Báo động tình trạng bệnh nhân suy dinh dưỡng khi nằm viện

Ở nhiều nước trên thế giới, bệnh nhân ăn uống như thế nào để đảm bảo sức khỏe được các bác sĩ chỉ định như thuốc trong điều trị, giúp bệnh nhân phục hồi sức khỏe nhanh. Nhưng các nghiên cứu và thực tế tại Việt Nam gần đây cho thấy, số bệnh nhân đang điều trị nội trú có tình trạng suy dinh dưỡng chiếm tỷ lệ khá cao. Một trong những nguyên nhân là do nhu cầu chất dinh dưỡng tăng theo tình trạng bệnh tật, do biến chứng của điều trị, trong khi đó người bệnh không được đáp ứng đủ nhu cầu.

Trên thực tế, từ trước đến nay, phần lớn người bệnh khi vào viện chỉ chú ý tới việc dùng thuốc trị bệnh và hỗ trợ sức khỏe mà quên mất chế độ dinh dưỡng. Hậu quả của thiếu hụt dinh dưỡng có thể rất nghiêm trọng như tăng khả năng xảy ra biến chứng do suy giảm miễn dịch, suy giảm sức đề kháng, tăng chi phí điều trị cho bệnh bệnh nhân. Đã có không ít bệnh nhân tử vong không phải vì bệnh mà vì suy kiệt, thiếu hụt dinh dưỡng.

Tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng ở bệnh nhân nội trú thường không được chẩn đoán do thiếu các thực hành sàng lọc tổng quát. Hiện có hơn 60% bệnh nhân nhập viện không được xét nghiệm nguy cơ thiếu hụt dinh dưỡng.

Theo BS.TS Lưu Ngân Tâm, Chủ tịch Hội Dinh dưỡng lâm sàng TPHCM, tầm soát nguy cơ dinh dưỡng sẽ giúp bác sĩ tiên lượng được kết quả tốt hay kém trong điều trị do các yếu tố dinh dưỡng, giảm tần suất biến chứng, tăng cường khả năng hồi phục, giảm chi phí điều trị, thời gian nằm viện. Tại các bệnh viện lớn, ước tính có khoảng 40 – 50% bệnh nhân bị suy dinh dưỡng, trong đó có 50% suy dinh dưỡng nặng.

BS Hoàng Thị Tín, Trưởng khoa dinh dưỡng Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết, tần suất suy dinh dưỡng ở trẻ bị tim bẩm sinh khi nhập viện lên đến 48% ở thể nhẹ cân, 33% suy dinh dưỡng cấp và 37% ở thể còi.

Không khó để nhận biết dấu hiệu của trẻ tim bẩm sinh bị suy dinh dưỡng như chức năng nuốt khó khăn, chướng bụng, biếng ăn, nôn ói, trào ngược, tiêu chảy, mắt trũng, thóp trũng, rụng tóc, teo cơ… Hậu quả của việc suy dinh dưỡng đối với trẻ phẫu thuật tim không chỉ làm cho vết thương dễ nhiễm trùng, lâu lành, tăng thời gian nằm viện mà còn khiến trẻ chậm phát triển trí tuệ và vận động.

Theo PGS.TS.BS Bùi Hữu Hoàng, Trưởng khoa Tiêu hóa Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM, 75% bệnh nhân xơ gan bị bệnh não do suy gan nặng và rối loạn thần kinh trung ương có tình trạng suy dinh dưỡng đạm ở mức độ từ vừa đến nặng do teo cơ và giảm dự trữ năng lượng. Xơ gan kèm suy dinh dưỡng và teo cơ làm tăng gánh nặng chuyển hóa đạm thành amoniac (NH3) – một chất độc - ở não.

BS Lưu Ngân Tâm cho biết, các bệnh viện cần thực hiện tầm soát nguy cơ dinh dưỡng đối với bệnh nhân đang điều trị với các yếu tố cần quan tâm như bệnh nhân có sụt cân 3 tháng trước hay không, ăn uống của bệnh nhân có sụt giảm hay không, tình trạng bệnh lý của bệnh nhân… Nếu bệnh nhân được lên lịch trình mổ lớn thì nên thiết lập kế hoạch chăm sóc dinh dưỡng phòng ngừa, nhằm tránh các yếu tố nguy cơ.