Bé trai 4 tuổi ho liên miên suốt 2 tháng, thủ phạm là món đồ chơi quen thuộc

Theo BS BS Hồ Trí Thức, Bệnh viện Nhi Đồng 1, TP.HCM, ngày 01 tháng 10 năm 2021, Khoa Hô hấp Bệnh viện Nhi Đồng 1 tiếp nhận bé trai tên H.V.H, 4 tuổi, sống tại Bình Dương.
 
Theo gia đình, bé ho nhiều vào mỗi sáng, mỗi lần cơn ho liên tục hơn một giờ đồng hồ. Cách đây 2 tháng, gia đình có đưa bé đi bệnh viện tỉnh vì ho nhiều, kèm sốt và được chẩn đoán viêm phổi.

Sau 4 đợt điều trị kháng sinh, mỗi đợt kéo dài 5 – 7 ngày thì triệu chứng ho dai dẳng của bé vẫn không giảm. 

Bé trai điều trị tại BV Nhi đồng 1.

Tại Bệnh viện Nhi Đồng 1, sau 1 tuần điều trị kháng sinh, triệu chứng ho đã giảm nhiều. Tuy nhiên trên phim X-quang các bác sĩ thấy có hình ảnh bất thường của giãn phế quản nên chỉ định chụp CT-scan, qua đó phát hiện dị vật trong lòng phế quản bên phải.

Dị vật gắp ra là một mảnh đồ chơi lắp ghép Lego. Sau gắp dị vật, bé hết ho, ăn uống, sinh hoạt bình thường trở lại và được cho xuất viện sau 2 ngày.
 
Theo PGS Nguyễn Thị Hoài An – nguyên trưởng khoa Tai mũi họng trẻ em, BV Tai Mũi Họng Trung ương, Giám đốc BV Đa khoa An Việt, bà đã khám cho nhiều trẻ em ho, viêm phổi liên miên không khỏi và đến khi tìm ra nguyên nhân chính là dị vật bị kẹt vào trong cơ quan hô hấp.

Ví dụ điển hình như trường hợp của bé Nguyễn Nhật M. 3 tuổi, phố Vọng, Hà Nội được ba mẹ đưa vào khám vì bé ho nhiều, ho sặc và đã khám nhiều nơi không tìm ra nguyên nhân.

Cách đây vài tuần bé đã điều trị viêm phổi ở 1 cơ sở y tế tư nhân nhưng về nhà lại tái phát.

Bác sĩ theo dõi nhưng không tìm ra nguyên nhân chỉ đến khi chụp CT mới phát hiện dị vật là hạt na. Lúc này mẹ của bé mới nhớ ngày 1 tháng 6 bé được ba mẹ cho ăn na sau đó có sặc và không biết bé bị hóc hạt na vào trong hệ hô hấp. 

PGS An khám và tư vấn cho người bệnh.

Theo PGS An, dị vật đường thở là trường hợp những vật lạ xâm nhập vào đường thở. Dị vật có thể gây biến chứng ngạt thở cấp tính. Đây là một tai nạn sinh hoạt thường gặp và có thể gây tử vong hay di chứng nặng nề ở trẻ em, nhất là ở trẻ dưới 4 tuổi. Tai nạn cũng có thể xảy ra ở người lớn với tần suất thấp hơn.
 
Nguy cơ xảy ra biến chứng và tổn thương phổi sẽ tăng lên với thời gian dị vật đường thở được lấy ra nên điều quan trọng là cần được chẩn đoán càng sớm càng tốt. Các biến chứng khi phát hiện muộn có thể là viêm phổi, giãn phế quản và xẹp phổi.

Dị vật cũng có thể gây biến chứng lâu dài khi không gây bít hoàn toàn đường thở, không có triệu chứng xâm nhập nên không phát hiện ra (trẻ qua cơn khó thở nhưng dị vật vẫn ở trong đường hô hấp, có thể xuống sâu dưới phổi gây ho kéo dài, viêm phổi tái diễn....)
 
Các triệu chứng có thể thay đổi đáng kể tùy theo vị trí của dị vật trong đường hô hấp. Khi dị vật bị kẹt lại ở thanh quản hay khí quản, người bệnh có biểu hiện suy hô hấp hay thở rít. Tuy nhiên, phần lớn trường hợp, dị vật đi xuống phế quản và các dấu hiệu lâm sàng thay đổi hơn nhiều. Chẩn đoán DVĐT phế quản do đó sẽ khó khăn hơn do ít hay không có triệu chứng. 
 
Dị vật có thể là chất lỏng như cháo, sữa, hoặc chất rắn như hạt các loại trái cây, mẫu đồ chơi,… và một số tình huống có thể gặp như sau:
 
Trẻ em có thói quen ngậm thức ăn hoặc đồ chơi vào miệng và có thể bị hóc khi khóc, cười, chạy nhảy hoặc do ăn uống không cẩn thận có thể bị hóc.

Cha mẹ cho trẻ uống thuốc nguyên viên, không nghiền nát.
 
BS khuyến cáo gia đình có trẻ nhỏ nên cẩn trọng lựa chọn đồ chơi phù lứa tuổi, thuốc uống cho trẻ dưới 3 tuổi nên là thuốc bột, si-rô hoặc thuốc viên nghiền nhỏ; quan sát trẻ trong lúc ăn uống, không nên cho trẻ vừa ăn vừa cười giỡn, chạy nhảy hoặc ép trẻ ăn khi đang khóc,… để tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra.
 
PGS An nhấn mạnh khi trẻ bị hóc dị vật cha mẹ không nên cố gắng lấy tay hoặc các vật khác vào miệng trẻ để móc dị vật ra: có thể làm dị vật xuống sâu hơn, hoặc gây trầy xước, chấn thương niêm mạc vùng hầu họng của trẻ.

Không sử dụng các biện pháp dân gian như nuốt cơm, hoa quả,... điều này có thể khiến tình trạng hóc dị vật trở nên nghiêm trọng hơn.

Với các bé viêm phổi, ho tái diễn kéo dài nên nghĩ tới khả năng có dị vật trong phế quản.

Khánh Chi