Bộ Y tế: Bệnh dịch hạch có thể xâm nhập vào nước ta

Bọ chét, một thủ phạm gây ra bệnh dịch hạch

Chiều 2/12, Bộ Y tế họp ban chỉ đạo phòng chống dịch với sự tham gia của đại diện ngành giao thông, nông nghiệp, công an... Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho rằng, dịch hạch là bệnh truyền nhiễm cấp tính nhóm A, tối nguy hiểm.

Trước đây, nước ta từng lưu hành dịch nhưng 12 năm nay không xuất hiện. Tuy nhiên với  điều kiện sinh cảnh, môi trường, vật chủ rất thuận lợi cho bùng phát và lan truyền bệnh dịch hạch.

Tiến sĩ Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng giải thích thêm nước ta từng lưu hành dịch tương đối nặng, từ những năm đầu thế kỷ 19 đến năm 2002 dịch mới được dập tắt.

Đáng ngại là nước láng giềng Trung Quốc với chiều dài đường biên giới lên tới 1.300 km vẫn tồn tại các ổ dịch hạch trên các loài động vật hoang dã.

Vân Nam, tỉnh  sát biên giới phía Bắc nước ta từng ghi nhận ca bệnh vào các năm 1990-1999 và gần đây nhất ngày 7/7 tỉnh Cam Túc cũng xuất hiện một ca bệnh dịch hạch thể phổi trên người.

Ông Đoàn Văn Chung, Trưởng phòng chỉ đạo tuyến, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương lo ngại, hầu như các bác sĩ đều quên về biểu hiện lâm sàng: “Bản thân chúng tôi từng chống dịch gặp nhiều nhưng giờ đọc lại như mới”.

Vì thế, ông đề nghị Bộ Y tế xây dựng phác  đồ điều trị mới, cập nhật thuốc điều trị; tiến hành tập huấn lại cho nhân viên y tế.

Thứ trưởng Bộ Y tế, ông Nguyễn Thanh Long, đề nghị hệ thống giám sát tập trung quyết liệt, đặc biệt là các tỉnh thành có nguy cơ xâm nhập, có cảng biển như Đà Nẵng, Hải Phòng...; có sân bay; cửa khẩu đường bộ; trọng tâm lưu ý vào đường thủy.

Thứ trưởng cũng yêu cầu các tỉnh thành, các đơn vị tăng cường giám sát dịch hạch trên chuột, bọt chét, người; tập trung vào khu vực Tây Nguyên, nơi có ổ dịch hạch cuối cùng. Nếu có hiện tượng chuột tự nhiên chết nhiều thì cần phải giám sát ngay xem chết vì nguyên nhân gì. 

“Chúng ta hết sức cảnh giác với dịch hạch xâm nhập vào nước ta, đừng nghĩ dịch bùng phát ở Madagascar thì khó xâm nhập vào. Trung bình 30% số tàu có chuột- con số rất lớn. Nếu dịch xâm nhập vào thì với quần thể cảm nhiễm lớn như nước ta là điều rất nguy hiểm”, thứ trưởng Long nhấn mạnh.

Theo Tiến sĩ Trần Đắc Phu, dịch hạch có thể theo chuột và bọ chét mang vi khuẩn từ Trung Quốc xâm nhập vào Việt Nam như đã xâm nhập vào cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Tại nước ta, dịch được ghi nhận lần đầu vào năm 1989 ở Nha Trang do tàu, thuyền từ Hồng Kông mang vào.

Dịch hạch là một bệnh truyền nhiễm tiến triển cấp tính, lây lan mạnh với tỷ lệ tử vong cao, được xếp vào diện phải kiểm dịch và khai báo quốc tế. Bệnh do trực khuẩn Yersinia pestis gây ra, lưu hành trong quần thể động vật thuộc những loài gặm nhấm (chủ yếu là chuột) và bọ chét ký sinh trên chúng. Bệnh lây truyền sang người qua trung gian bọ chét nhiễm khuẩn.

Ở Việt Nam, bệnh dịch hạch thường phát triển mạnh vào mùa khô, phù hợp với mùa phát triển của chuột và bọ chét. Bệnh dịch hạch ở người gồm có các thể: Thể hạch, thể nhiễm khuẩn huyết, thể phổi và thể màng não, thường gặp hơn cả là thể hạch. Bệnh dịch hạch biểu hiện triệu chứng đột ngột, ớn lạnh, mệt mỏi, đau cơ, đau đầu, sau đó toàn phát với các triệu chứng đặc trưng là nhiễm khuẩn, nhiễm độc và sưng hạch.