Mỹ lo sợ bị Nga – Trung thế chỗ ở Trung Đông

Tướng hàng đầu quân đội Mỹ lo sợ ngay khi Mỹ rút bớt lực lượng và khí tài khỏi Trung Đông, Nga - Trung sẽ lập tức vào lấp khoảng trống.

Trong bối cảnh, Mỹ cắt giảm quy mô hiện diện quân sự ở Trung Đông để tập trung cạnh tranh sức mạnh với Nga và Trung Quốc, một vị tướng hàng đầu của quân đội Mỹ lo ngại Moscow và Bắc Kinh sẽ tận dụng cơ hội này để lấp đầy khoảng trống và mở rộng tầm ảnh hưởng ở vùng Vịnh.

Trong chuyến công tác tới Trung Đông vào tuần trước, Tướng thủy quân lục chiến Frank McKenzie, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ, đã liên tiếp đối mặt với câu hỏi từ các nhà lãnh đạo quân sự và chính trị ở Trung Đông như "Mỹ có còn giữ cam kết với các nước và khu vực?", hay "Các nước trong khu vực sẽ nhận được thêm sự ủng hộ gì từ phía Mỹ?".

Tướng thủy quân lục chiến Frank McKenzie, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ. (Ảnh: AP)

Từ cuộc nội chiến kéo dài 10 năm ở Syria cho tới những "cơn mưa" rocket trút xuống Iraq và Ả Rập Xê-út, các nước Trung Đông lo ngại chính sách xoay trục sang châu Á có thể khiến Mỹ rút binh sĩ, tàu chiến, máy bay cùng các khoản hỗ trợ quân sự khác vốn được dùng để ngăn chặn những vụ tấn công từ các nhóm phiến quân được Iran ủng hộ.

Và nếu như trong trường hợp Mỹ chậm phản ứng trước lời kêu gọi từ các nước Trung Đông, họ sẽ phải chuyển hướng tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia khác.

“Trung Đông rõ ràng đang là khu vực cạnh tranh căng thẳng giữa các cường quốc. Và tôi nghĩ khi Mỹ thay đổi hành động ở khu vực, Nga và Trung Quốc sẽ theo dõi sát sao để tìm cách lấp khoảng trống mà Mỹ để lại. Tôi nghĩ Nga – Trung xem sự dịch chuyển của Mỹ sang các khu vực khác trên thế giới là cơ hội để họ mở rộng hoạt động ở Trung Đông”, Tướng McKenzie tuyên bố hôm 23/5.

Cũng theo ông McKenzie, các thương vụ mua bán vũ khí có thể là mục tiêu khai thác của Nga – Trung. Điển hình, Nga đang cố gắng bán các hệ thống phòng không và nhiều loại vũ khí khác cho bất cứ quốc gia nào cần. Còn Trung Quốc lâu nay theo đuổi mục tiêu mở rộng sức mạnh kinh tế và thiết lập các căn cứ quân sự ở Trung Đông.

Chỉ thời gian ngắn sau khi chính thức nhậm chức, Tổng thống Joe Biden đã hạ lệnh rút toàn bộ quân đội Mỹ khỏi Afghanistan, cũng như tái xem xét kế hoạch hiện diện của Mỹ ở Iraq, Syria và trên toàn cầu. Cụ thể, chính quyền của Tổng thống Biden đã cắt giảm sự hỗ trợ của quân đội Mỹ trước các cuộc tấn công của Ả Rập Xê-út nhằm vào lực lượng phiến quân Houthi được Iran hậu thuẫn hoạt động tại Yemen. Ngoài ra, Lầu Năm Góc cũng đã di chuyển các chiến hạm, binh sĩ cùng nhiều hệ thống vũ khí ra khỏi các nước Trung Đông.

Trong tháng này, ông Biden còn điều động các quan chức cấp cao trong chính phủ tới vùng Vịnh để trấn an những nước đồng minh, giữa lúc Mỹ tìm cách nối lại đàm phán với Iran liên quan tới thỏa thuận hạt nhân lịch sử mang tên Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) được Iran ký kết với 6 cường quốc hạt nhân hồi năm 2015. Tuy nhiên, vào năm 2018, cựu Tổng thống Donald Trump đã đơn phương rút tên Mỹ ra khỏi JCPOA.

Những nỗ lực nối lại đàm phán với Iran càng khiến hàng loạt quốc gia Trung Đông vốn phụ thuộc vào sự hỗ trợ từ Mỹ nhằm gây sức ép với Tehran, trở nên lo ngại hơn.

Còn hiện tại, Mỹ đang tăng cường các cuộc thảo luận về kế hoạch điều động thêm khí tài tới khu vực Thái Bình Dương để kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc. Các tướng Mỹ trên toàn cầu bao gồm Tướng McKenzie cũng sẽ phải chứng kiến bị cắt giảm quân số và nguồn lực ở khu vực phụ trách. Trong số này, nhiều chiến hạm như tàu sân bay đang hoạt động ở vùng Vịnh để đảm bảo an ninh trong quá trình Mỹ rút toàn bộ quân khỏi Afghanistan, cũng có thể bị điều động tới châu Á trong thời gian tới.

Chính quyền của Tổng thống Biden nhận định tầm ảnh hưởng kinh tế và quân sự mở rộng một cách nhanh chóng của Trung Quốc chính là thách thức an ninh lâu dài hàng đầu của Mỹ. Các quan chức Mỹ cũng cho rằng, Washington cần tăng cường năng lực sẵn sàng đối phó trước các mối đe dọa đối với Đài Loan, cùng hoạt động mở rộng nhiều tiền đồn được Trung Quốc xây dựng trái phép trên các đảo nhân đạo ở Biển Đông.

Nhiều tướng quân đội Mỹ cũng cảnh báo, sự hung hăng gia tăng của Trung Quốc không chỉ giới hạn ở khu vực châu Á, mà Bắc Kinh còn đang không ngừng mở rộng "dấu chân" ở châu Phi, Nam Phi và Trung Đông.