Asia Times dự đoán các kịch bản về tình hình Biển Đông năm 2021

Mới đây, hãng thông tấn Asia Times đã đưa ra một số kịch bản của tình hình ở Biển Đông vào năm 2021.

Bài báo cho rằng, đã đến lúc chính phủ Mỹ phải thay đổi một lần nữa, và đông đảo các chuyên gia về chính sách đối ngoại của Mỹ phải đưa ra những gợi ý và dự báo cho chính phủ mới sắp tới. Một chủ đề nổi bật lần này là chính sách Mỹ - Trung, đặc biệt là chính sách liên quan đến cuộc đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc trên Biển Đông.

Năm 2020 Mỹ thường xuyên tiến hành “tuần tra tự do hàng hải” ở Biển Đông. Nguồn: Sina.

Sau đây là một loạt các dự báo về diễn biến tình hình Biển Đông năm 2021, từ xấu nhất đến tốt nhất, bao gồm cả các kịch bản có khả năng xảy ra nhất:

Tình huống xấu nhất và khó xảy ra nhất là chiến tranh. Trung Quốc và Mỹ đã tiến hành một cuộc cạnh tranh lâu dài để giành quyền thống trị ở châu Á và Biển Đông. Quân đội của hai nước này đang tăng cường hiện diện ở Biển Đông và liên tục cọ xát ở đó. Một số người theo thuyết âm mưu cho rằng, những tranh chấp này sẽ sớm dẫn đến chiến tranh.

Tuy nhiên, trong ngắn hạn, đối đầu Trung-Mỹ và các xung đột rộng lớn hơn là điều khó xảy ra, chỉ cần cả hai bên giữ bình tĩnh và tăng cường công tác dự báo tình hình.

Theo bài báo, Trung Quốc và Mỹ dường như đã có một thỏa thuận ngầm hay một cách thức làm việc riêng, dù cho cạnh tranh gay gắt ở Biển Đông, nhưng cho đến nay hai bên đã thành công trong việc tránh được điều tồi tệ nhất. Tuy nhiên, hiện trạng này là không ổn định, và việc vượt qua “ranh giới đỏ” một cách cố ý hay vô ý có thể sẽ thực sự biến thành xung đột.

Kịch bản tốt hơn là cả Trung Quốc và Mỹ tránh đối đầu và xung đột ở Biển Đông và tiếp tục các chính sách và chiến lược hiện tại ở khu vực này. Trong ngắn hạn, đây là kịch bản có khả năng xảy ra nhất - giữ nguyên sự khác biệt và các cuộc tập trận quân sự sẽ tiếp tục được thực hiện.

Nhưng có những kịch bản tốt hơn như:

Cựu Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Anthony Blinken đã dự đoán rằng, chính quyền Biden sẽ "tái can dự nhưng vẫn hợp tác với Trung Quốc" từ một vị thế mạnh mẽ hơn. Jacob Jeremiah Sullivan, cố vấn an ninh quốc gia do Tổng thống đắc cử Biden đề cử, ủng hộ "sự chung sống có quản lý với Trung Quốc."

Nếu những tuyên bố này biến thành chính sách, thì có thể tạo ra một kịch bản thúc đẩy hòa bình và ổn định. Trung Quốc và Mỹ khôi phục và cải thiện liên lạc quân sự để không bên nào bị bất ngờ hoặc bị đe dọa đến mức xung đột.

Bài báo nhận định rằng, chính quyền Biden sẽ phải đối mặt với những cơ hội và thách thức ở Trung Quốc, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á và Biển Đông. Các mục tiêu của Mỹ trong khu vực là bá chủ và duy trì "trật tự quốc tế" của riêng mình sẽ không thay đổi, nhưng Mỹ có thể thay đổi cách tiếp cận.

Cách tiếp cận của Chính quyền ông Biden nhiều khả năng sẽ cứng rắn hơn thời ông Trump, nhưng ông Biden không “đơn độc” tiến hành như Trump mà sẽ thiết lập một liên minh lớn hơn nhằm vào các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông, đồng thời sẽ tăng cường các hành động trấn an đối tác trong khu vực để nâng cao uy tín của Mỹ.

Các quốc gia Đông Nam Á sẽ được hưởng lợi nhiều nhất trong kịch bản này, nhưng đây cũng là “con dao hai lưỡi”, một số nước nhỏ sẽ rơi vào thế phải lựa chọn giữa Mỹ và Trung Quốc. Dù cho chọn lựa bên nào thì các nước này cũng sẽ phải đối mặt với những áp lực chưa từng xuất hiện trước đây.