Điều đặc biệt về căn cứ trị giá 8,5 triệu USD của Trung Quốc ở nước ngoài

Mối lo ngại an ninh cùng lợi ích kinh tế tiềm năng khiến Trung Quốc quyết định đổ 8,5 triệu USD để xây dựng căn cứ ở quốc gia nghèo nhất Trung Á. 

Hồi tháng 10, Tajikistan cho biết Trung Quốc sẽ hỗ trợ 8,5 triệu USD để xây dựng căn cứ ở tỉnh tự trị Gorno-Badakhshan nằm ở phía đông Tajikistan trên vùng núi Pamir giáp với khu tự trị Tân Cương của Trung Quốc và tỉnh Badakhshan ở đông bắc Afghanistan. Tuy nhiên, Trung Quốc sẽ không điều động quân đội tới hoạt động ở căn cứ tại quốc gia Trung Á nhỏ bé.

Đây là dấu hiệu mới nhất cho thấy Trung Quốc tiếp tục mở rộng tầm ảnh hưởng ở khu vực Trung Á xuất phát từ động cơ an ninh và kinh tế, giữa lúc Bắc Kinh đẩy mạnh các dự án thuộc khuôn khổ sáng kiến Vành đai và Con đường.

{keywords}
Quân đội Trung Quốc và Tajikistan tiến hành tập trận chung chống khủng bố. (Ảnh: Tân Hoa Xã)

Tại sao xây căn cứ ở Tajikistan?

Là quốc gia nghèo nhất ở Trung Á, Tajikistan có đường biên giới chung kéo dài 1.357 km với Afghanistan, cùng đường biên giới dài 447 km với khu tự trị Tân Cương của Trung Quốc mà chủ yếu là đi qua khu vực núi non.

Trong khi đó, Bắc Kinh lo ngại các nhóm vũ trang cực đoan hoạt động ở Afghanistan và Syria, cùng một số tay súng người Duy Ngô Nhĩ có thể lợi dụng địa hình ở Tajikistan và vài quốc gia khác ở Trung Á làm tuyến đường để xâm nhập vào Trung Quốc.

Sau khi Mỹ rút toàn bộ lực lượng khỏi Afghanistan, hơn 1.000 binh sĩ Afghanistan cũng đã bỏ trốn sang Tajikistan.

“Đối với Trung Quốc, an ninh ở vùng biên là vô cùng quan trọng và là lợi ích trọng tâm của quốc gia này ở khu vực Trung Á. Hoạt động mở rộng tầm ảnh hưởng là biện pháp hiệu hữu nhất. Tajikistan là quốc gia có đường biên giới Afghanistan, và Tajikistan là nơi Trung Quốc có tầm ảnh hưởng lớn nhất ở Trung Á”, Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) dẫn lời ông Temur Umarov, chuyên gia tại Trung tâm Carnegie Moscow.

Vào năm 2016, Trung Quốc, Pakistan, Afghanistan và Tajikistan đã cho thiết lập cơ chế chống khủng bố để chia sẻ thông tin tình báo và tiến hành tập trận chung giữa các lực lượng vũ trang 4 nước. Tuy nhiên, sau khi phe phiến quân Taliban nắm quyền kiểm soát Afghanistan, tình hình an ninh ở Trung Á trở nên bất định.

Ông Shih Chien-yu, nhà nghiên cứu ở Viện An ninh và Quốc phòng tại Đài Loan, cho biết kể từ năm 2016 đã có những báo cáo nhắc tới việc quân đội Trung Quốc hiện diện ở Tajikistan, cùng với một căn cứ nằm ở phía đông gần biên giới với Trung Quốc và Afghanistan.

Theo ông Shih, dù Trung Quốc nhiều lần khẳng định không có ý định xây căn cứ quân sự ở nước ngoài, nhưng “cộng đồng quốc tế không đồng tình với tuyên bố này, sau khi chứng kiến tốc độ mở rộng hoạt động của quân đội Trung Quốc”.  

Nhận định của ông Shih ám chỉ tới sự hiện diện của cảnh sát và binh sĩ Trung Quốc ở nước ngoài mà cụ thể là tại Djibouti, quốc gia ở sừng châu Phi.

Djibouti là nơi Trung Quốc đặt căn cứ hải quân đầu tiên ở nước ngoài cách đây vài năm và cơ sở này ngày càng được tăng cường năng lực hoạt động. Hồi tháng Năm, Đại tướng Stephen Townsend, Chỉ huy Bộ Tư lệnh Mỹ ở châu Phi, cho hay có khoảng 2.000 binh sĩ Trung Quốc đang có mặt ở căn cứ Djibouti bao gồm hàng trăm lính thủy đánh bộ.

“Chắc chắn họ được trang bị vũ khí và đạn dược. Họ còn có cả xe chiến đấu bọc thép. Chúng tôi cho rằng, Trung Quốc sẽ sớm triển khai các trực thăng ở đây mà khả năng bao gồm cả các trực thăng tấn công”, ông Townsend nhận định.

Còn theo ông Umaraov, liên quan tới căn cứ xây dựng ở Tajikistan, khả năng Trung Quốc vẫn duy trì sự hiện diện của một lực lượng bán quân sự “chịu trách nhiệm duy trì trật tự công cộng và chiến đấu chống khủng bố trong thời bình”.

Mối liên hệ kinh tế

Trung Quốc hiện là nhà đầu tư lớn nhất vào Tajikistan. Vào năm 2018, khoản đầu tư từ Trung Quốc chiếm 37% trong tổng đầu tư quốc tế vào Tajikistan.

Thậm chí, Tajikistan hiện là “con nợ lớn nhất” của Trung Quốc. Số liệu của Bộ Tài chính Tajikistan cho thấy, Ngân hàng Xuất Nhập khẩu Trung Quốc đang giữ 1,1 ngàn tỉ USD trong khoản nợ 3,2 tỉ USD nước ngoài của Tajikistan trong năm 2020.

Dù an ninh là mối quan tâm hàng đầu, song Bắc Kinh cũng đặc biệt chú trọng tới phát triển lợi ích kinh tế ở Tajikistan. Bởi Tajikistan có nhiều đồi núi hiểm trở, cùng cơ sở hạ tầng giao thông yếu kém khiến chi phí giao thương bị tăng lên.

Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới (WB), những dự án cơ sở hạ tầng thuộc sáng kiến Vành đai và Con đường có thể giúp cắt giảm chi phí giao thương giữa Trung Quốc và Tajikistan từ 4,5% - 5,6%, đồng thời tiết kiệm được thời gian vận chuyển hàng hóa tới 4 ngày.

Cũng theo WB, một phần đường ống dẫn gas giữa Trung Quốc – Turkmenistan đang được xây dựng ở Tajikistan. Trung Quốc còn muốn xây con đường nối với Iran và chạy qua Tajikistan.

Trong khi đó, các công ty khoáng sản Trung Quốc còn đang nắm trong tay nhiều hợp đồng khai thác bạc, chì, kẽm và uranium ở Tajikistan. 

Lầu Năm Góc lo ngại về tốc độ mở rộng kho hạt nhân của Trung Quốc

Lầu Năm Góc lo ngại về tốc độ mở rộng kho hạt nhân của Trung Quốc

Lầu Năm Góc nhấn mạnh tốc độ phát triển kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc đã vượt qua cả dự đoán của giới chức Mỹ. 

Minh Thu (lược dịch)

UAE bất ngờ rút khỏi liên minh hàng hải do Mỹ dẫn đầu

Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE) tiết lộ đã rút khỏi liên minh an ninh hàng hải Trung Đông do Mỹ đứng đầu từ 2 tháng trước.

Hãng hàng không New Zealand kiểm tra cân nặng của hành khách trước khi bay

Từ tháng 6, hãng hàng không Air New Zealand sẽ kiểm tra cân nặng của hành khách đi các chuyến bay quốc tế. Hãng cam kết giữ bí mật thông tin này của khách hàng.

Bé gái Malaysia nhập viện vì ăn bánh quy nghi tẩm cần sa do bố làm

Bé gái 11 tuổi ở Malaysia được đưa vào viện cấp cứu sau khi xuất hiện các tác dụng phụ nghiêm trọng do ăn phải bánh quy socola bị nghi tẩm cần sa do bố làm.

Những cái chết khó ngờ trong lúc giũ chăn ga gối đệm ngoài ban công ở Hàn Quốc

Hàng năm Hàn Quốc đều ghi nhận những ca tử vong trong lúc nạn nhân cố gắng giũ bụi trên chăn ga gối đệm qua cửa sổ, hoặc ban công chung cư.

Vợ ngồi tù vì phục kích, hất nước sôi vào người chồng đòi ly hôn

SINGAPORE - Người phụ nữ cố tình hất nước sôi vào người chồng đòi ly hôn khiến nạn nhân bị bỏng đã bị tòa án tuyên phạt 8 tháng tù giam.

Người đàn ông kể lại giây phút thoát chết khỏi hàm cá sấu trong lúc đi lặn

AUSTRALIA - Một người đàn ông đã suýt chết khi bị một con cá sấu nước mặn tấn công trong lúc đi lặn với vợ và nhóm bạn.

Elon Musk gặp Ngoại trưởng Trung Quốc, cổ phiếu Tesla bật tăng

Ngày 30/5, Elon Musk có cuộc gặp với Ngoại trưởng Trung Quốc Tần Cương, dấu hiệu cho thấy cam kết lâu dài của hãng xe điện Tesla đối với thị trường tỷ dân.

Tục giết gà lấy gan xem ngày lành tháng tốt để tổ chức đám cưới

TRUNG QUỐC - Để chọn ngày đẹp tổ chức đám cưới, đôi trẻ người dân tộc Daur ở Trung Quốc sẽ cùng nhau giết một con gà con, và lấy lá gan ra xem.

Vì sao phụ nữ dưới 40 tuổi dễ bị sập bẫy lừa tình trên mạng?

HÀN QUỐC - Nghiên cứu mới đây chỉ ra rằng, phần lớn nạn nhân của trò lừa tình trên mạng ở Hàn Quốc là phụ nữ dưới 40 tuổi.

Nhiều người lao động Mỹ sợ bị AI thay thế

Khảo sát mới nhất cho thấy, trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong nơi làm việc. Nhiều người sẵn sàng nhận lương thấp hơn nếu được phép dùng AI.

Đang cập nhật dữ liệu !