Làm sao dẹp tình trạng “bia kèm lạc” khi bán sách giáo khoa?

Nhiều phụ huynh nói họ không nhận được lời tư vấn hay giải thích từ nhà trường trước khi mua sách, họ chỉ biết mua theo danh mục thông báo. Sở dĩ có câu chuyện này là do có sự nhập nhèm giữa sách giáo khoa (SGK) và tài kiệu tham khảo mà nhà trường lại không hề tách bạch khiến phụ huynh hiểu nhầm.

Ảnh minh họa

GS.TS Phạm Tất Dong, Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam cho rằng, cần làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu trường tiểu học khi thông báo không rõ ràng, không phân định SGK bắt buộc với sách tham khảo, gây hiểu lầm và làm tốn tiền của phụ huynh.

Các trường cần chấm dứt ngay tình trạng thông báo đính kèm danh mục SGK sẽ sử dụng trong năm học nhưng không giải thích rõ với phụ huynh sách nào là bắt buộc, sách nào là tự nguyện mua. Phụ huynh đặt niềm tin vào nhà trường, mua SGK theo hướng dẫn để cho con cái họ được trang bị đầy đủ khi tới trường. Nhà trường không được lợi dụng niềm tin của phụ huynh mà nhập nhèm để trục lợi.

Theo GS Nguyễn Tất Dong, tình trạng này không phải chỉ năm học này với có, mà các năm trước cũng vậy. Cứ đến thời điểm đầu năm học, dư luận lại phản ánh, phụ huynh lại bức xúc nhưng rồi sự việc không xử lý triệt để, cứ thế chìm xuống theo thời gian. Chừng nào chưa có chế tài xử phạt thì chưa thể dẹp yên hiện tượng “bia kèm lạc” này.

Bà Phạm Thị Lệ Hằng - Trưởng phòng GD&ĐT quận Hà Đông (Hà Nội) cũng ủng hộ việc phải làm nghiêm từ đầu. Trong các văn bản chỉ đạo, Phòng GD&ĐT nêu rất rõ việc trường giới thiệu đầu sách, phụ huynh đăng ký mua trên tinh thần tự nguyện.

Sách tham khảo phải theo đúng nghĩa dùng để tự học. Trường không để xảy ra tình trạng giáo viên sử dụng sách để giảng dạy nhưng một số học sinh không có. Như vậy, phụ huynh mới có thể lựa chọn mua sách dựa trên năng lực, sở thích của con cùng điều kiện kinh tế gia đình.

Bà Hằng cho biết thêm, danh mục sách do trường lập nhưng trường không thể bắt buộc phụ huynh mua. Để rạch ròi từ đầu, phía trên danh sách, trường nên in thêm dòng "mang tính tham khảo", thậm chí nhắn tin đến phụ huynh để tránh hiểu nhầm. Phụ huynh còn lăn tăn có thể hỏi trực tiếp giáo viên về những cuốn con bắt buộc phải có và cuốn mang tính tham khảo.

Nhiều người cho rằng phải kỷ luật hiệu trưởng vì nhập nhèm SGK, sách bài tập, thậm chí có thể cách chức hiệu trưởng nếu làm sai. Theo bà Hằng, việc kỷ luật này phải xem xét rất kỹ vì việc cách chức, kỷ luật hiệu trưởng hay bất kỳ công chức, viên chức nào phải theo quy định.

Trước đó, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ cũng đã yêu cầu giám đốc các Sở GD&ĐT chỉ đạo các cơ sở giáo dục phổ thông thực hiện việc trang bị SGK theo đúng quy định, đảm bảo chất lượng, đủ số lượng và kịp thời cho năm học 2020-2021.

Đối với tài liệu tham khảo, thực hiện đúng quy định. Thứ trưởng yêu cầu tuyệt đối không được ép buộc học sinh phải mua tài liệu tham khảo; phụ huynh, học sinh tự mua sắm theo nhu cầu thực tế và không bắt buộc.

Các cơ sở giáo dục phổ thông phải cung cấp kịp thời, đầy đủ thông tin về tài liệu tham khảo sử dụng tại trường để học sinh, phụ huynh biết lựa chọn.

Các Sở GD&ĐT cần tổ chức thanh tra, kiểm tra cơ sở giáo dục phổ thông trong việc trang bị SGK và tài liệu tham khảo, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Trước ngày 20/9, các Sở GD&ĐT phải báo cáo về Bộ GD&ĐT kết quả thực hiện các nội dung nêu trên.

Hoàng Thanh