Những thách thức mới trong Chiến lược an ninh quốc gia của Nga

"Chiến lược An ninh Quốc gia" là tài liệu chỉ đạo cấp cao nhất trong lĩnh vực bảo vệ an ninh quốc gia của Nga. Tài liệu này được sử dụng để xác định lợi ích quốc gia của Nga, các phương hướng ưu tiên chiến lược quốc gia và các biện pháp bảo vệ an ninh quốc gia. Phiên bản trước của Chiến lược An ninh Quốc gia được ban hành vào ngày 31 tháng 12 năm 2015.

Máy bay chiến đấu Nga trong lễ duyệt binh kỷ niệm 76 năm chiến thắng phát xít. Nguồn: people.com.cn.

Trong những năm gần đây, khi chính trị, kinh tế và các lĩnh vực khác của thế giới có nhiều thay đổi sâu sắc, Nga đã đưa ra những nhận định mới về các mối đe dọa an ninh.

Phiên bản mới của chiến lược này là phản ứng thực tế của Nga đối với những thay đổi về các mối đe dọa an ninh mà nước này phải đối mặt trong 6 năm qua. Phiên bản mới của Chiến lược An ninh Quốc gia của Nga chủ yếu nhấn mạnh các mối đe dọa sau đây.

Thứ nhất, NATO đứng đầu là Mỹ đang từng bước áp sát Nga. Montenegro và Bắc Macedonia gia nhập NATO lần lượt vào năm 2017 và 2020, nâng số lượng thành viên NATO lên 30 quốc gia. Nga tin rằng, thông qua việc liên tục mở rộng không gian chiến lược về phía Đông, NATO sẽ siết chặt không gian chiến lược của Nga trên các lĩnh vực.

Về quân sự, NATO sử dụng nhiều cách khác nhau để tạo ra căng thẳng xung quanh Nga. Một mặt, NATO liên tục tiến hành các cuộc tập trận quân sự, trong những năm gần đây, NATO đã tiến hành một loạt các cuộc tập trận như Trident Contact, Hedgehog, Saber Strike, và Tobruq Legacy ở biên giới Nga-Âu và Biển Đen, làm sâu sắc thêm những khác biệt và mâu thuẫn với Nga về các vấn đề khu vực.

Mặt khác, NATO đã điều chỉnh việc triển khai các lực lượng của châu Âu, trọng tâm đã chuyển về phía đông để đối đầu trực diện với Nga. Vào tháng 8 năm 2020, Mỹ và Ba Lan ký "Hiệp định Hợp tác Quốc phòng Tăng cường", theo đó Mỹ từng bước đẩy mạnh hiện diện quân sự ở Ba Lan.

Việc các lực lượng quân sự NATO chuyển hướng sang phía đông đã làm Nga phải nâng cao tinh thần cảnh giác. Giới lãnh đạo của Nga cho rằng, việc Mỹ tăng cường triển khai quân đội ở khu vực giáp biên giới với Nga và NATO sẽ không giúp tăng cường an ninh của châu Âu, mà chỉ làm phức tạp thêm tình hình khu vực.

Thứ hai, mối đe dọa của "cuộc cách mạng màu" vẫn tiếp tục không suy giảm. Những năm gần đây, Nga và các nước láng giềng luôn phải đối mặt với nguy cơ thay đổi chế độ do cuộc “cách mạng màu” mang lại.

Theo quan điểm của Nga, phe đối lập hầu hết được các thế lực bên ngoài ngấm ngầm ủng hộ, chỉ trích nhà cầm quyền Nga trong một thời gian dài và nhiều lần kích động biểu tình, gây tác động tiêu cực tương đối lớn đến sự ổn định chính trị và xã hội của Nga.

Năm 2020, xung đột giữa phương Tây và Nga sẽ trở nên căng thẳng do vụ đầu độc thủ lĩnh phe đối lập Alexei Navalny, và những thách thức, rủi ro này sẽ còn tồn tại trong một thời gian dài.

Ngoài ra, cuộc bầu cử tổng thống ở Belarus năm 2020 và cuộc bầu cử quốc hội của Kyrgyzstan đều đã gây ra các cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng. Tình trạng hỗn loạn chính trị ở các nước láng giềng của Nga đặt ra những thách thức đối với môi trường an ninh của Nga.

Thứ ba, các vấn đề an ninh phi truyền thống, nổi bật là an toàn sinh học. Kể từ khi bùng phát đại dịch COVID-19, nền kinh tế Nga bị ảnh hưởng nặng nề, năm 2020, GDP của Nga giảm 3,1%. Hiện, số trường hợp được xác nhận mắc COVID-19 ở Nga đã lên tới khoảng 5 triệu người, và tình hình thời gian tới vẫn rất tồi tệ.

Mặc dù ấn bản trước của Chiến lược An ninh Quốc gia đã đề cập đến mối đe dọa của dịch bệnh, nhưng nó không phải là một nội dung quan trọng. Dịch COVID-19 đã và đang tác động đến toàn cầu, do vậy, trong chiến lược an ninh quốc gia mới, Nga sẽ quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề an toàn sinh học trong tương lai. Ngoài ra, giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và rủi ro tài chính cũng trở thành những yếu tố quan trọng của chiến lược mới.

Nhìn chung, các mối đe dọa an ninh mà Nga phải đối mặt hiện nay rất phức tạp và đa dạng, đã đến lúc Nga phải đưa ra phiên bản mới của Chiến lược An ninh Quốc gia để định hướng những chiến lược phát triển mới, phù hợp với bối cảnh tình hình hiện nay.

Các căn cứ quân sự lớn của Mỹ không còn khả năng tự vệ?

Các nhà phân tích tại Trung tâm Đánh giá Chiến lược và Ngân sách (CSBA) tuyên bố các căn cứ quân sự Mỹ nằm ở nước ngoài không có khả năng phòng thủ.

Đức Trí (lược dịch)