Chùm ảnh cuộc đời và sự nghiệp cựu Thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu
Ông Lý Quang Diệu sinh ngày 16/9/1923 trong một gia đình khá giả người Hoa cư trú ở Singapore từ thế kỷ thứ 19. Ông là một luật sư, từng theo học ngành luật tại Đại học Fitzwilliam (Anh) sau Chiến tranh thế giới thứ 2. Dù được nhận vào một tòa án ở đây năm 1950 nhưng thay vì làm ở Anh, ông đã quyết định quay trở về Singapore. |
Khi đó, Singapore còn là thuộc địa và là căn cứ hải quân chính của Anh ở vùng Viễn Đông. Đất nước lúc ấy do một thống đốc và một hội đồng lập pháp cai trị, hầu hết là các thương gia giàu có Trung Quốc được chỉ định, thay vì do nhân dân bầu cử. Đầu thập niên 50, ở nước này đã xuất hiện nhiều cuộc đàm thoại về cải cách hiến pháp và độc lập. Lý Quang Diệu đã tập trung những người cùng tư tưởng để thách thức bộ máy chính quyền bấy giờ. Năm 1954, ông đã thành lập Đảng Hành động Nhân dân (PAP) và đảm nhiệm chức Tổng thư ký.
Trong cuộc bầu cử toàn quốc ngày 1/6/1959, PAP đã có được 43 trong tổng số 51 ghế trong hội đồng lập pháp. Singapore giành quyền tự trị trong mọi lĩnh vực của đất nước ngoại trừ quốc phòng và ngoại giao, Lý Quang Diệu trở thành Thủ tướng đầu tiên của quốc gia này vào ngày 3/6/1959. |
Là thuộc địa của Anh từ năm 1819, Singapore đã giành được vị thế là một “nhà nước tự trị” năm 1958, nhờ công lao của Đảng Hành động Nhân dân (PAP) do Tổng thư ký Lý Quang Diệu đứng đầu. |
Sau khi Thủ tướng Malaysia Tunku Abdul Rahman đề nghị thành lập một liên bang gồm Mã Lai, Singapore, Sabah, Sarawak và Brunei vào năm 1961, Lý Quang Diệu khởi phát chiến dịch muốn sáp nhập với Malaysia nhằm chấm dứt sự cai trị của người Anh. Tuy nhiên, khi xảy ra các căng thẳng chính trị, Singapore đã rút khỏi liên bang đó ngày 7/8/1965. Và ngày 9/8/1965, Singapore tuyên bố là một đất nước độc lập.
Nhắc đến nền độc lập của Singapore, ông cho biết: “Một số quốc gia được sinh ra đã có độc lập. Một số khác lại phải đấu tranh để giành độc lập - Singapore là một trong những nước đó”. |
Dù đất nước không có bất kỳ nguồn tài nguyên thiên nhiên nào, hơn nữa, khả năng quốc phòng có hạn, nhưng ông đã củng cố lòng dân và lập một kế hoạch cho sự phát triển và cải cách. Ông đã biến Singapore thành một nhà xuất khẩu lớn các thành phẩm và nâng cao đời sống công nhân, khuyến khích đầu tư nước ngoài.
Dưới thời Lý Quang Diệu, Singapore đã trở thành một trong những nền kinh tế mạnh nhất ở châu Á và là một trong những quốc gia có mức sống cao nhất trên thế giới. |
Ông là tấm gương điển hình cho một vị lãnh đạo - người đã tiến hành các cải cách đô thị, công nghiệp, giáo dục và đẩy mạnh hơn nữa quyền phụ nữ. Lý Quang Diệu vẫn thường được xem là kiến trúc sư cho sự phú cường của Singapore ngày nay. |
Ông đã rất khuyến khích nhập cư và một xã hội đa văn hóa. Đảng của ông luôn nhấn mạnh về sự bao dung tôn giáo và hòa hợp chúng tộc. |
Ông Lý Quang Diệu được nhân dân chào đón nồng nhiệt khi tham dự Lễ kỷ niệm Ngày Quốc khánh Singapore. |
Ông Lý Quang Diệu bên cạnh vợ và các con. |
Ông đã kết hôn với bà Kha Ngọc Chi năm 1950 và có với nhau 2 con trai và 1 con gái. Bà Kha từng là thành viên của công ty luật nổi tiếng Lee & Lee. Con trai cả của ông là Thủ tướng đương nhiệm Lý Hiển Long. Con trai thứ của ông là Lý Hiển Dương - chủ tịch kiêm tổng giám đốc của tập đoàn Sing Tel. Còn con gái ông là bác sĩ Lý Vĩ Linh - lãnh đạo Viện Khoa học Thần kinh Quốc gia Singapore.
Sau khi lãnh đạo đảng PAP giành được chiến thắng trong 7 cuộc bầu cử, ngày 28 tháng 11 năm 1990, Lý Quang Diệu quyết định về hưu, giao lại chức vụ thủ tướng cho Ngô Tác Đống. Tuy nhiên, ông vẫn tiếp tục ở lại nội các trong cương vị bộ trưởng cao cấp. |
Thủ tướng đương nhiệm Lý Hiển Long - con trai cả của ông Lý Quang Diệu. |
Ngày 12 tháng 8 năm 2004, Ngô Tác Đống rút lui, nhường lại chức vụ thủ tướng cho Lý Hiển Long - con trai cả của Lý Quang Diệu. Từ đây, ông Lý Quang Diệu bắt đầu đảm nhiệm một chức vụ mới được thành lập là Bộ trưởng Cố vấn.
Ông Lý Quang Diệu tại lễ tang của vợ. Bà Kha Ngọc Chi qua đời ngày 2/10/2010 ở tuổi 89. Tuy là Đệ nhất phu nhân nhưng bà Kha lại không hề tham gia vào công việc chính trị. |
Ngày 17/3, văn phòng Thủ tướng Singapore cho biết, tình trạng sức khỏe của cựu Thủ tướng Lý Quang Diệu đang ngày càng nguy kịch. Hiện ông đang được các bác sĩ cho dùng thuốc kháng sinh để điều trị cũng như theo dõi sát sao diễn biến tình hình sức khỏe.