Dùng xuyên tâm liên kéo dài phòng hậu Covid-19 gây tiêu chảy

Sau khi khỏi Covid-19, ám ảnh hậu Covid-19 nhiều người vẫn tìm các bài thuốc sử dụng để thải độc phổi, bồi bổ sức khoẻ.

Khỏi Covid-19 được hai tuần nhưng bà Nguyễn Thị Thắng (65 tuổi, Hà Đông, Hà Nội) vẫn trong giai đoạn phục hồi hậu Covid-19. Bà Thắng cho biết, hàng ngày hai vợ chồng bà thường xuyên uống trà xuyên tâm liên để 'thải nốt' Covid-19 ra khỏi cơ thể, phòng hậu Covid-19 kéo dài.

Sau khi khỏi Covid-19, chồng bà hay mệt mỏi, về chiều người cảm giác nóng, ho, khó chịu nhưng cặp nhiệt độ không sốt nên bà Thắng đã sử dụng xuyên tâm liên điều trị nốt giai đoạn hậu Covid-19.

ThS BS. Nguyễn Văn Đàn - Phó Trưởng khoa Y học cổ truyền – Đại học Y Dược TP.HCM cho biết anh cũng nhận được rất nhiều câu hỏi của người bệnh về việc họ đã khỏi Covid-19 nhưng vẫn mua lá xuyên tâm liên về nấu như nước trà uống hàng ngày. Ai cũng quan niệm thuốc đắng dã tật nhưng thực sự dù là thuốc y học cổ truyền vẫn phải sử dụng đúng chỉ định.

BS Đàn chia sẻ, trong giai đoạn đầu khi chúng ta chưa rõ ràng về Covid-19 và chưa biết điều trị nó với thuốc nào cho phù hợp thì xuyên tâm liên được xem là bài thuốc hỗ trợ cho bệnh nhân.

Bởi vì, có 1 nghiên cứu nhỏ của Thái Lan về sử dụng xuyên tâm liên trong điều trị bệnh nhân Covid-19. Sau đó, Việt Nam cũng có đưa xuyên tâm liên vào phác đồ hỗ trợ điều trị bệnh nhân Covid-19.

Xuyên tâm liên là vị thuốc đã được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền và được coi như một loại kháng sinh thực vật. Nhưng người bệnh cần có ý kiến của bác sĩ trước khi dùng xuyên tâm liên để việc sử dụng thuốc có hiệu quả và đề phòng tác dụng phụ.

Rễ và lá xuyên tâm liên được dùng phổ biến trong y học cổ truyền Ấn Độ, và nhiều vùng ở Đông Nam Á, Trung Mỹ và vùng Caribê thường được dùng làm thuốc trị rắn và sâu bọ cắn. Nước hãm hoặc nhựa từ lá vò nát được dùng trị sốt, ban da ngứa và làm thuốc bổ.

Trong y học, xuyên tâm liên được dùng điều tri cảm cúm với sốt, viêm họng, viêm thanh quản, loét miệng, loét lưỡi; ho cấp tính hoặc mạn tính, viêm ruột kết, ỉa chảy, lỵ, nhiễm khuẩn đường tiết niệu với tiểu tiện khó và đau; mụn nhọt, lở loét, rắn độc cắn.

Tuy nhiên, khi sử dụng xuyên tâm liên bạn phải nhớ quy tắc dùng. Ở y học cổ truyền xuyên tâm liên có vị đắng, tính lạnh có tác dụng thanh nhiệt, giải độc ở phế (phổi) , tì (lách) vị (dạ dày) , đại trường (ruột già). Theo lý luận của đông y thì sử dụng xuyên tâm liên có thể hỗ trợ nhưng khi dùng người bệnh phải đang tích nhiệt ở phế và đại trường.

Còn với người bệnh không có tích nhiệt ở phế và đại trường thì dùng xuyên tâm liên có tính lạnh còn làm thay đổi nhiệt của cơ thể.

Quan điểm chủ đạo của đông y, bệnh làm mất cân bằng âm dương vì vậy hàn và nhiệt đều phải cân bằng. Khi sử dụng 1 bài thuốc liên tục có thể làm tổn thương dương khí, cơ thể nghiêng về hàn nhiều hơn.

Người bệnh dùng xuyên tâm liên nhiều sẽ xuất hiện tiêu chảy, đầy bụng. Khi khí lạnh tổn thương khiến cho người bệnh thấy ớn lạnh nhiều hơn thậm chí lạnh các đầu ngón chân, ngón tay.

Xuyên tâm liên là kháng sinh thực vật không nên tự ý dùng.

Do vậy, sử dụng xuyên tâm liên trong giai đoạn hậu Covid-19 không được khuyến cáo. Giai đoạn hậu Covid-19 cơ thể hư là chính thay đổi khí huyết nên lúc đó người bệnh phải dùng các phương pháp hỗ trợ là bổ, bồi bố. Còn xuyên tâm liên là nhóm thuốc tả dùng trong trường hợp thực, cấp tính khi mắc Covid-19.

BS Đàn cho biết với những người về chiều cảm thấy người nóng nhưng đo nhiệt kế không tăng nhiệt độ đây là trường hợp hư nhiệt khi điều trị dùng thuốc bổ, có thể sử dụng các bài thuốc chữa hư nhiệt.

Còn xuyên tâm liên dùng thực nhiệt là khi bạn nóng sốt, mặt đỏ, môi khô… Vì vậy, khi bạn dùng xuyên tâm liên phải rất cẩn trọng.

'Người dân tự ý sử dụng xuyên tâm liên với hi vọng bình phục sau Covid-19 có thể gây tiêu chảy, đầy bụng…' – BS Đàn khuyến cáo.

Phương Thúy