Hôn mê do nắng nóng: Bác sĩ chỉ cách sơ cứu say nắng và ăn uống giải nhiệt

Say nắng xảy ra khi tiếp xúc với nắng nóng quá lâu. Ảnh minh họa

Một bệnh nhân vào cấp cứu do hôn mê. Lúc đó bệnh nhân đang đứng đóng gói bao thóc ngoài đồng thì đột ngột rối loạn tâm thần, nói nhảm, sau đó vài chục phút thì hôn mê. Bệnh nhân được đưa vào bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình cấp cứu trong tình trạng sốt cao, đỏ da toàn thân, hôn mê sâu. Sau khi được xử trí cấp cứu đặt ống nội khí quản bảo vệ đường thở, thông khí nhân tạo, chườm mát toàn thân, dùng thuốc hạ nhiệt độ và truyền dịch.

 Sau đó bệnh nhân được chụp cắt lớp vi tính sọ não nhưng không thấy tổn thương, chưa chọc dịch não tủy. Sau 12 giờ cấp cứu, tình trạng toàn thân ổn định nhưng ý thức không cải thiện, bệnh nhân được chuyển lên khoa cấp cứu bệnh viện Bạch Mai. Các bác sĩ đánh giá bệnh nhân bị biến chứng tổn thương não do say nắng.

Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đã từng tiếp nhận bệnh nhân xuất huyết màng não vì nắng nóng. Bệnh nhân sau nhiều giờ lao động dưới nắng to, bị lên cơn sốt, nôn, buồn nôn và kết quả chọc dịch não tủy thấy nhiều máu. Bệnh nhân được chẩn đoán xuất huyết màng não vì nắng nóng.

Theo Bác sĩ Lương Quốc Chính, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai, sốc nhiệt (còn gọi là say nắng) là hình thái nghiêm trọng nhất của tổn thương do nhiệt và là một cấp cứu y học.

Sốc nhiệt có thể giết hoặc gây tổn hại cho não và các cơ quan nội tạng khác trong cơ thể. Đối tượng dễ bị say nóng, say nắng là người già, trẻ em, những người lao động, luyện tập với cường độ cao, ở ngoài trời nắng lâu.

Tình trạng này là hậu quả của việc tiếp xúc với nhiệt độ cao kéo dài, thường kết hợp với mất nước, gây tổn thương hệ thống kiểm soát thân nhiệt. Định nghĩa y học của sốc nhiệt là nhiệt độ trung tâm của cơ thể lớn hơn 40,55 0 C với các biến chứng liên quan tới hệ thống thần kinh trung ương xuất hiện sau tiếp xúc với nhiệt độ cao. Các triệu chứng thường gặp khác bao gồm buồn nôn, co giật, lú lẫn, mất định hướng, và đôi khi mất ý thức hoặc hôn mê.

Nếu bạn nghi ngờ ai đó bị sốc nhiệt, hãy gọi số điện thoại cấp cứu 115 ngay lập tức hoặc đưa bệnh nhân tới bệnh viện. Bất cứ sự trì hoãn việc tìm kiếm hỗ trợ y tế nào đều có thể khiến bệnh nhân tử vong.

Đưa nạn nhân vào vùng râm mát để sơ cứu người bệnh.

Phòng say nắng bằng cách tốt nhất đó là hạn chế ra nắng nhất là khung giờ cao điểm từ 10h trưa tới 16h chiều.

Trường hợp bắt buộc phải đi ra ngoài, cần mặc quần áo rộng, nhẹ và sáng mầu và đội một chiếc mũ rộng vành; Sử dụng kem chống nắng có chỉ số chống nắng trên 30.

Trong những ngày nắng nóng, cần uống nhiều nước để tránh mất nước. Cụ thể, mỗi ngày uống ít nhất 8 cốc nước, nước trái cây, hoặc nước rau... Vì các tình trạng rối loạn liên quan tới nhiệt cũng có thể là hậu quả của mất muối, do vậy khuyến khích sử dụng/bổ sung đồ uống thể thao giầu chất điện giải trong thời gian nhiệt độ và độ ẩm cao (trong các đợt nóng).

Bên cạnh đó, thu xếp lại hoặc hủy bỏ các hoạt động ngoài trời. Nếu có thể, thay đổi thời gian ngoài trời của bạn sang một khoảng thời gian mát mẻ hơn trong ngày, hoặc vào buổi sáng sớm hoặc sau khi mặt trời lặn.

Ngoài ra, cần tránh chất lỏng có cafein hoặc cồn bởi vì cả hai chất này có thể khiến bạn mất nhiều dịch hơn và làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn liên quan tới nhiệt. Lưu ý, không uống thuốc muối khi không có chỉ định của bác sĩ. Cách dễ nhất và an toàn nhất để bồi phụ muối và các điện giải khác trong đợt nóng là uống đồ uống thể thao và các loại nước trái cây.