Những thất bại của truyền thông y tế và việc cần làm ngay

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến mong muốn xây dựng lĩnh vực truyền thông y tế thật vững mạnh trong tương lai gần

Truyền thông y tế còn nhiều thất bại

Trong muôn vàn trăn trở, Bộ trưởng Tiến tâm sự cái được và chưa được của truyền thông y tế thời gian qua. Ví như việc điều chỉnh giá dịch vụ y tế để trở về giá thật của nó. Giá không tăng làm sao chất lượng tăng? 

"Trong khi tất cả đều tăng như giá dầu, giá xăng mà BHYT, cái phục vụ sức khỏe của con người lại vấp phải sự phản đối. Tại sao chúng ta có thể bỏ tiền mua bàn, mua ghế, mua xe, mua thức ăn hàng ngày lại không thể bỏ tiền ra 600 nghìn đồng/năm để mua BHYT?" - Bộ trưởng Tiến chia sẻ khó khăn. 

17 năm qua, nước ta chưa điều chỉnh giá dịch vụ y tế nhưng khi điều chỉnh giá dịch vụ y tế thì truyền thông lại cho rằng “tăng viện phí” ảnh hưởng đến người nghèo. Quan điểm này hoàn toàn sai lầm vì đến nay người nghèo đã được mua thẻ BHYT và không phải chi trả nữa.

Theo bộ trưởng Bộ Y tế, tác động dở nhất khi tăng giá dịch vụ đó là người chưa mua BHYT. Người chưa mua BHYT chưa hiểu được giá trị của BHYT, là sự sẻ chia của người không ốm cho người ốm, người có điều kiện cho người không có điều kiện. Nhưng đến nay, truyền thông vẫn chưa làm được cho người dân hiểu điều đó.

Trong truyền thông y tế, một thất bại nữa là tuyên truyền về vắc xin, đặc biệt là vắc xin Quinvaxem. Cho đến nay, Bộ trưởng Tiến cho rằng bà chưa thấy bài báo nào xác đáng trong khi trên mạng xã hội, nhiều bài viết về y khoa của các đồng nghiệp công tác ở nước ngoài họ viết hay hơn nhiều, hay hơn cả chính bản thân của Bộ trưởng viết. Bộ trưởng Tiến cho rằng đó là thiếu sót vì không biết diễn giải như thế nào để cộng đồng hiểu.

“Nếu không có vắc xin thì không thể thanh toán bệnh, không kiểm soát được các dịch. Chúng ta cứu được hàng trăm nghìn người nhờ vắc xin song tạo hóa tạo ra con người như thế, sốc phản vệ không thể không có, chúng ta phải chấp nhận. Ở nhà quản lý cộng đồng chúng ta phải cứu hàng trăm người, không thể lấy một cỏ cây mà mất đi cả một rừng cây” – bà Tiến nhấn mạnh.

Bộ trưởng cho biết, trong thời gian qua, Bộ Y tế và Bộ Thông tin Truyền thông đã có sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả. Báo chí đã có những thông tin đa chiều đứng ở những góc độ khác nhau nhưng mục đích cuối cùng là nhằm đem lại lợi ích, phục vụ sức khỏe cho người dân. Những kiến thức dự phòng chăm sóc sức khỏe, giải quyết những rủi ro bất ngờ, cũng như những mặt trái còn tồn đọng trong an toàn thực phẩm, bảo hiểm y tế... đã được đề cập đến.

Về vấn đề xử lý khủng hoảng truyền thông, Bộ trưởng nêu rõ quan điểm, dù xử lý như thế nào nhưng cũng luôn phải đặt quyền lợi của người dân và đất nước lên trên hết. Ngành Y tế luôn lắng nghe và chọn lọc các thông tin đúng, khách quan. 

Hiện nay, truyền thông y tế đã có những tiến bộ, đã biết thay đổi cách thức, đổi mới kỹ năng truyền thông. Các cơ quan cục, vụ của Bộ, các đơn vị khác đều có người phát ngôn riêng. Ngành Y tế đã tổ chức các buổi tập huấn cho phòng viên y tế và tổ chức những chuyến đi cho đội ngũ phóng viên tiếp cận trực tiếp hiện trường để có thể cảm nhận, phản ánh sự việc một cách khách quan nhất.

Theo Bộ trưởng, cái khó nhất trong truyền thông y tế là kỹ năng truyền tải thông tin y tế đối với các phóng viên. Bởi thông tin y tế là một lĩnh vực đặc thù, khó hiểu. 

Về công tác truyền thông y tế thời gian tới, Bộ trưởng xác định hướng truyền thông của ngành y tế phải luôn đi trước dư luận, không chỉ chạy theo dư luận. Vì vây, thời gian vừa qua, ngành y tế đã chủ động cung cấp thông tin cho truyền thông và có quy chế quy định mỗi đơn vị y tế có một người phát ngôn chính xác các thông tin. 

Truyền thông về y tế cũng cần chú ý tới thói quen của người dân ở từng vùng miền. Ví dụ như truyền thông đối với khu vực miền Nam, người dân thường chỉ xem trên kênh Vĩnh Long, HTV7…., ít theo dõi trên VTV1 nên nếu chỉ tuyên truyền trên VTV1 thì sẽ không tới được người dân.