Bộ Công thương lý giải nguyên nhân khiến giá xe tại Việt Nam đắt đỏ như hiện nay

Trong buổi họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 2/12, ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công thương cho biết: "Chúng ta phải nhìn nhận một thực tế đúng là giá thành ô tô ở Việt Nam hiện nay đang cao so với các nước khác, kể cả những nước đang phát triển cũng như những nước xung quanh chúng ta".

Theo phân tích của lãnh đạo Bộ Công thương, để tạo nên giá thành một chiếc ô tô, có 2 phần hết sức quan trọng. Một là sản xuất lắp ráp trong nước thì chúng ta được giảm giá thành. "Phần thứ hai là thuế phí hiện chiếm một phần tương đối lớn trong tỉ lệ tạo thành giá thành", ông Hải cho biết.

Ảnh minh họa.

Lãnh đạo Bộ Công thương cũng lý giải, nguyên nhân để giá thành cao so với giá sản xuất ở các quốc gia, lãnh thổ khác. Theo đó, dung lượng thị trường Việt Nam còn nhỏ do ngành công nghiệp ô tô của Việt Nam chưa đủ các điều kiện thị trường và những yếu tổ khác để phát triển giống như các quốc gia khác trên thế giới cũng như trong khu vực. Trong khi đó thị trường vẫn cũng phải chịu sự cạnh tranh rất khốc liệt của các đối thủ khác như Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ và kể cả các nước ASEAN.

Nguyên nhân thứ hai theo ông Hải đó là Việt Nam đi sau, phát triển sau so với các nước khác, kể cả các nước trong khu vực, trong khi chúng ta đã hội nhập rất sâu rộng vào nền kinh tế thế giới và đã ký kết rất nhiều hiệp định thương mại tự do, nên chúng ta phải thực hiện. "Chính vì vậy, dư địa để can thiệp bằng chính sách vào phát triển công nghiệp, trong đó có công nghiệp ô tô, không lớn, vì phải tuân thủ các cam kết quốc tế, có nghĩa là không phải chúng ta muốn làm gì thì làm", ông Đỗ Thắng Hải cho biết.

Một nguyên nhân khác được lãnh đạo Bộ Công thương nhắc đến là thực tế hiện nay Việt Nam chưa có nhiều doanh nghiệp có tầm cỡ khu vực cũng như thế giới trong lĩnh vực công nghiệp ô tô. "Nếu tính trên đầu ngón tay thì chúng ta có thể tính đến Thaco Trường Hải, nhưng mà còn ai nữa? Liệu có phải Huyndai Thành Công ở Ninh Bình hay VinFast hay không thì còn phải có thời gian. Như vậy chúng ta không có những đầu tàu nên rất khó để kéo những toa tàu, chính là nền sản xuất công nghiệp hỗ trợ của chúng ta. Đây là một thực tế".

Ông Hải cũng cho biết: Hiện nay tập quán kinh doanh của các nước là thường sử dụng các doanh nghiệp đã sản xuất của chính quốc gia họ về công nghiệp hỗ trợ. Chính vì vậy việc gia nhập mà chúng ta hay dùng là kết nối giữa doanh nghiệp FDI với các doanh nghiệp nội địa còn hạn chế và điều đó cũng cản trở, gây khó cho việc sản xuất ở trong nước.

Trong khi đó, đánh giá của Bộ Công thương cho thấy thị trường Việt Nam vẫn đang rất thiếu những vật liệu cơ bản trong ngành công nghiệp sản xuất ô tô, kể cả ngành công nghiệp hỗ trợ cũng như những việc khác. Các nguyên vật liệu phục vụ sản xuất ô tô như thép chế tạo, nhựa, cao su… đều phải nhập khẩu. Mà đã nhập khẩu thì giá thành cao, làm cho sản phẩm ô tô của chúng ta cao. Còn rất nhiều nguyên nhân dẫn đến sản xuất, lắp ráp các sản phẩm nội địa giá thành vẫn còn cao.

Bàn về giải pháp, lãnh đạo Bộ Công thương cho biết các cơ quan quản lý sẽ bảo vệ, tạo dựng và phát triển thị trường cho ngành ô tô trong nước thông qua hàng rào kỹ thuật phù hợp với cam kết quốc tế. Có chính sách kích cầu tiêu dùng ô tô thông qua việc quy hoạch hợp lý hệ thống hạ tầng giao thông, khuyến khích tín dụng để tiêu dùng sản phẩm ô tô; phát triển hạ tầng GTVT....

Bộ Công thương cũng đã nắm bắt được nhu cầu, đề xuất kiến nghị của các doanh nghiệp hoạt động trong ngành ô tô của Việt Nam, kể cả trong nước và doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam để đề xuất sửa đổi và bổ sung một số quy định liên quan đến thuế, phí nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh, thu hẹp khoảng cách về chi phí sản xuất giữa ô tô trong nước và ô tô nhập khẩu.

Khuyến khích doanh nghiệp lớn đầu tư phát triển sản xuất ô tô, trong đó chú trọng đầu tư vào công tác nghiên cứu phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ, tham gia sâu vào giá trị toàn cầu của ngành này.

Một điểm lớn là có các cơ chế thu hút chính sách đầu tư từ các tập đoàn đa quốc gia vào các dự án có quy mô lớn tại Việt Nam nhưng tập trung vào các thương hiệu và dòng xe chưa có tại khu vực ASEAN để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước tham gia sâu vào chuỗi sản xuất ô tô đa quốc gia và hướng tới thị trường xuất khẩu trong khu vực.