Làn sóng “thanh trừng” chính trị bắt đầu bùng nổ ở Ukraine?

Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko

Trong thời gian gần đây, một loạt chính trị gia của phe đối lập lẫn các chính trị gia thuộc liên minh cầm quyền ở Ukraine bất ngờ bị bắt giữ. Các chuyên gia cho rằng, dường như một cuộc “thanh trừng” chính trị đã được bắt đầu ở Ukraine để nhằm loại bỏ “mầm mống” có thể lật đổ chính quyền Poroshenko.

“Thanh trừng” các đối thủ chính trị

Mới đây nhất, chính quyền Ukraine đã cho bắt giữ Gennadi Korban- một trong những cộng sự thân cận nhất của nhà tài phiệt vùng Dnepropetrovsk Igor Kolomoisky. Đáng chú ý là việc bắt giữ đã diễn ra một cách hết sức bí mật. Sau đó, Korban bị cáo buộc đã vi phạm một loạt các điều khoản trong Bộ luật hình sự Ukraine, trong đó có tội gian lận, lừa gạt và bắt giữ người trái pháp luật.

“Toàn bộ cuộc sống của Korban là một trò chơi không tuân theo các quy luật và không theo luật pháp. Ông ta luôn luôn nằm trong tầm ngắm của các cơ quan sức mạnh Ukraine”- Thủ lĩnh “khối Poroshenko” trong Quốc hội Ukraine Yuri Lutsenko nhận định.

Đáng chú ý, chính quyền Ukraine đã thẳng thừng tuyên bố rằng Korban sẽ không phải là nạn nhân cuối cùng của cuộc “thanh trừng” này. Sau Korban sẽ là các chính trị gia thuộc phe nhóm của Kolomoisky ở vùng Dnepropetrovsk, cũng như các thành viên trong đảng UKROP của nhà tài phiệt này.

“Hiện  nay tôi chỉ có thể nói rằng Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) và Viện Tổng Công tố đang tiến hành một chiến dịch đặc biệt quy mô lớn ở Dnepropetrovsk”- Giám đốc SBU Elena Gitlyanskaya cho biết.

Theo các phương tiện truyền thông Ukraine, quá trình tìm kiếm và lục soát, các cơ quan an ninh Ukraine đã tìm thấy trong trụ sở chính của UKROP ở Dnepropetrovsk hơn 1 triệu USD tiền mặt, súng tiểu liên AK và các phương tiện nghe lén.

Quá trình “thanh trừng” này sẽ tiếp tục được thực hiện khi đích thân Tổng thống Ukraine P.Poroshenko lên tiếng khẳng định rằng việc bắt giữ sẽ tiếp tục được thực hiện với cả các chính trị gia không liên quan đến Kolomoisky.

Giới phân tích chính trị Ukraine nhận định rằng trong “danh sách đen” của chính quyền Ukraine có thể sẽ có các chính trị gia nổi tiếng như Oleg Lyashko, thủ lĩnh đảng Cấp tiến của Ukraine (người đã từng thẳng thắn tuyên bố: Bầu ông Poroshenko làm Tổng thống là sai lầm lớn của Ukraine) và các thành viên của “Khối đối lập Ukraine” (OB) (tức đảng Các khu vực của cựu tổng thống bị lật đổ Yanukovich).

Danh sách này nhiều khả năng sẽ được làm rõ sau ngày 3/11 vì trong ngày này, Tổng Công tố viên Ukraine sẽ phát biểu cụ thể trước Quốc hội nước này “về việc bắt giữ Korban và các những nhân vật khác tự coi mình là chính trị gia”- Yuri Lutsenko tiết lộ.

Giới phân tích cũng nhận định rằng quyết định trên của ông Poroshenko sẽ khó lòng được thực hiện nếu như không có sự đồng thuận của Mỹ. Người Mỹ hầu như đã “bật đèn xanh” để ông Poroshenko đẩy mạnh thực hiện quá trình này.

Đại sứ Mỹ tại Ukraine Jeffrey Payette đã không ngần ngại tuyên bố thẳng thừng: “Bức tranh hiện nay vẫn chưa toàn cảnh. Quá trình này (bắt giữ các chính trị gia) đã được thực hiện hơn 1 năm qua nhưng cho đến nay những kẻ tham nhũng vẫn chưa bị sa thải, vẫn còn những kẻ tồn tại mà không bị trừng phạt, vẫn còn những kẻ vi phạm quyền con người và thể hiện sự coi thường đối với sự thượng tôn của pháp luật”.

Nhằm loại trừ “mầm mống” nổi loạn?

Hiện vẫn còn có nhiều đánh giá khác nhau về mục đích của chiến dịch “thanh trừng” chính trị này của ông Poroshenko.

Giả thiết rõ ràng nhất là ông Poroshenko muốn “làm sạch” phe đối lập trước thời điểm mùa đông, giai đoạn được coi là khó khăn nhất đối với nền kinh tế Ukraine và nguy hiểm nhất đối với giới cầm quyền hiện nay.

Nguyên nhân là do Ukraine đang thiếu hụt khá nhiều khí đốt, than đá, nền sản xuất công nghiệp đang tiếp tục suy giảm, nạn thất nghiệp đang gia tăng. Những vấn đề này đang làm nảy sinh rất nhiều hiện tượng tiêu cực trong xã hội và những rắc rối chính trị khác.

Thủ lĩnh đảng Cấp tiến Ukraine Oleg Lyashko.

Ngoài ra, “cuộc chiến máy bay” khi Ukraine và Nga cấm vận hàng không lẫn nhau cũng khiến Ukraine mất đi một lượng tiền đáng kể từ nguồn thu từ không phận khi máy bay Nga không được bay qua không phận nước này.

Tình trạng này sẽ càng khó khăn hơn nữa kể từ ngày 1/1/2016 khi Nga ban hành lệnh hạn chế nhập khẩu các sản phẩm của Ukraine vào Nga. “Từ 1/1/2016, mức độ thuế áp với các hàng hóa Ukraine sẽ tăng lên. Điều này có liên quan đến việc láng giềng của chúng ta đã tiến hành các thỏa thuận liên minh với EU. Ngoài ra, Ukraine với tư cách là một quốc gia tham gia vào các lệnh cấm vận chống Nga sẽ phải gánh chịu những đòn trừng phạt trả đũa về kinh tế của Nga”- Thủ tướng Nga D.Medvedev công khai tuyên bố.

Một loạt những khó khăn đến từ các vấn đề nội tại cũng như từ các lệnh cấm vận kinh tế trả đũa của Nga sẽ khiến khủng hoảng kinh tế Ukraine sẽ tiếp tục gia tăng, từ đó làm nảy sinh các làn sóng biểu tình chống đối chính phủ.

Để các làn sóng này có hiệu quả, điều cần thiết là phải có các nhân vật chính trị có đủ tầm ảnh hưởng lãnh đạo. Bản thân ông Poroshenko nhận thức rõ ràng rằng các nhân vật trên sẽ là mối đe dọa lớn nhất đối với sự nghiệp chính trị của mình.

Ngoài nhóm ê kíp của Thủ tướng Yatsenuk, việc loại trừ các “mầm mống” gây họa, theo giới phân tích chính trị Ukraine, là mục đích chính của chiến dịch “thanh trừng” chính trị lần này của ông Poroshenko.

Tuy nhiên, cũng có quan điểm khác cho rằng hoạt động “thanh trừng” này chỉ là chiêu đánh bóng bản thân của ông Poroshenko. Poroshenko đang muốn “tạo dựng ảnh hưởng” của một chính trị gia hành động “vì đất nước”.

Giả thiết khác thì lại cho rằng hoạt động “thanh trừng” lần này được thực hiện nhằm lấy lòng “đối tác bên kia đại dương” (tức là Mỹ). Theo giả thiết này, người Mỹ đã quyết định sẽ loại trừ tất cả những phần tử “cấp tiến” và các lực lượng có thể lật đổ ông Poroshenko.

Sau khi thực hiện được yêu cầu này, chính quyền Poroshenko sẽ dễ dàng hơn trong việc thuyết phục Mỹ rằng Ukraine là “một quốc gia dân chủ thực sự”, chế độ ở Ukraine là chế độ “dễ điều khiển được” và rằng các điều khoản trong thỏa thuận Minsk sẽ được thực hiện ở Ukraine.

Cũng không loại trừ khả năng rằng ông Poroshenko thực hiện chiến dịch “thanh trừng” lần này là để thực hiện đồng thời tất cả các mục đích trên. Vấn đề chính cần quan tâm hiện này là cách thức đáp trả của Kolomoisky và những chính trị gia bị liệt vào “danh sách đen” của ông Poroshenko.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ tờ “Expert- Chuyên gia”, tờ báo chuyên đưa tin về tình hình kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, thế giới, đặc biệt các tin tức liên quan tình hình các nước thuộc không gian hậu Xô Viết. Tờ báo được thành lập năm 1995.