Phòng, tránh thiên tai: Quân đội, công an làm lực lượng chủ lực?

Theo ông Phan Trung Lý, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội, Luật phòng, tránh giảm nhẹ thiên tai không nên quy định lực lượng vũ trang đóng vai trò chủ lực. Vấn đề quan trọng khác cần quy định rõ Ban chỉ đạo đặt ở đâu. Trước đây Ban này giao cho Bộ NN&PTNT, nhưng nay vai trò chính phải là Bộ TN&MT, vì thiên tai bắt nguồn từ khí hậu, môi trường, còn NN chỉ một phần trong tác hại của thiên tai. Vì thế theo ông Lý nên đưa ban này thuộc Bộ TN&MT. Bên cạnh đó việc quản lý Quỹ cũng phải có quy định cụ thể, rõ ràng. Bởi chính việc đóng góp không công minh rõ ràng, người ta mới phải tự đi đến nơi để ủng hộ đồng bào lũ lụt.

“Thiên tai thường xảy ra rộng nhưng nguồn quỹ ủng hộ lại chỉ tập trung ở một số vùng, nơi được nhiều, nơi được ít. Có những gia đình được ủng hộ tới dăm bảy chục triệu đồng, nhưng có gia đình lại không được gì. Như thế không công bằng, nên cần có quy định cụ thể nào đó” – một đại biểu nêu.

Còn nhiều ý kiến khác về quy định lực lượng quân đội, công an đóng vai trò chủ đạo trong phòng, tránh giảm nhẹ thiên tai. Ảnh QĐ

Chủ nhiệm UB các vấn đề xã hội Trương Thị Mai nêu quan điểm thiên tai là vấn đề không chống được mà chỉ có thể phòng tránh, vì thế Luật lấy tên gọi “phòng, tránh” là phù hợp. Đối với nguồn Qũy đóng góp từ cộng đồng dân cư, theo bà Mai nguồn Qũy này quá lớn, ngân sách không thể gánh nổi, vì thế phải huy động các nguồn lực xã hội. Ngoài ra Qũy này cần phải làm rõ hơn ai đóng góp, đóng góp như thế nào, hàng năm hay chỉ khi xảy ra thiên tai...

Cho ý kiến về lực lượng nòng cốt, Chủ nhiệm Trương Thị Mai cho rằng, quy định lực lượng vũ trang làm vai trò chủ lực không đúng với nhiệm vụ này. Theo bà Mai, Hội chữ thập đỏ phải được quy định trong luật. “Anh được kêu gọi các tổ chức trong, ngoài nước, có thể sơ cứu, chăm sóc sức khỏe phục hồi chức năng… tại sao lại không là một nguồn nhân lực trong nhiệm vụ này? Chữ thập đỏ phải trở thành tổ chức quan trọng nhưng Luật không đề cập đến, như vậy không đúng mức. Bên cạnh đó MTTQ cũng có vai trò quan trọng cần quy định trong luật”.

Đồng tình với quan điểm trên, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng – An ninh Nguyễn Kim Khoa cũng nêu quan điểm, lực lượng vũ trang không nên quy định đóng vai trò chủ lực, mà lực lượng tại chỗ mới có vai trò chủ yếu. Thực hiện nhiệm vụ này, sức mạnh của nhân dân mới mang tính chất quyết định. Bên cạnh đó Chủ nhiệm Khoa cũng nêu, Quỹ trong luật này đặt ở đâu, ai quản lý, vì thực tế nhiều tiêu cực trong quản lý Quỹ đã xảy ra.  

Tuy nhiên khi đề cập đến tên gọi, vai trò lực lượng nòng cốt, một số ý kiến lại có quan điểm ngược lại. Phó Tổng tham mưu trưởng QĐND Việt Nam Trần Quang Khuê cho rằng, luật lấy tên gọi “phòng, chống” sẽ phù hợp và đầy đủ hơn. Vì trong thiên tai còn có sập đổ công trình, hầm lò, tai nạn giao thông, đập thủy điện là sự cố cần phải phòng chống.

Đối với lực lượng chủ đạo, ông Khuê cho rằng cần lấy lực lượng vũ trang làm nòng cốt. Xảy ra sự cố trên biển, không ai khác ngoài lực lượng vũ trang trên biển thực hiện nhiệm vụ. Hay xảy ra cháy rừng, đơn vị phòng chống vẫn là lực lượng công an, quân đội. Sự cố sinh học cũng tương tự… Thực tế đó cho thấy lực lượng vũ trang đóng vai trò nòng cốt sẽ phù hợp với thực tiễn. Bên cạnh đó Chính phủ cũng đang giao cho Bộ Nội Vụ chủ trì, xây dựng đề án hệ thống tổ chức phòng chống thiên tai theo hướng tập trung, thống nhất trong đó lực lượng quân đội đóng vai trò nòng cốt.

Có cùng quan điểm đó, đại biểu Nguyễn Thị Nương và một số đại biểu khác cho rằng, lực lượng vũ trang phải đóng vai trò chủ lực, không thể khác được.

“Vai trò lực lượng vũ trang phải nhìn nhận từ thực tế. Nếu có sự cố thiên tai, bão lụt nước biển dâng… ngoài lực lượng tại chỗ thì lực lượng vũ trang, dân phòng vẫn đóng vai trò chủ yếu. Ứng phó tại chỗ có vai trò của dân, hội này hội kia, còn vũ trang là bảo vệ tổ quốc, bảo vệ tài sản, tính mạng của dân khi thiên tai xảy ra” – Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nêu vấn đề.

Cũng có ý kiến cho rằng, lực lượng bốn tại chỗ đã có nhưng chưa thực hiện được. Vì thế cần phát huy vai trò lực lượng tại chỗ, chứ không thể ỉ lại cho các cấp, hay lực lượng công an, quân đội được.