Nga đang giúp Trung Quốc hiện đại hóa hải quân như thế nào?

Mặc dù báo cáo này đưa ra thông tin không mới, nó đã cung cấp cái nhìn bao quát về hoạt động chuyển giao công nghệ quân sự giữa Nga và Trung Quốc nhằm nâng cao khả năng chiến đấu của các tàu chiến của Trung Quốc, cũng như mở rộng tầm ảnh hưởng của họ ở khu vực Tây Thái Bình Dương. Về điểm này, công nghệ phòng không, hệ thống cảm biến tầm xa và các loại tên lửa chống hạm của Nga đóng vai trò rất lớn.

Chiến hạm Type 052B của Trung Quốc được trang bị nhiều loại vũ khí do Nga sản xuất.

Ví dụ, công nghê phòng không do Nga chế tạo và thiết kế giờ đây có thể cho phép các tàu của Trung Quốc không còn phải bám quanh hệ thống phòng thủ trên đất liền nữa và cho phép các tàu hoạt động ngày càng xa lãnh thổ của mình. Thêm vào đó, hệ thống tên lửa chống hạm do Trung Quốc và Nga hợp tác sản xuất cùng với hệ thống cảm biến tầm xa có thể đe dọa các tàu hạng trung của Mỹ và thậm chí là tấn công cơ sở của Mỹ ở Guam và Okinawa.

Mặc dù xuất khẩu quốc phòng của Nga tới Trung Quốc đang giảm dần kể từ năm 2006, số lượng các loại vũ khí này vẫn rất đáng kể. Sự suy giảm này một phần là do sự phát triển của nền công nghiệp quốc phòng nội địa của Trung Quốc, ngoài ra cũng vì Nga tỏ ra ngại ngần khi cung cấp các loại vũ khí hiện đại do các hoạt động sao chép công nghệ trái phép của Trung Quốc, khiến cho việc đánh giá chất lượng của các hệ thống do Trung Quốc chế tạo rất khó.

“Trong lúc Trung Quốc đang tự sản xuất ngày càng nhiều loại khí tài trong nước, một câu hỏi được đặt ra đó là nền công nghiệp quốc phòng của Trung Quốc hiện đại đến mức nào. Thông thường những loại vũ khí “tối tân” của Trung Quốc thực tế lại là một phiên bản cải tiến đối với các thiết bị của nước ngoài, thường là của Nga”, báo cáo này viết.

Báo cáo cũng cho rằng Trung Quốc đang ngày càng độc lập với Nga hơn trong việc chế tạo tên lửa hành trình. Tuy nhiên, văn bản này nhấn mạnh rằng loại tên lửa chống hạm hiện đại nhất của Hải quân Trung Quốc vẫn là do Nga thiết kế và sản xuất, cụ thể là các tên lửa SS-N-22 Sunburn, SS-N-27B Klub, Kh-31 Krypton, Kh-59MK Kingbolt, Ỵ-12, Ỵ-18 và CX-1. Báo cáo nhận định: “Tên lửa Nga có tốc độ và khả năng xuyên phá vượt trội so với các tên lửa Trung Quốc”.

Hạm đội Hải quân Trung Quốc ngoài ra còn phụ thuộc vào công nghệ của Nga để nâng cao khả năng do thám. Ví dụ, tàu khu trục Type 054A của Trung Quốc được trang bị hệ thống rađa Band Stand của Nga (cũng rất có thể đây là một công nghệ khác mà Trung Quốc đã sao chép lại). “Không có những thiết bị này, Trung Quốc sẽ phải dùng những hệ thống yếu kém và khiến lực lượng này gặp bất lợi trong cuộc cạnh tranh về khả năng nhận biết tình hình trong một trận hải chiến”, báo cáo nhấn mạnh.

“Tuy nhiên, mới đây Trung Quốc có thể đã thu hẹp khoảng cách với Nga trong việc chế tạo công nghệ rađa hiện đại. Các hệ thống như Type 346 Dragon Eye được lắp đặt trên các chiến hạm Type 052B và 052C, còn Type 382 có trên các tàu khu trục Type 054A đều khá tân tiến so với các hệ thống của Nga”, báo cáo CSIS viết.

Mặc dù Trung Quốc đang nhanh chóng bắt kịp với công nghệ quân sự của Nga, hiện vẫn còn nhiều lĩnh vực mà Bắc Kinh có thể được lợi trong quan hệ hợp tác Nga -Trung, cụ thể là các công nghệ chống tàu ngầm, từ lâu là điểm yếu của Hải quân Trung Quốc. Về mặt này, Nga có rất nhiều kinh nghiệm trong việc tiến hành các hoạt động săn tìm tàu ngầm nhằm chống lại đội tàu hiện đại của Hải quân Mỹ.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin The Diplomat, một tạp chí có trụ sở ở Tokyo, chuyên về chính trị, văn hóa và xã hội tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.