Tàu chiến Đức sắp tới Biển Đông, Mỹ ủng hộ Nhật tăng chi tiêu quốc phòng

Tàu chiến Đức sắp có mặt ở Biển Đông lần đầu tiên trong 20 năm, còn Mỹ lên tiếng ủng hộ Nhật Bản tăng mức chi tiêu quốc phòng.

Hôm 9/11, Tư lệnh hải quân Đức, Phó Đô đốc Kay-Achim Schonbach nhấn mạnh việc điều động tàu chiến Bayern tới Biển Đông thể hiện mối lo ngại của Đức về việc sự tự do hàng hải và trật tự quốc tế dựa trên luật lệ đang bị đe dọa ở khu vực.

Theo AP, tuyên bố của Tướng hải quân Đức được cho nhắm tới Trung Quốc, quốc gia đơn phương tuyên bố chủ quyền trên phần lớn diện tích Biển Đông. Trung Quốc hiện còn là đối tác thương mại lớn nhất của Đức.

Tàu hộ vệ lớp Brandenburg Bayern của hải quân Đức thăm cảng Nhật Bản. (Ảnh: Kyodo)

Phó Đô đốc Schonbach nhận định, tình hình căng thẳng leo thang, vấn đề tranh chấp chủ quyền và sự thay đổi trong cán cân quân sự ở khu vực có thể vượt ra ngoài phạm vi châu Á.

Phát biểu tại cuộc họp báo nhân chuyến thăm Tokyo cùng tàu hộ vệ lớp Brandenburg mang tên Bayern (Bavaria), Tướng Schonbach cho hay sự xuất hiện của tàu Bayern thể hiện sự ủng hộ của Đức với Nhật Bản, Mỹ và các đối tác, cũng như đóng góp vào những nỗ lực duy trì nền hòa bình, tự do hàng hải và trật tự quốc tế dựa trên luật lệ.

Theo đó, tàu Bayern sẽ di chuyển qua Biển Đông để thể hiện quyền tự do hàng hải trên vùng biển chiến lược.

Trước đó, tàu Bayern đã tới Tokyo vào ngày 5/11 và trở thành tàu chiến đầu tiên của Đức tới thăm Nhật Bản trong gần 20 năm qua.

Các quan chức Đức cho biết thêm, tàu Bayern đã tham gia tập trận chung với quân đội nhiều nước trên đường đi chuyển bao gồm đợt huấn luyện 2 ngày với tàu khu trục Nhật Bản ở Thái Bình Dương.

Từ giữa tháng 11, tàu Bayern sẽ thực hiện giám sát các tàu thuyền Triều Tiên trong vòng 3 tuần nhằm phát hiện khả năng xảy ra hoạt động vận chuyển liên tàu những mặt hàng nằm trong danh mục cấm của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Đây là lần đầu tiên Đức tham gia sứ mệnh này. Sứ mệnh giám sát các tàu thuyền của Triều Tiên được bắt đầu vào năm 2018 với sự tham gia của New Zealand, Australia, Mỹ, Canada, Anh, Pháp và Nhật Bản.

Tàu hộ vệ Bayern khởi hành từ Đức vào tháng Tám và là một phần trong chiến lược xoay trục sang khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương của nước này, sau khi một số quốc gia châu Âu có động thái tương tự gồm Anh, Pháp và Hà Lan. Tàu chiến của 3 nước này gần đây đã tiến hành tập trận chung hải quân ở biển Hoa Đông và Biển Đông.

Tướng Schonbach nhấn mạnh chuyến thăm của tàu Bayern là khởi đầu cho lời cam kết lâu dài của Đức ở khu vực. Hiện Đức có kế hoạch điều động một máy bay quân sự tới Ấn Độ - Thái Bình Dương vào năm 2022, và cử một hạm đội tàu hộ vệ cùng tàu cung ứng tới khu vực trong 2 – 3 năm tới.

Theo thông báo từ hải quân Đức hồi tháng Tám, trên hành trình đi biển 6 tháng, tàu Bayern mang theo 46 ngư lôi chống ngầm, cùng các tên lửa chống hạm và vũ khí phòng không.

Hải quân Đức từng nhấn mạnh, các tàu chiến nước này chưa từng tham gia bất cứ sứ mệnh hàng hải quy mô lớn nào kể từ năm 2016. Truyền thông cho biết, Berlin đã không cử tàu chiến tới Biển Đông ít nhất là trong 20 năm qua.

Trung Quốc, quốc gia đơn phương tuyên bố chủ quyền trên phần lớn Biển Đông và biển Hoa Đông, đã nhiều lần lên tiếng bào chữa cho các hoạt động hàng hải tăng cường là nhằm bảo vệ chủ quyền, an ninh và lợi ích quốc gia.

Trong khi đó, giới chức Nhật Bản khẳng định các tàu Trung Quốc thường xuyên xâm phạm vùng biển quanh quần đảo Senkaku/Điều Ngư trên biển Hoa Đông, mà đôi khi còn đe dọa đội tàu đánh cá của Nhật Bản. Nhật Bản lâu nay khẳng định Senkaku/Điếu Ngư là quần đảo nằm trong vùng lãnh thổ của quốc gia này.

Cũng vào ngày 9/11, chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với Kyodo, ông Daniel Kritenbrink, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, cho hay Washington sẽ “hoan nghênh” việc Tokyo tăng ngân sách quốc phòng.

Trước đó, Thủ tướng Fumio Kishida có động thái muốn tăng mức chi tiêu quân sự của Nhật Bản vào khoảng 2% GDP, giữa lúc Tung Quốc không ngừng mở rộng tầm ảnh hưởng và phạm vi hoạt động ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.

“Đây là quyết định riêng của Nhật Bản, nhưng tôi muốn nói rõ là chúng tôi sẽ hoan nghênh Nhật Bản tăng chi tiêu quốc phòng. Chúng tôi hoan nghênh cơ hội tiêp tục hợp tác với đồng minh Nhật Bản về phương thức cùng nhau đóng góp cho sự thịnh vượng ở khu vực”, ông Kritenbrink nói.

Lâu nay, Nhật Bản vẫn duy trì mức chi tiêu quốc phòng dưới 1% GDP chiểu theo Hiến pháp hòa bình.

Thủ tướng Kishida cũng đã có tuyên bố muốn đẩy mạnh mối quan hệ đồng minh Mỹ - Nhật, tăng khả năng đối phó với các thách thức an ninh đến từ Trung Quốc và Triều Tiên, quốc gia gần đây đã cho phóng thử hàng loạt tên lửa mới phát triển.

Một số nguồn tin cho hay, các nhà ngoại giao cấp cao Trung – Nhật đang sắp xếp để tiến hành đối thoại vào cuối tuần này liên quan tới vấn đề tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông.

Đây sẽ là cuộc họp đầu tiên về Senkaku/Điếu Ngư giữa Trung – Nhật kể từ khi ông Kishida trở thành Thủ tướng Nhật Bản vào đầu tháng 10.

Thông qua cuộc họp, Nhật Bản muốn hiện thực hóa lời hứa của Thủ tướng Kishida về việc Tokyo “xây dựng các mối quan hệ song phương bền vững và tích cực” với Bắc Kinh, song đồng thời yêu cầu các tàu của hải cảnh Trung Quốc dừng xâm phạm vùng biển gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, nơi đang nằm dưới sự kiểm soát của Tokyo.

Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã cho tăng cường điều động các tàu hải cảnh và nhiều tàu thuyền khác tới gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Trong năm 2020, Nhật Bản ghi nhận các tàu của Trung Quốc xuất hiện gần khu vực tranh chấp chủ quyền nhiều kỷ lục lên tới 333 ngày.