Mỹ và Úc nên củng cố quan hệ quốc phòng để đề phòng Trung Quốc?

Ông Peter Jennings, cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Úc mới đây đã có bài phát biểu tại Washington, D.C rằng Úc đang gặp khó khăn trong việc tạo cân bằng giữa quan hệ kinh tế ngày càng lớn mạnh với Trung Quốc trong khi nước này cũng là đồng minh của Mỹ. Ông cũng khuyên Canberra và Washington chủ động củng cố liên minh giữa hai nước, cụ thể là trong lĩnh vực quốc phòng.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cùng người đồng cấp của Úc là bà Julie Bishop trong cuộc gặp gỡ thường niên giữa Mỹ và Úc diễn ra trong năm nay.

Để củng cố quan hệ giữa Mỹ và Úc, ông Jennings đưa ra 5 điều mà Washington và Canberra nên làm. Thứ nhất, ông yêu cầu thực hiện khẩn trương hoạt động hợp tác quốc phòng giữa hai nước. Từ năm 2011, Úc đã có mong muốn phối hợp tập trận với lực lượng lính thủy đánh bộ và không quân Mỹ, tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa có kết quả khả quan nào. Trong khi đó, Úc từ chối không cho phép một hạm đội Hải quân Mỹ hoạt động ở một căn cứ phía Tây nước Úc.

Thứ hai, ông kêu gọi hai bên cần phải cùng nhau phân tích những hoạt động của Trung Quốc. Kể từ sau vụ khủng bố 11/9, ông Jennings cho rằng các cơ quan tình báo đều tập trung nhằm tiêu diệt khủng bố thay vì để mắt đến Trung Quốc. “Tôi tin rằng hai nước phối hợp với nhau để thu thập thông tin quan trọng nhằm kiểm soát những vấn đề thực sự cấp thiết”, ông nói.

Thứ ba, ông kêu gọi cả hai bên hãy xem lại mối quan hệ của mình. Mức độ hợp tác giữa Mỹ và Úc là đủ trong những năm 1980 và 1990 nhưng trong thời điểm hiện tại, nó không thể giải quyết những vấn đề đột ngột xuất hiện hay tạo đà để có những quyết định quan trọng. “Một cuộc gặp mặt thường niên giữa quan chức hai nước là không đủ”, ông Jennings nhận định.

Tàu chiến của Hải quân hoàng gia Úc

Thứ tư, ông kêu gọi Úc có thể tận dụng chương trình máy bay F-35 để có thể trở thành một loại khí tài kết nối với các nước khách hàng (bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc hay Singapore), và đẩy mạch hợp tác với những nước này. Ngoài Mỹ, ông Jennings nhấn mạnh rằng trong số các nước Châu Á – Thái Bình Dương, chỉ có Úc mới có khả năng cho phép các nước mua máy bay F-35 tập trận trên lãnh thổ nước này. “Qua đó, Úc mới có vai trò quan trọng trong việc củng cố khả năng chiến đấu của Mỹ và các nước đồng minh trong khu vực”.

Cuối cùng, ông Jennings cho rằng Mỹ và Úc không nên chỉ dừng lại ở hợp tác song phương, mà mở rộng quan hệ sang các nước khác trong khu vực Đông Nam Á, cụ thể là Singapore và Indonesia. “Giờ đã đến lúc chúng ta phải xem xét hợp tác đa phương với nhiều quốc gia”, ông nói.

Sau cùng, ông Jenning kết luận, “mục tiêu của những hoạt động trên là nhằm chủ động nâng cao quan hệ hợp tác quốc phòng, chứ không phải là chấp nhận những gì đã có”. 

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin The Diplomat, một tạp chí có trụ sở ở Tokyo, chuyên về chính trị, văn hóa và xã hội tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.