Hàng loạt tình tiết mới trong vụ ám sát Tổng thống Haiti được hé lộ

Hôm 9/7, Mỹ đã từ chối điều động quân đội tới Haiti để hỗ trợ bảo vệ các cơ sở hạ tầng chủ chốt sau vụ Tổng thống Jovenel Moise bị nhóm lính đánh thuê ám sát. Tuy nhiên, Mỹ đã cam kết giúp Haiti điều tra nguyên nhân dẫn tới vụ ám sát.  

Vụ ám sát Tổng thống Moise tại nhà riêng nằm bên ngoài thủ đô Port-au-Prince vào sáng sớm ngày 7/7 đã khiến cuộc khủng hoảng chính trị ở Haiti thêm phần nghiêm trọng, giữa lúc nạn đói, bạo lực băng đảng và đại dịch Covid-19 hoành hành.

Hàng loạt nghi phạm bị bắt giữ cùng vũ khí liên quan tới vụ ám sát Tổng thống Haiti. (Ảnh: AP)

Trước đó, Bộ trưởng Bầu cử Haiti Mathias Pierre cho hay chính quyền nước này đã đề nghị Mỹ hỗ trợ an ninh trong cuộc điện đàm giữa Thủ tướng lâm thời Claude Joseph và Ngoại trưởng Antony Blinken vào ngày 7/7.

Ngoài ra, Haiti cũng đã gửi lời đề nghị Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (LHQ) đưa các binh sĩ gìn giữ hòa bình tới hỗ trợ Haiti duy trì an ninh.

Tuy nhiên, hôm 9/7, một quan chức cấp cao Mỹ nhấn mạnh “hiện Washington không có kế hoạch điều động quân đội Mỹ tới Haiti vào thời điểm này”.

Bức thư được văn phòng của Thủ tướng lâm thời Joseph gửi tới đại sứ quán Mỹ ở Haiti vào ngày 7/7 đã viết rõ mong muốn Mỹ điều động quân đội tới hỗ trợ lực lượng cảnh sát quốc gia Haiti tái thiết an ninh và bảo vệ các cơ sở hạ tầng quan trọng trên khắp lãnh thổ, sau khi Tổng thống Moise bị ám sát bất ngờ.

Trong khi đó, phát ngôn viên Ban các vấn đề xây dựng hòa bình và chính trị của LHQ là ông Jose Luis Diaz cho hay, phái đoàn chính trị LHQ ở Haiti cũng đã nhận được thư kêu gọi hỗ trợ đảm bảo an ninh từ chính phủ Haiti và LHQ đang xem xét tình hình.

“Điều động binh sĩ trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng sẽ cần sự quyết định của 15 thành viên Hội đồng Bảo an”, ông Diaz nói.

Các quan chức Haiti cho hay họ nghi ngờ có ít nhất 28 tay súng tham gia giết hại Tổng thống Moise bao gồm 26 người là công dân Colombia và 2 người Mỹ gốc Haiti là James Solages (35 tuổi) và  Joseph Vincent (55 tuổi) đều đến từ Florida. Hai người Mỹ gốc Haiti đã thừa nhận tham gia vụ ám sát Tổng thống Moise với vai trò là phiên dịch viên.

Vào ngày 8/7, thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki nhấn mạnh các đặc vụ FBI và Bộ An ninh Nội địa Mỹ sẽ được điều động tới thủ đô Haiti để hỗ trợ “sớm nhất có thể”.

“Chúng tôi nhận được tin 2 công dân Mỹ bị bắt ở Haiti và chúng tôi đang theo dõi tình hình một cách chặt chẽ”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay.

Người đứng đầu Lực lượng Cảnh sát Haiti là ông Leon Charles xác nhận, 15 tay súng Colombia và 2 người Mỹ gốc Haiti đã bị bắt giữ, trong khi 3 kẻ khác đã bị tiêu diệt khi đấu súng với cảnh sát Haiti. Còn 8 kẻ vẫn đang chạy trốn.

Về phần mình các nhà điều tra tại Colombia phát hiện 17 trong tổng số các nghi phạm bị lực lượng chức năng Haiti bắt giữ vì liên quan tới vụ ám sát Tổng thống Moise là quân nhân từng phục vụ trong quân đội Colombia, nhưng đã xuất ngũ trong giai đoạn từ năm 2018 – 2020.

Ngoài ra, 11 nghi phạm người Colombia đã đi tới Haiti thông qua thành phố nghỉ dưỡng Punta Cana của Cộng hòa Dominica. Còn 2 người khác đi máy bay tới Panama trước khi lên chuyến bay từ thủ đô Santo Domingo của Dominica để tới thủ đô Port-au-Prince của Haiti.

Ông Carl Henry Destin, một thẩm phán tham gia cuộc điều tra, nói với Reuters rằng thi thể của Tổng thống Moise được tìm thấy nằm trên nền nhà trong phòng ngủ, trong khi cửa phía trước của dinh thự đã bị mở toang và các phòng khác thì bị lục soát.

“Cơ thể ông ấy đầy những vết đạn. Máu chảy ra rất nhiều xung quanh thi thể và trên cầu thang”, ông Destin cho hay.

Hiện các quan chức Haiti chưa cho công bố động cơ Tổng thống Moise bị sát hại, cũng như không giải thích rõ làm thế nào các tay súng đánh thuê có thể lọt qua hàng rào an ninh bảo vệ ở dinh thự của Tổng thống.

Kể từ khi lên làm Tổng thống vào năm 2017, ông Moise đã phải chứng kiến nhiều cuộc biểu tình quy mô lớn trước những cáo buộc tham nhũng và lơ là quản lý điều hành kinh tế.

Minh Thu (lược dịch)