Hồi ức của phi công lái chuyên cơ chở Bác Hồ

9 năm lái chuyên cơ chở Bác

Gần đến ngày sinh nhật Bác (19/5) người phi công trẻ năm xưa Trần Ngọc Bích ở xã Vạn Phúc Trung, xã Trường Sơn, Đức Thọ (Hà Tĩnh) lại nhớ đến những kỷ niệm không bao giờ quên trong những năm gần bên Bác. Sau khi lau dọn bát nhang, mâm ngũ quả, để trà bánh bày lên bàn thờ Bác, ông kể lại những ký ức trong 9 năm lái chuyên cơ chở Bác.

Ông Bích ngồi kể lại những ký ức xưa ở bên cạnh Bác.

Khi chưa đến 19 tuổi, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, Trần Ngọc Bích đã nhập ngũ vào tháng 10/1953. Đến tháng 2/1956, ông được tuyển chọn đi sang tỉnh Cát Lâm, Trung Quốc học lái máy bay. Tháng 4/1958, ông tốt nghiệp lớp máy bay TU2 (máy bay ném bom), ở Trung Quốc. Vào thời điểm đó tình hình trong nước có một số biến động, ông Bích phải chuyển sang học lớp máy bay AN2 (vận tải). Sau khi hoàn thành khóa học, tháng 2/1960, ông về nước tham gia vào Đoàn bay 919, thuộc Quân chủng phòng không không quân Viêt Nam.

Lúc bấy giờ, Việt Nam chỉ có ba chiếc máy bay trực thăng, chưa có người lái, Liên Xô cử một chuyên gia dạy lái và một thợ sửa máy sang giúp đỡ. Khi chuyên gia Menlêép lái máy bay đưa Bác đi công tác thì thiếu lái phụ, nhận thấy ông Bích có tài năng, được đào tạo nên cho ông đảm nhận nhiệm vụ đó. Sau đó, ông Bích còn được nhận nhiều nhiệm vụ quan trọng để chuyên chở vũ khí, lương thực chi viện cho các chiến trường. Không lâu sau, Đoàn bay 919 có một tổ bay phục vụ Bác và Bộ Chính trị.

Từ đó, ngoài việc chuyển vũ khí và lương thực chi viện cho chiến trường, máy bay Mi-4 của ông còn đảm nhận nhiệm vụ đặc biệt là bay phục vụ Bác Hồ và các đồng chí Trung ương Đảng đi công tác.

Ngôi nhà từ đường khang trang một góc ông đặt làm bàn thờ Bác.

Trong 9 năm phục vụ Bác, (từ năm 1960 đến 1969), ông Bích không nhớ mình đã bao nhiêu lần lái chiếc máy bay VN51Đ và chiếc Lốc xoáy 48 đưa Bác đi công tác xa. Ấn tượng nhất vào năm 1963, ông đưa Bác về Tuyên Quang, thăm đồng bào, thăm lại căn cứ địa cách mạng Tân Trào. Trong chuyến bay đó có mấy đồng chí đi cùng với Bác là đồng chí Phạm Ngọc Thạch, đồng chí Vũ Kỳ và đồng chí Trần Đăng Ninh.

Buổi chiều máy bay hạ cánh ở Tuyên Quang, lúc đó trời tối nên Bác phải nghỉ lại. Sáng hôm sau, ông Bích đã lái máy bay đưa đoàn vào Tân Trào. Vừa hạ cánh, Bác xuống đi bộ đến một khe suối và nói với mọi người rửa tay chân rồi ăn cơm. Nhìn Bác cởi trần, mặc một chiếc quần cộc, dùng tay khoát nước lên người, ông Bích không ngờ trên thế giới này lại có một vị Chủ tịch quá đỗi giản dị như thế. “Không có bữa cơm nào mà bình dị như bữa cơm ở Tân Trào năm 1963. Bác cùng với đoàn đã trải một chiếc ni lông, dùng dao thái từng nắm cơm đùm. Bác bốc cho mỗi người một miếng cơm và nói “các chú ăn no vào, tối chúng ta mới về đến Hà Nội”, ông Bích nhớ lại.

Hình ảnh Bác Một lần về thăm Phú Thọ 1964.

Một trong những chiếc chuyên cơ từng chở Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Những ký ức không quên

Đến bây giờ hơn 80 tuổi, ông Bích không ngờ mình lại được may mắn lái máy bay cho một vĩ lãnh tụ giản dị, gần gũi với dân như con. Trong 9 năm lái máy bay đưa Bác đi công tác hay đi thăm đồng bào ông Bích nhận ra ở vị cha già dân tộc có một cái gì đó rất gần gũi. Lần đầu tiên làm phụ lái cho Menlêép, ông rụt rè, e ngại, khi nghĩ tiếp xúc với Bác sẽ rất khó. Nhưng sau khi được Bác hỏi thăm quê quán và dặn: “Cháu cố học lái cho bằng anh, bằng em” thì ông Bích mới biết trong suốt cuộc đời hy sinh vì dân vì nước, Bác rất quan tâm đến người khác cho dù đó là một anh lính tập sự.

Ông Bích nhớ lại, vào năm 1963, sau khi lái máy bay đưa Bác và anh hùng vũ trụ Ti Tốp (German Titov) đi thăm Vịnh Hạ Long về, Bác đã cho người gọi tổ bay ông Bích lên Phủ Chủ tịch cùng ăn cơm

"Lần thứ hai cũng vậy, ăn cơm với Bác thì tôi được ăn nhiều rồi. Nhưng được Bác gọi lên Phủ Chủ tịch ăn cơm, xem phim thì mới hai lần. Tôi cảm giác giữa một nguyên thủ quốc gia với một người lái máy bay tầm thường như tôi không còn ranh giới nữa. Bác xem tất cả mọi người như con của một nhà”, ông Bích chia sẻ.

Các ngày rằm, mồng một, hay ngày giỗ Bác, ông Bích sửa soạn bày hương hoa.

Một kỷ niệm đáng nhớ nữa là vào 3/1969. Năm đó máy bay Mỹ ném bom, cầu Long Biên bị hư hỏng nặng, đường ra sân bay Nội Bài bị chia cắt. Ngày hôm đó ông Bích nhận mật hiệu “chuyến cơ A” đi đón Bác từ sân bay Nội Bài.

“Tôi vẫn nhớ chuyến bay đưa Bác từ sân bay Nội Bài về Phủ Chủ tịch. Hôm đó tôi chờ Bác ở sân bay. Khi Bác bước lên máy bay để về Phủ Chủ tịch tôi nhận ra, Bác đã gầy yếu đi rất nhiều. Từ chuyến bay đó tôi cùng đội bay đi an dưỡng tại Tam Đảo. Và cũng từ đó tôi không nhận được mật hiệu “chuyên cơ A” hay thấy Bác bước đi rất thanh thoát từ Phủ Chủ tịch lên máy bay. Đó là “chuyến cơ A” cuối cùng của lịch sử Hàng không Việt Nam. Vào khoảng cuối tháng 8/1969, chúng tôi nghe Đài tiếng nói Việt Nam thông báo Bác lâm bệnh nặng được mấy ngày sau Chủ tịch Hồ Chí Minh mất", ông kể.

Hiện nay trong ngôi nhà từ đường khá khang trang của ông Bích một gian dành riêng đặt bàn thờ Bác. Đến ngày mồng một, ngày rằm ông thường thắp hương lên bàn thờ. Đặc biệt đến ngày sinh nhật và ngày giỗ của Bác, ông tự mình đi mua hương hoa, trà bánh bày lên bàn thờ. Bác đối với ông như người cha trong đời.

Đình Xuân