Chống hàng lậu, hàng giả giúp DN làm ăn chân chính và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Theo đánh giá của lãnh đạo Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, năm 2022, tình hình dịch bệnh Covid-19 trên thế giới, khu vực và trong nước cơ bản được kiểm soát; tình hình kinh tế thế giới dần được phục hồi; các hoạt động của đời sống xã hội, hoạt động sản xuất, kinh doanh, cung ứng dịch vụ toàn cầu, khu vực, trong nước từng bước được khơi thông, phục hồi và có dấu hiệu phát triển tích cực.

Tuy nhiên, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tuy không diễn biến quá phức tạp, ít phát sinh các điểm nóng nhưng ở một số thời điểm nhất định, tại các địa bàn trọng điểm trên tuyến biên giới Tây Nam, tuyến biển, tuyến đường hàng không và bưu chính quốc tế, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, mua bán, vận chuyển hàng cấm như ma túy, thuốc lá điếu, đường cát, xăng dầu, vàng, ngoại tệ...; hoạt động sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng gian lận, giả mạo xuất xứ, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ trên nền tảng thương mại điện tử diễn biến khá phức tạp cả về quy mô, tính chất, mức độ; gây tác động, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và sức khỏe cộng đồng.

Theo đó, các đối tượng thường lợi dụng chính sách thông thoáng của Nhà nước về kinh doanh, xuất nhập khẩu hàng hóa để kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, sử dụng hóa đơn, chứng từ khống; lợi dụng việc người tiêu dùng thiếu hiểu biết, chưa được tiếp cận các thông tin và có nhu cầu tiêu thụ cao đối với một số hàng hóa để sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, làm giả hoặc gian lận về nhãn mác hàng hóa; lợi dụng hoạt động thương mại điện tử để kinh doanh hàng cấm, hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng…

Cục Điều tra chống buôn lậu- Tổng cục Hải quan, cho rằng, vấn nạn buôn bán vận chuyển trái phép hàng hóa, gian lận thương mại và hàng giả diễn ra rộng khắp các tuyến cửa khẩu đường bộ, đường thuỷ và đường hàng không, với quy mô, tính chất vụ việc ngày càng nghiêm trọng, các cửa khẩu đường bộ, đường biển, sân bay quốc tế đều đã phát hiện tội phạm.

Điều này làm cho ngành Hải quan nói chung và Cục Điều tra chống buôn lậu nói riêng ngày càng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ  

Theo thống kê của ngành Hải quan, tính đến ngày 15/10/2022, toàn ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ tổng số 13.720 vụ việc vi phạm; cơ quan Hải quan đã khởi tố 35 vụ, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 113 vụ.

Việc kinh doanh hàng cấm, hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. Vì thế, để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và doanh nghiệp, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi Người tiêu dùng TP Hồ Chí Minh bà Phan Thị Việt Thu, cho rằng, cần phải hoàn thiện quy định pháp luật, đây là điều kiện kiên quyết hàng đầu.

"Chúng ta phải rà soát, chỉnh sửa, thay đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn. Quan trọng là các quy định liên quan đến xuất xứ hàng hóa. Đồng thời tăng cường công tác khảo sát thị trường nhằm phát hiện, ngăn ngừa sản phẩm giả thâm nhập hệ thống phân phối; có sự phối, kết hợp chặt chẽ với quản lý thị trường, cảnh sát kinh tế để thông tin kịp thời về các sản phẩm giả trên thị trường nhằm tìm kiếm hỗ trợ về mặt pháp lý, xử lý hàng giả một cách tích cực, triệt để, không vì giá trị nhỏ mà bỏ qua.

Mặt khác người tiêu dùng nên mua hàng có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, để có thể tự bảo vệ mình khi sử dụng hàng có vấn đề về chất lượng. Về phía  doanh nghiệp, việc hợp tác chống hàng giả, hàng lậu là trách nhiệm của toàn xã hội, trong đó không chỉ là trách nhiệm mà còn là quyền lợi của doanh nghiệp, vì đó cũng nhằm bảo vệ thương hiệu và sự nghiệp kinh doanh của chính mình", bà Thu nói.

Bên cạnh đó, về phía doanh nghiệp, để chống hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, theo bà Thu, doanh nghiệp cũng phải mạnh dạn tích cực hợp tác với các cơ quan chức năng để tận dụng các biện pháp chế tài theo qui định pháp luật, kịp thời đưa ra những hình thức khuyến thưởng dành cho người tiêu dùng phát hiện hàng giả… 

 Nguyễn Vũ