‘Món quà’ để lại cho Taliban sau khi Mỹ rút quân khỏi Afghanistan

Việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan đang để lại “khoảng trống” sức mạnh quá lớn và Taliban đang ngày càng mạnh hơn.

Theo Forbes, chỉ trong tháng 6/2021, Taliban đã thu được khoảng 700 xe tải và xe quân sự như Humvees, cũng như hàng chục xe bọc thép và hệ thống pháo.

Những con số gây sốc này phản ánh rằng dưới sức ép của Taliban, Lực lượng Phòng vệ Quốc gia Afghanistan ở một số khu vực đang dần biến mất, và đôi khi họ rút lui mà không chiến đấu.

Nhiều loại vũ khí của Mỹ đã được Taliban thu được. Nguồn: Sina.

Sở dĩ có tình trạng này là do Mỹ sẽ rút hết quân khỏi Afghanistan vào cuối năm nay nên có thể chính phủ Afghanistan sẽ thất thủ. Và điều này có nghĩa là một lượng lớn vũ khí và trang thiết bị Mỹ “tặng hoặc bán” cho Afghanistan để giúp nước này chống lại Taliban có thể tiếp tục rơi vào tay Taliban.

Chỉ tính riêng tháng 6/2021, có tổng cộng 715 xe quân sự hạng nhẹ của Mỹ rơi vào tay Taliban, và 65 chiếc khác bị phá hủy. Và đây chỉ là con số ước tính, rất có thể còn nhiều khoản thiệt hại khác chưa được tính đến.

Hiện tại, thiệt hại về phương tiện được xác nhận chủ yếu bao gồm: 270 xe tải hạng nhẹ Ford Ranger; 141 xe tải hạng trung; 329 xe M1151 và xe quân sự phiên bản chở hàng M1152 Humvee; 21 xe bọc thép chống mìn Oshkosh M-ATV.

Theo báo cáo, trong năm 2018, Lực lượng vũ trang Afghanistan đã được trang bị 26.000 xe quân sự, trong đó có 13.000 chiếc Hummer với nhiều kiểu dáng khác nhau. Đến năm 2021, tổng cộng 25.000 chiếc Hummer đã được bàn giao cho Afghanistan. Trong các cuộc giao tranh, chính phủ Afghanistan thường mất 100 chiếc Humvee mỗi tuần.

Nếu Taliban có đủ nhiên liệu, số lượng phương tiện quân sự ngày càng tăng của lực lượng này có thể tạo thành một lực lượng chiến đấu cơ động nhanh chóng tập hợp quân trên khắp Afghanistan. Đồng thời, những phương tiện này cũng có thể được sử dụng làm các phương tiện để gắn các vũ khí hạng nặng như súng cối, súng máy hạng nặng và súng không giật. Taliban cũng sử dụng Humvee bị bắt để lẻn vào khu vực lân cận trụ sở chính phủ nhằm thực hiện một cuộc tấn công đánh bom liều chết.

Các phương tiện bọc thép mà quân đội Afghanistan bị mất bao gồm một số xe bọc thép M113 cũ và xe tăng Liên Xô, cũng như 27 xe bọc thép M1117 15 tấn được trang bị súng máy và súng phóng lựu tự động MK19. Về pháo binh, ngoài 13 súng cối, Taliban còn thu giữ 17 pháo kéo D-30 122mm, tương đương sức mạnh của một tiểu đoàn pháo binh.

Mặc dù loại lựu pháo này không phải là vũ khí công nghệ cao nhưng chúng vẫn có khả năng gây chết người và có thể được sử dụng để tấn công các mục tiêu cách xa 15 km, với khả năng này, Taliban hoàn toàn có thể làm chủ tình hình trong các cuộc chiến đấu địa hình đô thị.

Taliban cũng đã phá hủy (nhưng không thu giữ) 3 máy bay trực thăng vận tải Mi-17 và 1 chiếc UH-60A vào tháng 6/2021. Tuy nhiên, những tổn thất được ghi nhận của quân đội Afghanistan cho đến nay dường như không bao gồm các công nghệ nhạy cảm có thể đe dọa đến Quân đội Mỹ, chẳng hạn như tên lửa đất đối không kiểu vác vai.

Nếu thu giữ đủ thiết bị, Taliban cuối cùng sẽ có thể chuyển từ “chiến tranh du kích” hiện nay sang chiến tranh thông thường. Trước khi Mỹ can thiệp quân sự vào Afghanistan vào cuối năm 2001, Taliban đã kiểm soát phần lớn lãnh thổ Afghanistan, với hàng trăm xe bọc thép, thậm chí có cả lực lượng không quân được trang bị máy bay phản lực và máy bay vận tải.

Số lượng xe bọc thép của Mỹ bị Taliban thu giữ đủ để thành lập lực lượng cơ động. Nguồn: Sina.

Nhưng sau sự kiện 11/9, vũ khí hạng nặng của Taliban đã bị Quân đội Mỹ phá hủy. Mặc dù các lực lượng Mỹ và Afghanistan đã tiến hành các cuộc không kích quân sự chống lại Taliban trong 20 năm, nhưng Taliban vẫn cố thủ ở địa hình vùng núi và tiếp tục chiến đấu.

Khi Mỹ đạt được thỏa thuận với Taliban vào năm 2020, rõ ràng chính phủ Afghanistan không tham gia, mặc dù hai bên đã tạm ngừng bắn hồi tháng 3/2021, nhưng thực tế Taliban vẫn tiếp tục tấn công lực lượng chính phủ Afghanistan.

Trận thua sốc của quân đội Afghanistan hồi tháng 6/2021 cũng cho thấy ngày càng nhiều người Afghanistan tin rằng chiến thắng của quân đội Taliban là không thể tránh khỏi. Điều này có thể cho thấy rằng Taliban sẽ chuyển sang một phương thức chiến tranh khác, mang tính truyền thống hơn.

Nhưng Quân chính phủ Afghanistan vẫn có thể đảo ngược đà bất lợi trong cuộc chiến với Taliban. Quân đội Afghanistan có một đơn vị hàng không với hiệu quả chiến đấu ngày càng cao và một lực lượng đặc biệt với nòng cốt là các cựu chiến binh. Và các nước láng giềng ở Afghanistan như Ấn Độ, Iran, Pakistan, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và hầu hết các nước Trung Á cũng có thể bù đắp khoảng trống mà Mỹ để lại sau khi rút quân.

Mặc dù sự hỗ trợ như vậy có thể đảm bảo sự tồn tại tiếp tục của Chính phủ Afghanistan, nhưng điều đó dường như không thể ngăn Taliban duy trì vị thế vững chắc trong chính trường Afghanistan.

Hiện tại, Afghanistan phải cố gắng ngăn chặn tình trạng mất vũ khí, trang bị và ngăn chặn việc kho vũ khí của mình bị tấn công. Đồng thời, cũng đang phải đảo ngược sự bi quan của nhân dân Afghanistan rằng, Taliban sẽ chiến thắng sau khi Mỹ rút quân.