“Luồng gió mới” trong lĩnh vực tem chơi

Đặc thù của tem chơi Việt Nam

Tem chơi, tem sưu tập là một trong những loại hình văn hoá phổ biến trên thế giới từ hàng trăm năm qua. Ngược dòng thời gian, không ai rõ chính xác thời điểm xuất hiện thú chơi sưu tầm tem ở Việt Nam, chỉ biết rằng thú chơi ấy đã tồn tại từ rất lâu nay, lúc đầu chỉ của giới nhà giàu, sau dần mới trở thành loại hình sưu tầm đại chúng.

Thời chống Pháp đã có những nhà sưu tầm tem khi đi tản cư nhất quyết phải giữ bằng được cặp đựng tem sưu tầm vì đó là niềm đam mê của cuộc sống. Năm 1960, Hội Tem Việt Nam chính thức được thành lập, và một trong những nội dung hoạt động cốt lõi chính là phát triển phong trào sưu tập tem.

Các loại hình sưu tầm tem tại Việt Nam khá đa dạng, giống như xu hướng chung của thế giới, với các thể loại sưu tầm theo chuyên đề như danh nhân, hoa lá cỏ cây, động vật…

Bìa phát hành đặc biệt bộ tem "Biển, đảo Việt Nam (bộ 1): Sinh vật biển"

Tuy nhiên, giới sưu tầm tem bưu chính ở Việt Nam hiện nay chủ yếu là người cao tuổi hoặc trung niên, không có nhiều lớp trẻ tham gia hoạt động sưu tập và đam mê tem như ở một số nước phát triển kinh doanh tem tốt như Trung Quốc, Úc, Thái Lan…

Song hành với hoạt động sưu tập tem chính là hoạt động kinh doanh tem chơi. Bưu chính các nước đã nhìn nhận và khẳng định kinh doanh tem chơi là một ngành kinh doanh không chỉ có ý nghĩa lớn về mặt xã hội mà còn có thể đem lại nguồn thu tốt cho ngành bưu chính. Tại Bưu chính Thái Lan, doanh thu tem chơi chiếm đến 30% tổng doanh thu. Và tại nhiều nước như Mỹ, Hàn Quốc, Ấn Độ…, doanh thu tem chơi cũng chiếm tỉ trọng cao trên 10%.

Nhưng tại Việt Nam, số lượng người sưu tập tem cũng như thị trường trong nước về tem sưu tập còn rất nhỏ hẹp. Doanh số về kinh doanh tem chơi của Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam khá khiêm tốn so với các hoạt động kinh doanh cốt lõi của Bưu chính.

Theo bà Trần Thị Mỹ Hằng, Giám đốc Công ty Tem Việt Nam: “Hoạt động sưu tầm tem bưu chính ở Việt Nam trong khoảng 10 năm trở lại đây không được như trước, có phần sụt giảm  nhiều do yếu tố về kinh tế xã hội và sự phát triển đột phá của khoa học công nghệ. Bên cạnh đó, chủ đề của các bộ tem bưu chính còn thiếu sự đa dạng, kỹ thuật in còn hạn chế, chưa bắt kịp xu hướng đổi mới của thế giới. Do đó, đã hạn chế về giá trị tem Việt Nam trên thị trường quốc tế, khiến cho thú sưu tập và kinh doanh tem bị sụt giảm, nhu cầu tích giữ tem và bán ra thế giới không còn được phát triển mạnh mẽ như những năm 90”.

Sáng tạo, đổi mới, đa dạng hóa sản phẩm để hội nhập

Từ năm 2014, nhìn nhận thị trường kinh doanh tem chơi tuy nhỏ nhưng không thể thiếu trong thị trường kinh doanh bưu chính Việt Nam và quốc tế, Công ty Tem Việt Nam đã đổi mới hình thức phát hành các mẫu tem chơi, các sản phẩm văn hoá phẩm tem chơi. Cụ thể là bổ sung thêm nhiều mẫu tem, đề xuất phát hành các bộ tem có chủ đề hấp dẫn người sưu tập tem trong và ngoài nước, đa dạng hóa các sản phẩm phát hành kèm theo bộ tem, và phát triển mạnh các sản phẩm khác có liên quan tới tem để tập trung vào lớp khách hàng mới bên cạnh lớp khách hàng là người chơi tem.

Sản phẩm khung tranh tem rất thích hợp để làm quà tặng.

Theo đánh giá của nhiều nhà sưu tập tem, những năm gần đây, hoạt động kinh doanh tem chơi tại Việt Nam đã dần trở nên sôi động và hấp dẫn hơn nhờ sự đổi mới nhằm đáp ứng nhu cầu của người chơi tem và hòa theo xu thế hội nhập của thế giới.

Năm 2016, nhân kỷ niệm 70 năm tem bưu chính cách mạng Việt Nam ra đời, Công ty Tem đã đề xuất và phát hành loại tem bằng chất liệu kim loại phủ vàng 24K với khuôn mẫu là hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh từ mẫu tem đầu tiên của dòng tem bưu chính cách mạng Việt Nam. Mẫu tem vàng 24K là là mẫu tem đầu tiên tại Việt Nam được làm bằng kim loại, đã tạo sự đổi mới, khác biệt về chất liệu (trước chỉ có tem bằng giấy), sản phẩm có thể trưng bày và làm quà tặng cao cấp…

Đa dạng sản phẩm phục vụ nhu cầu tem chơi tại Việt Nam.

Tiếp nối hướng tư duy sáng tạo, đổi mới đó, sau này, rất nhiều sản phẩm đặc biệt, hấp dẫn khác đã được đưa ra thị trường như lịch để bàn in các mẫu tem, khung tranh tem, sổ tem, bưu thiếp, tem cá nhân… được đầu tư cả về hình thức và nội dung, tạo sự hứng thú lớn đối với công chúng. Nhiều người chưa có đam mê sưu tầm tem cũng đã bị “quyến rũ” bởi sự bắt mắt của các sản phẩm này.

Mới đây, lần đầu tiên blốc dị hình đã xuất hiện tại Việt Nam trong khuôn khổ Lễ phát hành đặc biệt bộ tem bưu chính “Biển, đảo Việt Nam (bộ 1): Sinh vật biển”. Thông thường blốc chỉ có hình vuông và 1 mẫu tem, nhưng lần này blốc có hình vỏ ốc biển, được phát hành với số lượng giới hạn.

Và gần đây nhất, trong khuôn khổ lễ phát hành đặc biệt bộ tem “Động vật Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh (Gia Lai)”, lần đầu tiên Bưu điện Việt Nam áp dụng phong cách thiết kế mới: đưa cả 4 mẫu tem vào blốc và sử dụng công nghệ đục trục thay vì đục răng lược thông thường. Mẫu blốc này cũng nhận sự hưởng ứng, đánh giá cao của giới sưu tầm tem và công chúng.

“Trên thế giới bây giờ, nhiều con tem được in ấn trên chất liệu rất đặc biệt, quy cách thay đổi rất nhiều, thậm chí có con tem được gắn cả hạt giống, bằng lụa, bằng cát vàng…, kỹ thuật bảo mật tiên tiến, dập nổi, dập mã... Không thể nào cứ đi bán cái mình có sẵn được, cứ mang tem cước phí đi bán thì đó không phải bài toán kinh doanh tem chơi. Giờ phải đặt vấn đề kinh doanh tem chơi là bài toán kinh doanh có hiệu quả, phải nhìn nhận thị trường trong nước và quốc tế rồi từ đó có điều chỉnh các sản phẩm phù hợp với chính nhu cầu thị trường.

Xuyên suốt quá trình kinh doanh, chúng tôi luôn tâm niệm tem bưu chính có tính quảng bá rất rộng và sâu. Đây là một kênh hữu hiệu để quảng bá đất nước, con người Việt Nam, và chúng tôi sẽ luôn nỗ lực để thể hiện rõ nét trên những mẫu tem những giá trị cốt lõi về văn hóa, đất nước, con người Việt Nam”, lãnh đạo Công ty Tem chia sẻ thêm về định hướng kinh doanh tem chơi, một lĩnh vực kinh doanh khá đặc thù.