Mỹ đã thông báo về kế hoạch điều động thêm cả vũ khí và binh lính tới phía đông bắc Syria. Động thái của Mỹ được cho sẽ làm gia tăng căng thẳng giữa Washington và Moscow liên quan tới vấn đề Syria. 

Mỹ muốn hù dọa Nga – Thổ

Việc Mỹ quyết định điều động thêm vũ khí và binh sĩ tới Syria được cho là nhằm gửi lời cảnh báo tới các lực lượng quân sự Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran .

Song theo giới chuyên gia, hoạt động phô trương sức mạnh của Mỹ dường như không thể thay đổi hiện trạng ở phía đông bắc Syria, nơi đang có sự hiện diện quy mô lớn của Mỹ và Các Lực lượng bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG).

Theo Arab News, bên cạnh gần 500 binh sĩ đang hoạt động ở đông bắc Syria, vào tuần trước, Mỹ đã triển khai thêm 6 xe bọc thép chiến đấu Bradley và khoảng 100 binh sĩ tới khu vực. Hành động của Mỹ được cho nhằm ngăn chặn Nga can thiệp vào hoạt đọng chung của Mỹ và lực lượng người Kurd trong vùng.

Hồi tháng trước, 7 binh sĩ Mỹ đã bị thương trong một vụ va chạm giữa hai xe bọc thép của quân đội Nga – Mỹ.

Trong khi đó, Nga – Thổ đã tổ chức vòng đàm phán mới vào ngày 15 – 16/9 ở Ankara để bàn về tình hình Syria. Tuy nhiên, hai bên không thể đạt được sự đồng thuận về việc Thổ Nhĩ Kỳ rút bớt quân ở Idlib, nơi hơn 20.000 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ đang hoạt động.

Ông Alexey Khlebnikov, chuyên gia tại Hội đồng Đối ngoại Nga nhận định, dường như Thổ Nhĩ Kỳ muốn nhận lại được một điều gì đó khi ký kết thỏa thuận với Nga về hoạt động triển khai binh sĩ ở Idlib.

“Moscow muốn Ankara rút quân khỏi phía nam tuyến đường cao tốc M-4, bởi đây là điều khoản hai bên đã đồng thuận hồi tháng Ba. Nhưng nếu đồng ý rút quân khỏi phía nam Idlib, Thổ Nhĩ Kỳ  muốn Nga có sự nhân nhượng ở phía đông bắc Syria và các khu vực mà người Kurd đang hiện diện”, ông Khlebnikov nói.

Còn theo ông Samuel Ramani, nhà phân tích tình hình Trung Đông tại Đại học Oxford, hoạt động triển khai thêm binh sĩ của Mỹ dường như không gây ảnh hưởng tới các cuộc đàm phán giữa Nga – Thổ, cũng như không thể làm thay đổi quan hệ giữa Moscow và Ankara.

“Động thái của Mỹ chỉ mang tính biểu tượng nhằm cảnh báo Nga không nên tấn công hay làm ảnh hưởng tới hoạt động của các lực lượng quân sự Mỹ ở Syria. Trên thực tế, năng lực của Mỹ trong việc ngăn chặn Nga chỉ có giới hạn. Trong khi Nga hoàn toàn tự tin rằng, Mỹ sẽ chọn cách rút lui khỏi Syria thay vì dấn sâu vào cuộc chiến này ít nhất chừng nào ông Donald Trump còn giữ ghế Tổng thống”, ông Ramani chia sẻ.

Cũng theo ông Ramani, việc điều thêm quân cùng vũ khí tới Syria hồi tuần trước sẽ dẫn tới những cuộc thảo luận sâu hơn ở Washington về mục tiêu sứ mệnh ở Syria và liệu Mỹ có cần ở lại đây. Vấn đề này sẽ còn kéo dài ngay cả sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới.

Ông Joe Macaron tại Trung tâm Ả Rập lại cho rằng, việc Mỹ điều thêm quân tới Syria là để củng cố sức mạnh cho đội quân đang hiện diện ở đây.

“Nhà Trắng chỉ triển khai thêm 100 binh sĩ cho 90 ngày, khoảng thời gian ông Trump sẽ kết thúc nhiệm kỳ đầu tiên”, ông Macaron kết luận động thái của Mỹ không tạo ra những ảnh hưởng lớn trong khu vực Trung Đông, cũng như mối quan hệ giữa Nga – Thổ.

Tình hình Syria: Dàn trực thăng Mỹ 'quấy rối' quân đội Nga ở Syria

Hai trực thăng tấn công Apache của Mỹ bám sát phái đoàn Nga; Nga - Thổ bất đồng quan điểm về tình hình Idlib là những diễn biến mới của tình hình Syria. 

Minh Thu (lược dịch)