Lần đầu cấy tế bào gốc thượng bì trị bệnh bạch biến

ThS.BS Hoàng Văn Tâm - Phó Trưởng Khoa Điều trị nội trú ban ngày, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết bệnh bạch biến là một loại bệnh da liễu thường gặp mà trong đó các tế bào sắc tố da bị phá hủy từ đó làm thay đổi màu da. Bệnh biểu hiện bởi những dát, mảng giảm sắc tố so với vùng da xung quanh, không ngứa, không đóng vảy, giới hạn rõ. Đây là bệnh lành tính, không lây, và có ảnh hưởng nhiều về mặt thẩm mỹ.

Tại Việt nam chưa có thống kê về bệnh này nhưng tại Hoa Kỳ có khoảng 1% dân số mắc bệnh này.

Bình thường, các bác sĩ chỉ điều trị bệnh bạch biến ổn định và không thể điều trị khỏi được. Nhưng với phương pháp ghép tế bào gốc thượng bì này có thể mang lại hiệu quả cao hơn.

Cấy tế bào gốc thượng bì trị bệnh bạch biến

Theo bác sĩ Tâm các bác sĩ lấy da ở vùng hông hoặc mặt trước đùi theo tỉ lệ 1/5 (ví dụ vùng bạch biến cần được ghép có diện tích là 10 cm² thì cần lấy 2 cm² ở vùng trước đùi). Nếu tổn thương rộng tỉ lệ này có thể là 1/10. Sau đó miếng da này sẽ được đưa vào trong dung dịch, qua các công đoạn sẽ tách lấy tế bào thượng bì, nuôi dưỡng, đếm tế bào, sau đó sẽ ghép vào vùng da bị bạch biến (vùng da này sẽ được bào mòn bằng tay hoặc dùng laser). Tế bào ghép vào sẽ được dùng gạc cố định lại và tháo ra trong vòng 1 tuần. 

Phương pháp này được chỉ định thực hiện với các trường hợp dưới đây: Bệnh nhân mắc bạch biến ổn định ít nhất 1 năm (trong vòng 1 năm bạn không có tổn thương mới nào hoặc tổn thương cũ không lan rộng). Bệnh nhân không có hiện tượng Kobner: không xuất hiện tổn thương bạch biến ở vùng chấn thương, không có tiền sử sẹo lồi do chấn thương.

Mỗi 1 bệnh nhân mất khoảng 2-4 tiếng để hoàn thành xong tất cả quy trình tùy vào diện tích tổn thương.

Nói về tác dụng phụ của phương pháp này, bác sĩ Tâm cho biết đây là một phương pháp khá an toàn, ít tác dụng phụ. Có thể gặp các tác dụng phụ như: sẹo lồi, nhiễm khuẩn, tăng sắc tố sau viêm… Tỉ lệ gặp tác dụng phụ sẽ liên quan tới lựa chọn bệnh nhân, kinh nghiệm của bác sĩ. Hiện tại, sau khi tiến hành ghép trên khoảng 100 bệnh nhân, ekip phẫu thuật ghép của bệnh viện Da liễu Trung Ương đã làm chủ được hoàn toàn kĩ thuật và hạn chế tối đa tác dụng phụ.

Khi thực hiện, bệnh nhân  sẽ được gây tê tại chỗ với tổn thương nhỏ. Với tổn thương rộng hoặc trẻ em bạn có thể gây mê.

Phương pháp này đạt hiệu quả rất cao có thể lên tới 70-80% đặc biệt trong bạch biến đoạn, và thường rất ít tái phát với bạch biến đoạn, còn với bạch biến thể thông thường tỉ lệ tái phát cao hơn, từ 10-20%. Thông thường bạn chỉ cần ghép 1 lần, tuy nhiên bạn cũng có thể ghép >1 lần để tăng hiệu quả cao hơn. Thời gian để đạt hiệu quả thường sau 1-2 tháng, tối đa sau 6-12 tháng. Vì thế bạn chưa nên lo lắng khi mình ghép được 2 tháng mà chưa thấy hiệu quả.

Phương pháp ghép tế bào gốc này để đạt hiệu quả điều trị cao, tốt nhất là kết hợp với điều trị bằng ánh sáng trị liệu.

Trước đây có một số viện có dùng kĩ thuật trên cho sẹo bỏng, tuy nhiên việc áp dụng cho bạch biến còn hạn chế. Ngoài ra, vật tư chưa có đầy đủ vì một trong những vật tư quan trọng là gạc collagen khô chưa có hãng nào đăng kí ở Việt Nam.

Bên cạnh đó, máy laser hay ánh sáng trị liệu (tia cực tím, excimer) thì chỉ bệnh viện chuyên khoa Da liễu mới có. Và đặc biệt quan trọng đó là dung dịch nuôi tế bào, máy đếm tế bào và tỉ lệ sống chết của tế bào được ekip làm tiến hành rất kĩ. Vì thế, có thể coi kĩ thuật này được tiến hành chuẩn đầu tiên ở Việt Nam và cho hiệu quả cao, đem lại nhiều hi vọng cho người bệnh.

 Khánh Chi