Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: Cơ sở đào tạo và doanh nghiệp ICT đã đến lúc “tuy hai mà một”

Giải bài toán "Cung - Cầu" nhân lực sẽ là một lợi thế của Việt Nam

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại buổi tọa đàm về nhân lực ICT.

Đây là phát biểu của Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng tại buổi tọa đàm “Phát triển nguồn nhân lực ICT trình độ cao: Gắn kết cơ sở giáo dục đại học - doanh nghiệp” được tổ chức sáng nay 30/3.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng dẫn một số liệu cho thấy ICT đã trở thành một ngành kinh tế lớn dựa trên tri thức và công nghệ với quy mô khoảng 100 tỷ USD, giá trị xuất khẩu trên 90 tỷ USD và xuất siêu trên 25 tỷ USD, xấp xỉ 1 triệu lao động.

Việt Nam đặt mục tiêu trở thành nước thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và trở thành nước phát triển vào năm 2045. Đột phá quan trọng để đạt được khát vọng này là dựa vào khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, dựa vào công nghệ, dựa vào các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam, trong đó chủ yếu là các doanh nghiệp số, doanh nghiệp ICT.

Nhắc đến tầm quan trọng của nguồn nhân lực trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 diễn ra mạnh mẽ trên thế giới và Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi số, xây dựng kinh tế số, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: “ICT là nền tảng của cách mạng số, cách mạng công nghiệp 4.0, của chuyển đổi số, của kinh tế số và xã hội số. Xây dựng một nền công nghiệp ICT vững mạnh đi tiên phong trong việc áp dụng và phát triển các công nghệ mới như Trí tuệ nhân tạo, Internet kết nối vạn vật, tự động hóa, robot, phân tích dữ liệu lớn, 5G...; phấn đấu để Việt Nam trở thành một cường quốc về ICT, về công nghiệp CNTT, về điện tử viễn thông, về an ninh mạng, làm chủ về công nghệ, tạo ra sản phẩm Việt Nam và công nghệ Việt Nam”.

Bộ trưởng Bộ TT&TT cho rằng: “Cuộc cạnh tranh trong thời đại 4.0 là cuộc cạnh tranh về nhân lực. Nước nào có nguồn nhân lực tốt, đáp ứng nhanh với nhu cầu thay đổi của công nghệ, dùng công nghệ để giải quyết tốt các bài toán của nước mình, của nhân loại thì nước đó sẽ chiến thắng trong cuộc cạnh tranh. Nhân lực sẽ là một lợi thế của Việt Nam nếu chúng ta giải quyết tốt bài toán cung cầu về nhân lực giữa nhà trường và thị trường, đổi mới đào tạo để đáp ứng được sự thay đổi của thời đại”.

Chính vì sự thay đổi này, Bộ trưởng nhấn mạnh đến vấn đề đào tạo dài hạn và việc đầu tư cho thực hành trong đào tạo. Cụ thể, theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: "Truyền thống đào tạo của chúng ta là học trước thì làm sau, không biết thì hỏi thầy, học sách giáo khoa là chính, thầy dạy trò nghe, nghe theo là quan trọng, học thuộc là quan trọng, học cách giải quyết vấn đề là chính, giảng đường là cơ sở chính của đại học, học nhiều thực hành ít, đào tạo dài hạn là chính".

"Thế giới bây giờ đã nhiều thay đổi, làm trước rồi học sau, tự học để biết đến 70 - 80% rồi mới học thầy, học nhiều hơn những cái mới của tháng trước, quý trước, năm trước là cái không có trong sách giáo khoa. Mời doanh nhân, mời chuyên gia vào giảng nhiều hơn. Tư duy phản biện là quan trọng để phục vụ cho sáng tạo và đổi mới. Người thầy bây giờ đóng vai  huấn luyện viên để giao việc cho trò làm. Học cách tìm ra vấn đề là quan trọng hơn, các phòng lab trở thành cơ sở chính của nhà trường, nghiên cứu trong môi trường ảo, mô trường mô phỏng nhiều hơn là trong môi trường thực, tiếng Anh, IT trở thành công cụ tối thiểu và bắt buộc. Thực hành nhiều hơn, tăng cường đào tạo...", Bộ trưởng cho biết.

Cơ sở đào tạo và doanh nghiệp ICT đã đến lúc “tuy hai mà một”

Bộ tưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng và Bộ trưởng Bộ TT&TT Phùng Xuân Nhạ tham quan các gian hàng tại triển lãm được tổ chức trong khuôn khổ sự kiện.

Buổi tọa đàm “Phát triển nguồn nhân lực ICT trình độ cao: Gắn kết cơ sở giáo dục đại học - doanh nghiệp” sáng nay đã thu hút hơn 100 trường đại học có đào tạo các ngành thuộc lĩnh vực ICT. Các vấn đề được quan tâm bàn thảo tại đây là thực trạng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trình độ cao trong ngành ICT và thực trạng về sự gắn kết giữa cơ sở giáo dục đại học với doanh nghiệp; đề xuất các giải pháp, cơ chế chính sách để gắn kết cung - cầu trong đào tạo nhân lực ICT trình độ cao và các mô hình hợp tác doanh nghiệp - nhà trường - sinh viên trong nghiên cứu, đào tạo và tìm kiếm việc làm của sinh viên chuyên ngành ICT.

Nhắc đến những đổi mới đào tạo đại học và nhân lực Việt Nam, đáp ứng tốt nhất cuộc cách mạng số, cuộc CMCN 4.0, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã đặt ra rất nhiều câu hỏi: “Đầu ra của nhà trường là doanh nghiệp, nhưng nhà trường đã hiểu doanh nghiệp, đã bám doanh nghiệp để thiết kế sản phẩm của mình chưa?” “Để có nhân lực tốt cho mình, doanh nghiệp đã tham gia cùng với nhà trường để thiết kế sản phẩm hay chưa? Hay 2 đối tượng này vẫn rất xa nhau và đổi mới cho nhau? Đã đến lúc tuy 2 mà 1”.

Vấn đề đào tạo tại các doanh nghiệp cũng được Bộ trưởng nhắc đến bởi công nghệ không ngừng thay đổi. Bởi vậy, doanh nghiệp không chỉ là người sử dụng lao động mà còn là người liên tục đào tạo lao động.

Theo chia sẻ từ Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: "Chi cho đào tạo từ 5% - 10% chi phí lương là con số ngày càng nhiều doanh nghiệp áp dụng. 5% - 10% như một doanh nghiệp lớn như Viettel tức là từ 500 tỷ đến 1.000 tỷ mỗi năm chi cho đào tạo. Đào tạo về doanh nghiệp bởi chuyên gia, cán bộ của doanh nghiệp, hợp lực với nhà trường để đào tạo hoặc thiết kế chương trình để nhà trường đào tạo. Với một nguồn chi phí lớn như vậy, lại tạo ra thị trường cho nhà trường và giúp cho nhà trường nâng cao chất lượng đào tạo”.

"Chúng ta cũng cần có những tổ chức độc lập để đánh giá chất lượng của các trường đại học, đánh giá tỷ lệ có việc làm của sinh viên ra trường, đánh giá mức lương qua các năm của sinh viên các trường, xếp hạng các trường đại học. Đây sẽ là một thông tin rất tốt cho thị trường và là một động lực để thúc đẩy các trường nâng cao chất lượng đào tạo. Tọa đàm này là diễn đàn để thúc đẩy hợp tác giữa các cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp trong nghiên cứu, đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực ICT, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ICT, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, đồng thời, tọa đàm cũng góp phần nâng cao nhận thức của các bên để gắn kết cung cầu trong việc phát triển nguồn nhân lực ICT của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập và phát triển".

Bộ trưởng cũng khẳng định, với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước, Bộ TT&TT luôn quan tâm và tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy hợp tác doanh nghiệp, Hiệp hội ICT và cơ sở giáo dục đại học.

“Tôi mong muốn rằng, doanh nghiệp, hiệp hội, cơ sở giáo dục đại học gắn kết, hợp tác chặt chẽ hơn nữa trong giai đoạn tới để đưa Việt Nam trở thành một quốc gia hùng cường về ICT, góp phần hiện thực hóa khát vọng Việt Nam hùng cường”, Bộ trưởng Bộ TT&TT nhấn mạnh thêm.