Sẽ có bài hát chiến đấu trong Bảo tàng vũ khí Việt Nam

Đại tá Lại Huy Thực, Giám đốc Bảo tàng vũ khí - Bộ Quốc phòng.

Chỉ tay vào một khu vực đang hoàn thiện, Đại tá Lại Huy Thực cho biết, đó là không gian sẽ dành để trưng bày những bài hát còn xanh mãi với thời gian, những bài hát đã thúc giục người lính ra đi chiến đấu chống kẻ thù xâm lược và chiến thắng, những bài thơ từ các thời đại về chủ đề đánh giặc, bảo vệ chủ quyền đất nước, từ “Nam quốc sơn hà” của Lý Thường Kiệt, “Bình Ngô đại cáo ” của Nguyễn Trãi, “Bạch Đằng Giang” của Trương Hán Siêu đến những bài thơ ra trận thời chống Mỹ của Chính Hữu, Phạm Tiến Duật...

Yêu hội họa từ thủa nhỏ, chàng thanh niên Lại Huy Thực quyết tâm thi vào Trường Mỹ thuật Yết Kiêu. Giấc mơ trở thành một họa sĩ đang trở thành hiện thực thì bất ngờ thay, Lại Huy Thực lại lựa chọn để trở thành một người lính của ngành quân khí. Và đến hôm nay ông đã có 35 năm mặc áo lính, với vai trò Giám đốc Bảo tàng vũ khí, thuộc Tổng cục Kỹ thuật - Bộ Quốc phòng.

Ông cho rằng, số phận đã lựa chọn mình trong vai một người lính, và ông hoàn toàn mãn nguyện với sự lựa chọn ấy. Ông nói: “Bạn biết không, làm Bảo tàng cũng là một nghệ thuật, và nó cần đến trái tim của một người nghệ sĩ đấy”.

Bảo tàng vũ khí nằm ở phường Thượng Thanh, quận Long Biên - Hà Nội. Đến đây, khách tham quan sẽ được chiêm ngưỡng một cách hệ thống các loại vũ khí, phương tiện mà quân đội và nhân dân Việt Nam đã sử dụng để chiến đấu chống lại kẻ thù trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc.

Xe pháo nhiều nòng của quân đội Việt Nam luyện tập bắn đạn thật Sĩ quan trẻ quân đội các nước ASEAN thăm Bảo tàng phòng không không quân Việt Nam

Đại tá Lại Huy Thực đã “cắm chốt” trên mảnh đất rộng 8.000m² ngoại thành này, từ khi nó còn là một mảnh đất hoang vu nhiều cỏ dại, dân cư bốn phía còn thưa thớt. Ý tưởng xây dựng một bảo tàng chuyên ngành về vũ khí Việt Nam được nhen nhóm trong lòng ông và rất nhiều tướng lĩnh tâm huyết với khoa học quân sự bắt đầu từ năm 1993. Nhưng rồi phải gần 20 năm sau, ngày 25/1/2011, Bảo tàng mới chính thức đi vào hoạt động.

Tôi nghĩ, với một đất nước có lịch sử 4.000 năm gắn với những cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, thì rất cần phải có một bảo tàng vũ khí. Vì vũ khí là câu chuyện đầu tiên khi chúng ta nói về chiến thắng. Bảo tàng vũ khí là cái gốc của khoa học kỹ thuật quân sự. Không chỉ người Việt Nam, mà ngay cả người nước ngoài, khi nghiên cứu về chiến tranh Việt Nam, những thắng lợi của cách mạng Việt Nam không thể bỏ câu chuyện quân và dân ta đã sử dụng vũ khí một cách sáng tạo và tài tình như thế nào”.

Khi Bảo tàng vũ khí đi vào hoạt động, thì Đại tá Lại Huy Thực lại có những trăn trở riêng. Rất nhiều đêm ông nằm không ngủ được. Vốn là một người lính có tâm hồn nghệ sĩ, từng 9 năm làm nghệ thuật không chuyên trong quân đội, từng giành 9 Huy chương vàng ở Hội diễn nghệ thuật toàn quân nên ông rất muốn đưa nghệ thuật vào không gian Bảo tàng, làm “mềm” đi sự cứng nhắc, lạnh lùng của vũ khí.

Khi tâm sự trăn trở này với một người anh, người bạn là nhạc sĩ Minh Quang, Đại tá Lại Huy Thực đã có một ý tưởng rất hay là dùng âm nhạc làm nền cho lời thuyết minh ở Bảo tàng. Đây cũng là bảo tàng đầu tiên ở Việt Nam có sáng kiến dùng âm nhạc làm nền cho lời thuyết minh.

Nhưng chỉ với hàng ngàn hiện vật là các loại vũ khí trưng bày tại không gian ngoài trời và trong nhà, theo suy nghĩ của Đại tá Lại Huy Thực, vẫn chưa đủ để nói một cách tổng quát về vũ khí của quân và dân Việt Nam - những vũ khí làm nên chiến thắng vang dội khắp địa cầu trong lịch sử. Những người lính đi ra chiến trường, ngoài súng ống đạn dược, họ còn mang theo một vũ khí tinh thần mãnh liệt khác, là những bài hát, những câu thơ, những lá thư từ hậu phương của người mẹ, người chị, người vợ... Những vũ khí tinh thần ấy đã giục bước chân người lính nhanh hơn, hun đúc ý chí kiên cường và lòng dũng cảm vượt qua đạn bom, cái chết để làm nên chiến thắng cuối cùng.

Đại tá Lại Huy Thực nói: “Vũ khí của quân đội Việt Nam không thể hiện đại, tối tân bằng vũ khí của quân đội Mỹ. Nhưng ý chí Việt Nam lại là một thứ vũ khí mạnh mẽ hơn cả những trang bị hiện đại. Niềm tin vào chính nghĩa, khát vọng hòa bình và mong muốn được trở về ngôi nhà của mẹ, được nhìn thấy quê hương chính là tiếng gọi thiết tha trong lòng người ra trận. Nghĩa là có một loại vũ khí phi vật thể. Những người làm Bảo tàng vũ khí chúng tôi quyết định dành một không gian rộng lớn để trưng bày loại vũ khí phi vật thể này”.

Ngoài ra là những cuốn nhật ký của những người lính, trong đó có rất nhiều người đã không trở về, đã vĩnh viễn nằm lại trong lòng đất, những lá thư nặng tình nghĩa hậu phương - tiền tuyến... Đây sẽ là một không gian gây xúc động mạnh với người xem khi đến với Bảo tàng vũ khí.

Người lính làm bảo tàng Lại Huy Thực, với quân hàm Đại tá, với chức danh Giám đốc trong bộn bề công việc vẫn không quên dành thời gian cho nghệ thuật - vốn là thứ anh yêu thích từ thủa nhỏ. Nghe nói, anh vẫn luôn làm thơ, vẽ tranh, sáng tác âm nhạc vào những phút giây thảnh thơi. Nhưng anh không muốn “khoe” nhà báo về điều này. Anh chỉ “khoe” về Bảo tàng vũ khí, với niềm tự hào không giấu giếm về quân đội Việt Nam Anh hùng...

Theo CAND