Căn bệnh khiến nhiều bé trai phải tiểu ngồi

“Tôi không muốn con mình mặc cảm”
 
Đó là lời tâm sự của mẹ bé V.D, 30 tháng tuổi, ở Hải Dương. Ngay từ khi sinh ra, bác sĩ sản khoa đã thông báo về tình trạng dị tật bộ phận sinh dục của bé và tư vấn gia đình nên đưa bé đến cơ sở chuyên khoa tiết niệu nhi để khám và điều trị.
 
Mang theo bao trăn trở, gia đình đưa bé D. đến phòng khám Khoa Ngoại Tiết niệu – Bệnh viện Nhi Trung ương. Sau khi thăm khám kỹ lưỡng, bác sĩ đánh giá tình trạng dị tật của bé ở thể nặng, lỗ tiểu ở gốc dương vật, phải chờ đến khi bé 2 tuổi mới thực hiện phẫu thuật được.

“Vì lỗ tiểu của con ở gốc dương vật nên con không thể đi tiểu giống các bạn nam mà ngồi tiểu giống các bạn gái. Mỗi lần vệ sinh cho con, nhìn “em bé” của con bị cong, nhỏ, tôi lại thấy xót xa. Thương con, muốn con được phẫu thuật sớm, nhưng tôi hiểu không thể đốt cháy giai đoạn. Tôi mong muốn để con phẫu thuật xong mới cho đi học vì sợ con khác biệt với các bạn, sợ bạn bè trêu chọc, ảnh hưởng đến tâm lý của con” – Mẹ bé V.D chia sẻ.
 
Ngày 04/11/2021, bé được thực hiện phẫu thuật. Một tuần sau mổ, tình hình sức khỏe hiện nay của trẻ rất tốt, không bị đau ở vết mổ. Nhưng bác sĩ vẫn khuyên nên cho bé nằm thẳng, hạn chế vận động và cần theo dõi thêm.
 
Dị tật lỗ tiểu thấp ở trẻ em

ThS.BS Lê Anh Dũng – Trưởng khoa Ngoại Tiết niệu, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, dị tật lỗ tiểu thấp là một bất thường về mặt giải phẫu của bộ phận sinh dục ở bé trai, bao gồm dương vật cong và lỗ tiểu nằm ở vị trí thấp hơn vị trí bình thường ở đỉnh quy đầu. Nguyên nhân chủ yếu do bất thường trong quá trình hình thành bào thai.
 
Đây là một dị tật không quá hiếm gặp, tỉ lệ mắc 1/300 trẻ nam. Trung bình mỗi năm, Khoa Ngoại Tiết niệu thực hiện từ 200-250 ca phẫu thuật dị tật lỗ tiểu thấp. 

Nhân viên y tế hỏi thăm bệnh nhi sau phẫu thuật.

Lỗ tiểu thấp có thể dễ dàng quan sát được ngay sau khi sinh. Triệu chứng điển hình đầu tiên là lỗ tiểu của trẻ không nằm ở đỉnh dương vật mà nằm dọc theo mặt dưới của thân dương vật. Dựa vào vị trí của lỗ tiểu, có thể chia dị tật này thành ba thể (thuận tiện cho việc chỉ định và lựa chọn phẫu thuật):

Thể nhẹ: Vị trí lỗ tiểu nằm ở rãnh quy đầu.

Thể trung bình: Vị trí lỗ tiểu nằm từ thân đến gốc dương vật.

Thể nặng: Vị trí lỗ tiểu nằm từ bìu đến tầng sinh môn
 
Dị tật lỗ tiểu thấp tuy không ảnh hưởng đến tính mạng nhưng có thể gây bất tiện đến các vấn đề liên quan sinh hoạt của trẻ. Mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống của trẻ nhiều hay ít phụ thuộc vào thể dị tật mà trẻ mắc phải.
 
Theo ThS.BS Lê Anh Dũng, chính vì những bất thường trong cấu tạo lỗ tiểu, tia nước tiểu không thẳng về phía trước mà bị lệch xuống dưới hoặc ra sau. Nếu lỗ tiểu quá gần gốc dương vật, trẻ không đứng tiểu tiện được mà phải ngồi tiểu như con gái.

Ngoài ra, có một số trường hợp hẹp lỗ tiểu, tia nước tiểu nhỏ, thời gian tiểu tiện của trẻ sẽ kéo dài. Đối với tật cong dương vật, nếu không can thiệp, việc sinh hoạt tình dục sau này sẽ gặp khó khăn khi trẻ ở độ tuổi trưởng thành. 

Ca phẫu thuật của bé D.

Nếu không can thiệp sớm, dị tật này có thể tác động tiêu cực đến tâm lý của trẻ. Trẻ có thể bị mặc cảm, tự ti vì điểm khác biệt của mình, trẻ dễ bị bạn bè trêu trọc, ngại giao tiếp, ngại đi tiểu... Ngoài ra, dị tật này có thể có các bệnh kèm ở vùng sinh dục như thoát vị bẹn, ẩn tinh hoàn, bìu chẻ đôi, dương vật thấp so với bìu…
 
Theo Ths.Bs Lê Anh Dũng dị tật lỗ tiểu thấp được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật, có thể thực hiện khi trẻ 1 tuổi, nhưng phải phụ thuộc vào kích thước của dương vật. Nếu kích thước dương vật quá nhỏ sẽ không đủ vạt da để làm ống, quá trình phẫu thuật sẽ khó khăn hơn.

Phương pháp phẫu thuật là làm thẳng cho dương vật và đưa lỗ tiểu lên đỉnh qui đầu. Phẫu thuật được thực hiện là tạo hình niệu đạo “một thì” hay tạo hình niệu đạo “hai thì”.

Với kỹ thuật tạo hình “một thì”, các bác sĩ sẽ làm thẳng dương vật và tạo hình niệu đạo trong cùng một lần phẫu thuật. Kỹ thuật này được chỉ định cho dị tật thể nhẹ và trung bình.
 
Tạo hình “hai thì” được chỉ định đối với dị tật lỗ tiểu thấp thuộc thể nặng. Ở thì một, bệnh nhân được phẫu thuật làm thẳng dương vật và chuẩn bị bị chất liệu để tạo hình niệu đạo cho thì hai. Thì hai, bác sĩ sẽ tiến hành tạo hình niệu đạo cho bệnh nhân.
 
Bác sĩ Dũng khuyến cáo: Phẫu thuật dị tật lỗ tiểu thấp có nhiều công đoạn phức tạp vì phải tạo hình dựng thẳng dương vật, sau đó tạo hình niệu đạo lỗ tiểu trên đỉnh quy đầu và cuối cùng là chuyển vạt da che phủ để dương vật có hình thể bình thường.

Vì vậy, cha mẹ nên lựa chọn các cơ sở chuyên khoa về Ngoại Tiết niệu uy tín để hạn chế ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống sau này của trẻ.

K.Chi