Mỹ có sẵn phương án dự phòng đối phó Thổ Nhĩ Kỳ

Mỹ có sẵn phương án di dời khỏi căn cứ không quân Incirlik ở Thổ Nhĩ Kỳ. (Ảnh: AP)

Trong bối cảnh mối quan hệ Washington - Ankara ngày càng xấu đi, các chỉ huy quân sự và nhà lập pháp Mỹ đang nghiên cứu những phương án dự phòng để sơ tán số thiết bị quân sự hoạt động ở căn cứ không quân Incirlik, miền nam Thổ Nhĩ Kỳ. Một trong số phương án được đề xuất là Mỹ chuyển sang sử dụng căn cứ của hải quân tại vịnh Souda trên đảo Crete của Hy Lạp.

Dù Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ là hai đồng minh, kể từ khi Thổ Nhĩ Kỳ gia nhập NATO vào năm 1952. Song mối quan hệ giữa hai nước không ngừng gia tăng căng thẳng trong những năm gần đây do bất đồng về lợi ích và quan điểm.

Cụ thể, như trên chiến trường Syria, các lực lượng của Thổ Nhĩ Kỳ vẫn vượt qua hàng loạt chốt kiểm soát của quân đội Mỹ để tấn công những tay súng người Kurd vốn được Mỹ hậu thuẫn. Đỉnh điểm là khi bất chấp sự phản đối của Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn mua hệ thống phòng không tối tân S-400 của Nga. Đáp trả, Mỹ đã loại Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi chương trình phát triển tiêm kích F-35.

Tất cả những bất đồng trên khiến giới chức Mỹ buộc phải tính tới phương án di dời binh sĩ và thiết bị quân sự khỏi căn cứ không quân Incirlik, bởi rất có thể Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan sẽ hạ lệnh cho đóng cửa cơ sở quân sự này. Trong khi đó, căn cứ Incirlik được xem là trung tâm hậu cần quân sự quan trọng của NATO ở khu vực suốt nhiều thập niên qua.

“Chúng tôi không biết chuyện gì sẽ xảy ra với căn cứ Incirlik. Chúng tôi hy vọng điều tốt đẹp nhất, nhưng chúng tôi cũng cần có phương án cho trường hợp xấu nhất”, Thượng nghị sĩ Ron Johnson, Chủ tịch Tiểu ban Hợp tác An ninh châu Âu và Khu vực thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ chia sẻ với tờ Washington Examiner hôm 11/9.

“Chúng tôi muốn duy trì sự hiện diện và hợp tác toàn diện ở Thổ Nhĩ Kỳ. Tôi nghĩ rằng, chúng tôi không muốn có sự thay đổi chiến lược, nhưng chúng tôi cần nhìn nhận tình hình thực tế rằng đường lối của Tổng thống Erdogan không được tốt. Chúng tôi đang xem xét cơ sở ở Hy Lạp làm vị trí thay thế”, Thượng nghị sĩ Johnson cho biết.

Căn cứ hải quân Mỹ ở vịnh Souda là cảng nước sâu duy nhất ở phía đông Địa Trung Hải có khả năng làm nơi neo đậu cho các tàu sân bay của Mỹ. Căn cứ ở phía bắc bờ biển đảo Crete này cũng đang là địa điểm có hoạt động vô cùng nhộn nhịp. Nằm gần căn cứ Mỹ ở vịnh Souda là sân bay quốc tế Chania. Đây là khu vực đang được sử dụng như căn cứ không quân của lực lượng không quân Hellenic Hy Lạp. Đáng nói, Chania hiện còn là sân bay nhộn nhịp đứng hàng thứ 6 ở Hy Lạp. Do đó, nếu như cơ sở này phải tiếp đón thêm dàn máy bay quân sự Mỹ từ căn cứ không quân Incirlik bay tới, sân bay Chania sẽ bị quá tải.

“Đường lối mà Tổng thống Erdogan đang dẫn dắt Thổ Nhĩ Kỳ hoặc đặt lên Thổ Nhĩ Kỳ là vô cùng đáng tiếc. Vấn đề đặc biệt đáng quan ngại và là một trong những lý do khiến chúng tôi tăng cường cũng như cải thiện quan hệ quân sự với Hy Lạp thông qua mở rộng sự hiện diện ở vịnh Souda. Nói thật, sự hiện diện của chúng tôi ở Thổ Nhĩ Kỳ đang bị đe dọa”, ông Johnson nói thêm.

Cũng theo ông Johnson, vấn đề đáng quan ngại chính là sự xuất hiện của khoảng 150 vũ khí hạt nhân mà Mỹ đang lưu giữ ở căn cứ không quân Incirlik.

Minh Thu (lược dịch)